Zeemanlaan 24, Leiden

Monumenttype:: Rijksmonument
Monumentnummer:: 515072
Monumentnaam:: Zeemanlaan 24
Plaats:: Leiden

Bron: Goodness Shamrock via Wikimedia Commons

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving

Noord-oostelijk aan de Zeemanlaan in 1934-35 gerealiseerde reeks RIJTJESHUIZEN, opgetrokken in rode baksteen met twee bouwlagen en kapverdieping onder een hoog zadeldak met rode verbeterde Romaanse pannen en een overstekende goot op klampen, waarvan de nok evenwijdig aan de voorgevel loopt. De gevels worden geleed door rechtgesloten vensters, boven gemetselde waterdorpels en deels onder strekken met aanzetstenen van tufsteen. De bovenlichten van de vensters zijn van oorsprong voorzien van gekleurd glas-in-lood. De gevelindeling van de huizen is vrijwel identiek. Met name in de hoekwoningen zijn extra vensters of uitbouwen in het ontwerp opgenomen.

In de voorgevel van ieder huis op de begane grond een ingang en een erker. De ingang bestaat uit een rechtgesloten houten voordeur met een vierruits spioneervenster met sierijzers, onder een houten luifel die is opgehangen aan ijzeren stangen en steunt op vooruitstekende gesneden balken.

Boven de luifel een klein zesruits bovenlicht, alternerend links of rechts van de deur een tufstenen brievenbus. De driezijdige erker heeft schuine zijwanden. De vensters in de erker zijn van oorsprong voorzien van glas-in-lood en bovenlichten, het grote centrale venster een middenstijl. Op de erker een koperen schilddak op klampen. Direct onder de lijst twee kleine overhoeks geplaatste kraagstukken. Op de verdieping een smal venster boven de deur. Boven de erker drie gekoppelde vensters, waarbij het middelste grote venster van de zijlichten wordt gescheiden door smalle muurdammetjes. Het metselwerk daarboven steekt over de gehele breedte van de rij woningen iets over. In het dak boven de voorgevel een dakkapel met een stolpraam onder een lessenaardak.

De achtergevel heeft per huis op de begane grond een dubbele zesruits glasdeur tussen twee smalle drieruits vensters en een keukendeur met zijlicht. De gevelopeningen op de begane grond zijn voorzien van bovenlichten. Op de verdieping een venster met oorspronkelijk glas-in-lood boven de keukendeur. Boven de dubbele glasdeur drie gekoppelde vensters, waarbij het middelste grote venster van de zijlichten wordt gescheiden door smalle muurdammetjes. Boven de achtergevel een dakkapel onder een lessenaardak met twee vierruits stolpramen. De eindgevels zijn tuitgevels met tufstenen dekstenen en een aantal kleine ongedeelde en gedeelde vensters, die op de verdieping en in de top een symmetrisch geheel vormen. Op de nok, ter hoogte van de scheidingsmuren van de huizen grote rechthoekige gemetselde schoorstenen.

De voortuinen worden aan de straatkant afgescheiden door lage bakstenen muurtjes en postamenten met daartussen een ijzeren buis op een ijzeren steunpunt. Zowel de muurtjes als postamenten worden afgedekt door ezelsruggen.

Waardering

De rijtjeshuizen aan de Zeemanslaan zijn van algemeen belang cultuur- en architectuurhistorische en typologische waarde, vanwege de uitwendig overwegend gaaf bewaarde vormgeving in de bouwstijl van de Delftse School alsook wegens de subtiele integratie van een- en tweegezinswoningen en als kenmerkende voorbeelden in het oeuvre van A.J. Kropholler en H.A. van Oerle.

In stedenbouwkundig opzicht zijn de rijtjeshuizen van betekenis wegens ensemblewaarde vanwege de functionele en ruimtelijke relatie met de St. Petruskerk en pastorie en de beeldbepalende ligging aan de Zeemanlaan.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:: 515072
Artikel ZKP:: rijksmonument
Provincie:: Zuid-Holland
Gemeente:: Leiden
Plaats:: Leiden

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:: St.Petrus
Complexnummer:: 515065
Complex beschrijving:: COMPLEXOMSCHRIJVING

