Inleiding

HISTORISCHE BUITENPLAATS 'Het Waliën' gelegen buiten de bebouwde kom, ten oosten van Warnsveld. In structuur en in detail gaaf bewaarde historische buitenplaats bestaande uit het HOOFDGEBOUW (landhuis, monumentnummer 515830) uit 1915 in nieuw-historiserende stijl, de PARKAANLEG uit 1915 in gemengde stijl (monumentnummer 515833), een KOETSHUIS (monumentnummer 515832) uit 1915 in nieuw-historiserende stijl, een HONDENVERBLIJF (monumentnummer 515834), een PAARDENSTAL (monumentnummer 515831) en een DIENSTWONING met PAARDENSTAL (monumentnummer 515835). De schuur en de parasolberg vallen niet onder de rijksbescherming, maar zijn op gemeentelijk niveau beschermd.

Het huidige uiterlijk van de buitenplaats Het Waliën' is grotendeels gerealiseerd omstreeks 1915 op de plek van een bestaand landgoed daterend uit het tweede kwart van de negentiende eeuw. In 1915 geeft Johanna Petronella Clasina van Doorninck-barones Van Reede tot der Aa de opdracht de meerdere malen gewijzigde bebouwing en tuinaanleg van Het Waliën' te vervangen door een nieuw ontwerp. De aanleg van de historische buitenplaats is samenhangend van opbouw. Alle onderdelen bevinden zich vrijstaand in de parkaanleg, grotendeels aangelegd in gemengde stijl naar ontwerp van L.A. SPRINGER (1855-1940). Het hoofdgebouw is gebaseerd op een eerder ontwerp van J.W. HANRATH (1867-1932) uit 1900-1905 in nieuw-historiserende stijl, waarnaar het voormalig landhuis Groenendaal in Hilversum is gebouwd. Het koetshuis, het hondenverblijf en de paardenstal maken onderdeel uit van hetzelfde ontwerp in nieuw-historiserende stijl uit 1915. De dienstwoning met paardenstal is gerealiseerd aan het einde van de negentiende eeuw in overgangsarchitectuur.

Aan de zuidzijde wordt de buitenplaats begrensd door een halfronde, onverharde weg aan weerszijden geflankeerd door bomen met een centrale zichtas verder naar het zuiden. Aan de westzijde is de kadastrale perceelscheiding genomen als uiterste grens. De begrenzing aan de oost- en noordzijde is deels gebaseerd op kadastrale perceelscheiding, deels op onverharde paden als natuurlijke grens.

Omschrijving

Het vrijstaande HOOFDGEBOUW bevindt zich op enkele tientallen meters ten noorden van de Lochemseweg met voor het huis een half cirkelvormige oprijlaan. Aan de noordzijde, vlak achter het huis bevindt zich het HONDENVERBLIJF. Aan de oostzijde van het huis bevindt zich het KOETSHUIS en de voormalige DIENSTWONING met PAARDENSTAL. Aan de westzijde van het landhuis bevindt zich een PAARDENSTAL. De PARKAANLEG bestaat onder meer uit twee wit geschilderde inrijpilaren met daarop de naam 'WALIëN' en het deels uitgevoerde ontwerp van L.A. SPRINGER (1855-1940). Het uitgevoerde ontwerp bestaat onder meer uit een vijver met aan de noordzijde een door buxushagen beschutte zitplaats met zicht over de vijver naar het landhuis. In de periode 1920-1930 is een aanleg gerealiseerd aan de zuidzijde van de Lochemseweg, die de half cirkelvormige oprijlaan tot een hele cirkel voltooide.

Waardering

HISTORISCHE BUITENPLAATS Het Waliën' gelegen buiten de bebouwde kom, ten oosten van Warnsveld, bestaande uit een HOOFDGEBOUW, PARKAANLEG in gemengde stijl, KOETSHUIS, HONDENVERBLIJF, PAARDENSTAL, DIENSTWONING met PAARDENSTAL gerealiseerd omstreeks 1915.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een historische buitenplaats in de huidige vorm grotendeels daterend uit het begin van de twintigste eeuw met architectuurhistorisch waardevolle onderdelen zowel qua interieur als qua exterieur. De landelijk bekende architect J.W. Hanrath, één van de belangrijkste vernieuwers van het Nederlandse landhuis voor de Eerste Wereldoorlog is samen met de landelijk bekende tuinarchitect L.A. Springer betrokken geweest bij de uitvoering van het complex.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de ensemblewaarde van het hoofdgebouw met bijgebouwen en toebehoren, gelegen in een parkaanleg in gemengde stijl.

- Van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een buitenplaats gerealiseerd aan het begin van de twintigste eeuw. Als zodanig representatief voor de realisatie van fraaie landhuizen op bestaande landgoederen door welgestelden in die tijd.