Inleiding

Het HOOFDGEBOUW van De Binckhof is een uit drie blokvormige vleugels bestaand pand, dat op korte afstand van de oude doorgaande weg tussen Nijmegen en Bergen op Zoom is gebouwd. Het in neo-gotische stijl uitgevoerde ontwerp dateert uit 1862-'65 en is van de hand van A. Slootmaekers. Het gebouw is nog nagenoeg geheel in oorspronkelijke staat. In 1924-'25 is de bekroning van de geveltoren vervangen.

Omschrijving

Het drielaags pand heeft een enigszins classisistische opzet met een H-vormige plattegrond en een sterke nadruk op hiërarchie en symmetrie. De detaillering van het gebouw is echter neo-gotisch. De opzet van een middenpartij met haakse, sterk risalerende zijvleugels heeft tot gevolg dat er zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde een aan drie zijden omvatte hof ontstaan is. Het gebouw telt drie bouwlagen en is gedekt met zadeldaken, voorzien van schilden en lei in Maasdekking. De voorgevels van middenpartij en zijvleugels zijn rijk gedetailleerd. Deze in verschillende kleuren handvorm baksteen gemetselde gevels zijn geleed door gemetselde lisenen, een keperboogfries en een hardstenen plint. Op de begane grond zijn overal achtruits openslaande vensters aangebracht, op de etage zesruiters en op de tweede etage vierruiters. Centraal en overheersend element is de ingangspartij van het middendeel. Hier is in een rondbogig portaal met hard- en bakstenen omlijsting een opgeklampte vleugeldeur met smeedijzeren beslag geplaatst. In de met siermetselwerk versierde boogtrommel is een vierlobbige oculus. De vensters in dit deel hebben een toog met driepasmotief. Boven de gemetselde attiek verheft zich een geveltoren, die van een vierkante plattegrond naar een achthoek overgaat. De toren met uurwerk is gesierd met wimbergen en verkrijgt door de grote spuwers een markant silhouet. De spits is niet voltooid. De overige gevels zijn sober uitgevoerd. Net als aan de voorzijde van het gebouw staan aan de achterkant in de hoeken van midden- en zijvleugels traptorens. Het oostelijke gebouw is daarnaast aan de oostelijke en noordelijke zijde voorzien van een markante traptoren. De noordelijke heeft een spitsboogfries en ter hoogte van de etage een lege nis, waarin voorheen een Mariabeeld stond. In de noordelijke zijde van de westelijke vleugel is de voormalige kloosterkapel ondergebracht. Deze eenbeukige kapel heeft een schip van vijf traveeën en een driezijdig gesloten koorapsis, maar is waarschijnlijk omstreeks 1970 door de inbouw van vloeren in drie verdiepingen gescheiden. De gevels worden tussen de spitsboogvensters geleed door eenmaal versneden steunberen, die eindigen bij de tas-de-charges van het gewelf. Naast het gebouw staat zowel aan de oostelijke als de westelijke zijde een eenlaags aanbouw (o.m. sacristie), aan de oostelijke zijde driezijdig gesloten.

Het oostelijke deel van de voorgevel is, inclusief de vensters, voor een groot deel met wingerd begroeid. In het interieur van het gebouw zijn onder meer de refter en de gang met gipsen kruisribgewelven met dito consoles van belang. Momenteel zijn deze gewelven beschilderd met een geel en groen baksteenmotief, de consoles hebben een houtimitatiebeschildering. Eronder bevinden zich oudere schilderingen. Van belang zijn verder in het gehele gebouw onder meer de vele paneeldeuren, soms met een spitsboogvormig licht.

Waardering

Het object heeft algemeen belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en typologische ontwikkeling. Het heeft een bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur; is van belang wegens het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek; en is van belang wegens de architectonische gaafheid van het ex- en interieur.