Uit zeven onderdelen bestaand complex met RIJTJESHUIZEN rond de rooms-katholieke KERK (de St. Petruskerk) PASTORIE en twee LANTAARNS met ZITBANKEN, ontworpen door A.J. Kropholler en ir. H.A. van Oerle in de bouwstijl van de Delftse School. De aanvragen voor bouwvergunningen waren grotendeels afkomstig van Bouw- en Woningbureau H.P. Jansen uit Leiden, de ontwikkelaar van het project. De basiliek kwam in het uitbreidingsplan van 1933 nog niet voor op de huidige plek. In het verlengde van de Van 't Hoffstraat was een straat gepland. Toen echter in 1933 de oude St. Petruskerk aan de Langebrug afbrandde, besloot de bisschop van Haarlem mgr. J.D.J. Aengenent dat de kerk niet in het centrum herbouwd zou worden, maar in de zuidelijke stadsuitleg. Van Oerle en Kropholler pasten het verkavelingsplan aan voor de invulling van de driehoek tussen de Lammenschansweg, Lorentzkade en Zeemanlaan. Het gebied werd in het bestemmingsplan bedoeld voor eengezinswoningen, arbeiders- of kleine middenstandswoningen, beneden- en bovenwoningen en 'betere bouw'. De kerk werd in 19336 voltooid. De woningen werden ontworpen in de periode van 1934-1935. Zowel de architectuur als het stedebouwkundige concept van de woonwijk zijn overwegend gaaf bewaard gebleven. Met name in de kerk is de grondgedachte dat vormen moeten voortvloeien uit het materiaal en de constructie, gecombineerd met het idee dat het doel van het gebouw benadrukt moet worden.

Omschrijving

Het in baksteen met natuurstenen accenten uitgevoerde complex bestaat uit gevarieerd gegroepeerde volumes onder rood pannen zadeldaken. De drie straten waaraan de rijtjeshuizen staan, zijn aangelegd rond een vrijwel driehoekig terrein. Aan de Lammenschansweg staat de Petruskerk, met hoog opgaande fronttoren, in het hart van het complex. Voor de Petruskerk is een ondiep plein gecreëerd door de aangrenzende huizen in een gebogen lijn van de weg af te laten buigen. Hierdoor zijn aan de Lammenschansweg twee rijtjes met huizen gebouwd die bestaan uit een recht deel en een gebogen deel. Aan de Zeemanlaan staan twee rijtjes. In de knik daartussen is -buiten de bescherming vallende- nieuwbouw toegevoegd. Aan de Lorentzkade wordt de rij woningen door de pastorie in tweeën gedeeld. Op de hoeken van de drie straten zijn uitbouwen gebruikt om de verbinding tussen de rijtjes te vormen. Het grootste deel van het wijkje wordt gevormd door eengezinswoningen. Enkele hoekwoningen en de nummers 2 tot 22 aan de Zeemanlaan bevatten een woning op de begane grond en een woning op de verdieping.

Voor de kerk staan twee lantaarns met banken, die het totaalconcept sterk ondersteunen. Dit alles om de voornaamheid van de kerk tot zijn recht te laten komen. De Delftse School vormgeving komt sterk naar voren in de robuuste, sobere en zwaar vormgegeven onderdelen.

Waardering

Uit 1934-36 daterend complex van St. Petruskerk, pastorie, woonhuizen en straatmeubilair van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als overwegend gaaf bewaard en representatief voorbeeld van een volgens de traditionalistische opvattingen van de Delftse School uitgevoerde woonbuurt waarin de kerk een centrale plaats inneemt. Tevens van belang wegens stedebouwkundige en ensemblewaarde als beeldbepalend onderdeeel van de Professorenwijk en de hiërarchisch gegroepeerde, doch uniform vormgegeven onderdelen. Voorts van belang als representatief werk uit het Interbellum in het oevre van A.J. Kropholler, waarbij hij wat betreft de woonhuizen en stedebouw samenwerkte met de leidse architect H.A. van Oerle.

Bron: Rijksmonumentenregister

Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Woonhuis	Woningen en woningbouwcomplexen	Woonhuis(K)	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Zeemanlaan	24	–	2313 SZ	Leiden	–	–	Ja
Zeemanlaan	26	–	2313 SZ	Leiden	–	–	–
Zeemanlaan	28	–	2313 SZ	Leiden	–	–	–
Zeemanlaan	30	–	2313 SZ	Leiden	–	–	–
Zeemanlaan	32	–	2313 SZ	Leiden	–	–	–
Zeemanlaan	34	–	2313 SZ	Leiden	–	–	–

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	M	5807	–	Leiden
–	M	5802	–	Leiden
–	M	5804	–	Leiden
–	M	5803	–	Leiden
–	M	5805	–	Leiden
–	M	5806	–	Leiden

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1935	1935	–	vervaardiging

Types
Hoofdcategorie	Subcategorie	Beschrijving	Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen	Woonhuis(K)	–	Rijtjeshuis

Bouwstijlen
Stijl	Substijl	Zuiverheid	Notitie
Traditionalisme	Delftse school	stijlzuiver	–

Ambachten
Name	Beroep	Notitie
Kropholler, A.J. ; Zuid-Holland	architect / bouwkundige / constructeur	–
Oerle, H A ; Zuid-Holland	ingenieur	–

Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Zeemanlaan 24

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Voeg een verhaal toe over dit monument