Ds van Dijkweg 40, Doetinchem

Monumenttype:: Rijksmonument
Monumentnummer:: 513128
Monumentnaam:: Ds van Dijkweg 40
Plaats:: Doetinchem

Bron: Joep de Graaff via Wikimedia Commons

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving

ARBORETUM aangelegd op het terrein rondom villa Ruimzicht. Het Arboretum is waarschijnlijk aangelegd na 1868, de datum van aankoop van de villa met bijbehorende grond door ds van Dijk. Het is zeer waarschijnlijk dat dominee van Dijk zich intensief met de aanleg van de tuin heeft bezig gehouden. Het is niet bekend of er eventueel nog een tuin- of landschapsarchitect bij betrokken is geweest en ontwerptekeningen zijn evenmin beschikbaar. Er wordt vanuit gegaan dat het educatieve aspect een belangrijke rol heeft gespeeld bij de aanleg van de tuin. Waarschijnlijk is die aanname gebaseerd op het grote aantal boomsoorten die zich hier bevinden. Het arboretum omvat ongeveer 50 verschillende boomsoorten uit zowel binnen- als buitenland. Enkele bomen zijn reeds 100 jaar oud. De Honingboom (Sophora japonica), de Moeraseik (Quercus palustris) en de Witte treurmoerbei (Morus alba `Pendula') worden in de Gids voor de Nederlandse tuin- en landschapsarchitectuur aangemerkt als bijzondere bomen.

De elementen die het meest bepalend zijn voor het karakter van de tuin zijn de landschappelijk aangelegde vijver, de grote diversiteit aan boomsoorten en de situering van de villa precies op het midden van het terrein. Het padenstelsel is eenvoudig. Parallel aan de noordoostgrens van het terrein loopt een pad vanuit de zuidoosthoek naar de theekoepel in de noordwesthoek. Dit pad is gedeeltelijk aan weerskanten voorzien van een rij cypressen. Van hier uit lopen enkele zijpaden naar het huis dat in het midden van de tuin gesitueerd is. De afbeelding van de Parkaanleg van Ruimzicht, afgebeeld in het boek 'n Moment voor een Monument' dat is uitgegeven door de Oudheidkundige Kring Deutekom van Doetinchem (1984), geeft een uitgebreider padenstelsel weer. Op deze afbeelding lopen er ook paden over de voorzijde van het terrein. Deze paden zijn nu allemaal verdwenen.

De landschappelijke vijver is gesitueerd aan de voorzijde, ten westen van het huis. De meeste planten aan deze zijde zijn laag waardoor het huis van hieruit goed zichtbaar is. Centraal voor het huis bevindt zich een ronde, stenen vijver. Rondom omgeven door enkele rond gesnoeide struiken.

Naast het educatieve aspect kan het arboretum ook worden gezien ter ondersteuning van de architectuur.

Waardering

ARBORETUM uit de tweede helft van de negentiende eeuw.

- Van historische waarde als voorbeeld van een in de tweede helft van de negentiende eeuw aangelegd arboretum met zowel binnen- als buitenlandse boomsoorten. Bij de aanleg is ds Van Dijk nauw betrokken geweest.

- Van stedebouwkundige waarde als onderdeel van een complex dat verder nog bestaat uit een villa en een theehuis. De hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie met de tuinaanleg geven het geheel een waardevolle uitstraling.

- Van cultuurhistorische waarde als uitdrukking van een bijzondere culturele en geestelijke ontwikkeling.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:: 513128
Artikel ZKP:: rijksmonument
Provincie:: Gelderland
Gemeente:: Doetinchem
Plaats:: Doetinchem

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:: Ruimzicht
Complexnummer:: 513125
Complex beschrijving:: Inleiding

COMPLEX bestaande uit de VILLA genaamd RUIMZICHT, het ARBORETUM en een THEEKOEPEL. Het geheel is gelegen in een bocht ten oosten van de Kruisbergseweg. De villa is in het midden van het terrein gesitueerd en de theekoepel ligt in de noordwestelijke hoek.

Ruimzicht zoals het er nu uitziet is tot stand gekomen door Dominee van Dijk (1830-1909) die zich in 1862 in Doetinchem vestigde. Hij kocht in 1868 de uit 1853 daterende villa Ruimzicht die hij liet inrichten als internaat voor zijn opleiding tot predikant. In 1885 vond er een uitbreiding plaats en werd het aantal leerlingen verhoogd van 50 naar honderd. Waarschijnlijk dateren de twee hoekpaviljoens en de achtervleugel uit deze periode. De opleiding is in 1952 naar Doorn verhuisd. Sinds 1954-1955 is het gebouw in gebruik door het Gemeentelijk Lyceum, tegenwoordig Rietveld Lyceum.

Op het terrein om de villa heen liet Van Dijk een arboretum (aangelegde bomentuin ten dienst van de wetenschap) aanleggen. In het arboretum bevinden zich momenteel meer dan 100 bomen waaronder ongeveer 50 verschillende boomsoorten en een landschappelijk aangelegde vijver. Bomen die sneuvelen door ziekten of stormen worden door de gemeente zoveel mogelijk vervangen door dezelfde soorten. Het is niet ondenkbaar dat het Arboretum vroeger groter was. Toen het geheel in 1952 aan de gemeente werd verkocht besloeg het oppervlak 13 hectare, tegenwoordig is het gebied 4 hectare groot.

De theekoepel dateert waarschijnlijk uit het begin van de twintigste eeuw en is opgetrokken op een octagonale grondslag. Het gebouw heeft speklagen en een rieten dakbedekking. Opvallend is het gebruik van verschillende kleuren baksteen. Het gebouw heeft dienst gedaan als conciergewoning en als studieplaats voor leerlingen in de eindexamenklas. Tegenwoordig is de theekoepel door een particulier intern verbouwd en geschikt gemaakt voor bewoning.

Waardering

COMPLEX bestaande uit de VILLA genaamd RUIMZICHT, het ARBORETUM en de THEEKOEPEL.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een internaat bestaande uit een hoofdgebouw met bijgebouw, gelegen in een tuin die is aangelegd als arboretum. Het complex vormt een waardevol historisch object.

- Van stedebouwkundige waarde vanwege de sterk beeldbepalende waarde van het complex voor Doetinchem. De villa is goed zichtbaar en heeft in combinatie met de oorspronkelijke tuinaanleg en de theekoepel een waardevolle uitstraling. Het geheel is van belang voor de instandhouding van een belangrijk stuk geschiedenis van Gelderland.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de betrokkenheid van Dominee van Dijk bij het complex. Het geheel is van belang vanwege de bestemming van het internaat als predikantenopleiding welke verbonden is met het religieuze leven in Nederland en Gelderland in het bijzonder.

Bron: Rijksmonumentenregister

Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Arboretum	Kastelen, landhuizen en parken	Tuin, park en plantsoen	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Ds van Dijkweg	40	–	7001 CV	Doetinchem	–	BY	Ja
Ruimzichtlaan	150	–	7001 KG	Doetinchem	–	BY	–

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	O	1235	–	Ambt-Doetinchem
–	O	1311	–	Ambt-Doetinchem
–	O	609	–	Ambt-Doetinchem
–	O	1021	–	Ambt-Doetinchem
–	O	1830	–	Ambt-Doetinchem
–	O	1234	–	Ambt-Doetinchem

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1868	1878	–	vervaardiging

Bouwstijlen
Stijl	Substijl	Zuiverheid	Notitie
Landschapsstijl	–	invloeden	–

Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Ds van Dijkweg 40

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Voeg een verhaal toe over dit monument