De Welsker, De Heurne

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Omschrijving

De VARKENSSCHUUR met aangebouwde langsdeel uit 1933 heeft een L-vormige plattegrond en is opgetrokken van in kruisverband gemetselde rode baksteen. Zowel varkensstal als langsdeel tellen één bouwlaag. De L-vormige bouwmassa wordt overdekt door een afgewolfd zadeldak met aangekapt schilddak boven de varkensschuur. De langsdeel is gedekt met gesmoorde Muldenpannen. De varkensschuur is voorzien van recente betonpannen. De verschillende vensters hebben gemetselde lekdorpels en afsluitende halfsteens segmentbogen. Deuren en luiken zijn opgeklampt en bestaan uit groen geverfde kraaldelen.

De a-symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL van de varkensschuur heeft boven een gecementeerde plint vier regelmatig aangebrachte rechthoekige vensters, voorzien van kozijnen met 4-ruits schuiframen met 2-ruits bovenlichten. Aan de rechterzijde bevindt zich een rechthoekig deurkozijn met een opgeklampte deur en 2-ruits bovenlicht.

De LINKER ZIJGEVEL van de langsdeel heeft boven de plint vijf regelmatig geplaatste vensters met 9-ruits stalramen. In de uiterste rechter zijde van de gevel bevindt zich een opgeklampte deur. Onder de houten bakgoot van het dakschild is de gevel voorzien van vijf regelmatig geplaatste muurankers.

De RECHTER ZIJGEVEL van de langsdeel heeft vier opgeklampte deuren met hiertussen drie afwisselend aangebrachte vensters met ijzeren stalramen voorzien van spinnekopmotieven. De dakrand is voorzien van een zinken mastgoot.

De ACHTERGEVEL van de langsdeel heeft boven de plint een rechthoekig venster voorzien van een ijzeren stalraam met decoratieve roedenverdeling. Onder het afgewolfde dakschild bevindt zich een opgeklampt zaadluik. De randen van de dakschilden onder het afgewolfde dakschild zijn voorzien van geprofileerde windveren.

De belendende muur aan de linker zijde van de rechter zijgevel van de langsdeel vormt de ACHTERGEVEL van de varkensschuur. Deze is voorzien van een klein venster met ijzeren stalraam aan de linkerzijde. Voor de belendende muur van de langsdeel bevinden zich twee opgeklampte deuren. Onder de dakrand is een zinken mastgoot aangebracht. Op het linker uiteinde van de daknok bevindt zich een gemetselde schoorsteen met een metalen dekplaat. Aan de linker zijde is de achtergevel van de varkensschuur door een gemetselde muur verbonden met het achterhuis. In deze muur bevindt zich een klein vierkant kozijn met enkel raam. De verbindingsmuur wordt afgedekt door een doorgetrokken dakschild van het achterhuis, waarvan de dakrand aan de linkerzijde is voorzien van een kleine windveer.

Het INTERIEUR van varkensschuur en langsdeel zijn goed bewaard gebleven. De langsdeel heeft een centrale deel met aan beide zijden een grubstal. Boven de stalliggers bevinden zich hooiluiken. Het kapspant rust op ankerbalkgebinten met slieten.

Waardering

VARKENSSCHUUR met aangebouwde langsdeel uit ca. 1933.

- van architectuurhistorische waarde als goed bewaard voorbeeld van een varkensschuur met aangebouwde langsdeel uit de periode rond 1933. De combinatie van exterieur en interieur toont nog de oorspronkelijke gebruiksfunctie van de schuur.

- het object heeft ensemble- en cultuurhistorische waarde als onderdeel van het boerderijcomplex de Welsker.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
514597
Complexnaam
De Welsker
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het U-vormige BOERDERIJCOMPLEX 'De Welsker' is gelegen aan de noordelijke zijde van de Spekkendijk, net achter de Nelisstraat en het Ovinkveld in de kern 'de Heurne'. Het complex bestaat uit het VOORHUIS MET ACHTERHUIS (monumentnummer 514596), een VARKENSSCHUUR MET LANGSDEEL (monumentnummer 514597) en een houten VEESCHUUR (monumentnummer 514598). Voor Dinxperlo is deze plek mede bijzonder omdat dit sinds de middeleeuwen een belangrijke boerderij is geweest voor de geschiedenis van de gemeente. Het ging hier eerst om een curtis of hof bestuurd door een rentmeester. Daarom kan men ook spreken van 'Scholte Welsker' of 'Hof Welsker'. Onder dit hof vielen een aantal hofhorige boerderijen. Reeds in 1370 waren de heren van Anholt al in het bezit van de 'Hof te Welschelo', die zij in leen hadden van de bisschop van Munster. Blijkens een minuutkaart uit 1828 bestond het complex oorspronkelijk uit een voorhuis met bedrijfsgedeelte op een rechthoekige plattegrond. Dit zal zijn gebouwd rond 1825 op een mogelijk veel oudere kern. Waarschijnlijk stamt de houten schuur, die thans nog aanwezig is op het terrein uit dezelfde tijd, omdat deze ook op het minuutplan is afgebeeld. De boerderij was toentertijd toegankelijk middels een laan met kaphagen. Rond 1840 werd begonnen met een wijziging van de boerderij aan de rechterzijde. Deze uitbreiding beslaat meer dan de helft van het huidige voorhuis. Hierdoor ontstond een groot, in ieder geval geheel in baksteen opgetrokken, voorhuis. In 1914 werd het huidige achterhuis aan het voorhuis gebouwd waardoor een T-huis ontstond van het middenlangsdeeltype. In 1933 werd aan de linkerzijde van het voorhuis een varkensschuur gebouwd, waaraan aan de achterzijde een langsdeel werd toegevoegd. De ruimte tussen beide langsdelen wordt gebruikt als mestopslag. In 1938 werd achter de oude houten schuur een ten opzichte hiervan dwarsgeplaatste schuur gebouwd. De rechterzijde van het achterhuis is aan het einde voorzien van een recente aanbouw, met hieraan vast een opslagschuur voor landbouwwerktuigen. Deze vallen niet onder de bescherming.

Het voorhuis wordt aan de voorzijde vooraf gegaan door een hof met grote oude bomen. Aan de rechterzijde bevindt zich een wellicht oude aanlijnplaats voor een waakhond, aangegeven door een cirkelvormige bestrating van klinkers. De boerderij wordt aan drie zijden omgeven door weilanden en is toegankelijk middels een dubbele oprijlaan.

Waardering

BOERDERIJCOMPLEX, gebouwd tussen 1825 en 1938

- van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een Gelderse variant op het T-huis. Het complex heeft een voorhuis met zorgvuldige detaillering zoals vensters, ramen en deuren en een goed bewaard achterhuis en bijgebouwen.

- het complex heeft ensemblewaarde door de goed bewaarde samenhang tussen de verschillende objecten, waardoor het een goed beeld geeft van de ontwikkeling van een boerderijcomplex tussen 1825 en 1940.

- van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een relatief groot boerderijcomplex met een rijke historie, die tevens van belang is voor de gemeente Dinxperlo.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Schuur(M) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Spekkendijk 26 7095 CE De Heurne BY Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
F 2475 Dinxperlo
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1924 1924 vervaardiging
Naar boven