Complex eigenschappen

Complexnaam:

De Welsker

Complexnummer:

514595

Complex beschrijving:

Inleiding

Het U-vormige BOERDERIJCOMPLEX 'De Welsker' is gelegen aan de noordelijke zijde van de Spekkendijk, net achter de Nelisstraat en het Ovinkveld in de kern 'de Heurne'. Het complex bestaat uit het VOORHUIS MET ACHTERHUIS (monumentnummer 514596), een VARKENSSCHUUR MET LANGSDEEL (monumentnummer 514597) en een houten VEESCHUUR (monumentnummer 514598). Voor Dinxperlo is deze plek mede bijzonder omdat dit sinds de middeleeuwen een belangrijke boerderij is geweest voor de geschiedenis van de gemeente. Het ging hier eerst om een curtis of hof bestuurd door een rentmeester. Daarom kan men ook spreken van 'Scholte Welsker' of 'Hof Welsker'. Onder dit hof vielen een aantal hofhorige boerderijen. Reeds in 1370 waren de heren van Anholt al in het bezit van de 'Hof te Welschelo', die zij in leen hadden van de bisschop van Munster. Blijkens een minuutkaart uit 1828 bestond het complex oorspronkelijk uit een voorhuis met bedrijfsgedeelte op een rechthoekige plattegrond. Dit zal zijn gebouwd rond 1825 op een mogelijk veel oudere kern. Waarschijnlijk stamt de houten schuur, die thans nog aanwezig is op het terrein uit dezelfde tijd, omdat deze ook op het minuutplan is afgebeeld. De boerderij was toentertijd toegankelijk middels een laan met kaphagen. Rond 1840 werd begonnen met een wijziging van de boerderij aan de rechterzijde. Deze uitbreiding beslaat meer dan de helft van het huidige voorhuis. Hierdoor ontstond een groot, in ieder geval geheel in baksteen opgetrokken, voorhuis. In 1914 werd het huidige achterhuis aan het voorhuis gebouwd waardoor een T-huis ontstond van het middenlangsdeeltype. In 1933 werd aan de linkerzijde van het voorhuis een varkensschuur gebouwd, waaraan aan de achterzijde een langsdeel werd toegevoegd. De ruimte tussen beide langsdelen wordt gebruikt als mestopslag. In 1938 werd achter de oude houten schuur een ten opzichte hiervan dwarsgeplaatste schuur gebouwd. De rechterzijde van het achterhuis is aan het einde voorzien van een recente aanbouw, met hieraan vast een opslagschuur voor landbouwwerktuigen. Deze vallen niet onder de bescherming.

Het voorhuis wordt aan de voorzijde vooraf gegaan door een hof met grote oude bomen. Aan de rechterzijde bevindt zich een wellicht oude aanlijnplaats voor een waakhond, aangegeven door een cirkelvormige bestrating van klinkers. De boerderij wordt aan drie zijden omgeven door weilanden en is toegankelijk middels een dubbele oprijlaan.

Waardering

BOERDERIJCOMPLEX, gebouwd tussen 1825 en 1938

- van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een Gelderse variant op het T-huis. Het complex heeft een voorhuis met zorgvuldige detaillering zoals vensters, ramen en deuren en een goed bewaard achterhuis en bijgebouwen.

- het complex heeft ensemblewaarde door de goed bewaarde samenhang tussen de verschillende objecten, waardoor het een goed beeld geeft van de ontwikkeling van een boerderijcomplex tussen 1825 en 1940.

- van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een relatief groot boerderijcomplex met een rijke historie, die tevens van belang is voor de gemeente Dinxperlo.