Inleiding

Het complex behorende tot de KERK van Cornjum bestaat uit drie objecten, te weten: de kerk, het hekwerk en het baarhuisje.

De kerk staat op een vrij lage terp ten zuidwesten en enigszins afzijdig van de huidige dorpsbebouwing. In ruimtelijke opzicht ligt het complex nabij Martenastate. Volgens de historische overlevering is de kerk oorspronkelijk gesticht door de familie Martena. Het kerkgebouw ligt op een ruim kerkhof met een dichte windsingel. De huidige kerk is in 1873 in Eclectische bouwtrant gebouwd naar ontwerp en onder toezicht van de architect Foppe Brouwer uit Cornjum, door de aannemer G.P. Keuning uit Ternaard. De nieuwbouw verving een middeleeuwse kerk met gebruikmaking van de oude fundamenten. Het Neo-classicistische toegangshek dateert vermoedelijk uit de bouwtijd.

Aan het oostelijke kerkpad, buiten het kerkhof, staat het eenvoudige baarhuisje.

Het kerkhof heeft geen bijzondere aanleg. De grafmonumenten, die op een enkele uitzondering na alle van na 1831 dateren, zijn van lokaal belang. De bedoelde uitzonderingen zijn twee 17de-eeuwse zerken, die zijn herplaatst en mogelijk afkomstig zijn uit de kerk.

Waardering

Het complex van de kerk te Cornjum is van algemeen cultuurhistorische en bouwhistorische waarde:

- vanwege de structurele een visuele gaafheid in relatie tot de dorpse en landschappelijke omgeving,

- vanwege de bijzondere betekenis van het object in relatie tot het complex Martenastate, zowel in ruimtelijk als in historisch opzicht,

- vanwege de hoge mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp van de kerk,

- wegens de redelijke mate van uitzonderlijkheid van de stijlkeuze voor een protestantse kerk,

- wegens de hoge mate van architectonische gaafheid van het exterieur en het interieur van de kerk,

- wegens de aanwezigheid van zowel historische als contemporaine waardevolle interieuronderdelen,

- wegens de hoge mate architectonische gaafheid van de samenstellende onderdelen van het complex,

- wegens de structurele gaafheid van de samenstellende onderdelen.