Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Rijksstraatweg 13, Noardburgum

Rijksmonument
Monumentnummer:
512527
Rijksstraatweg 13
Noardburgum
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving

In bruine baksteen opgetrokken PASTORIE in ambachtelijk-traditionele trant uit 1849/1905 van twee bouwlagen onder een afgeknot schilddak gedekt met zwarte Friese golfpannen; gootlijst op gootklampen; gemetselde kajuit onder plat dak in het voor- en het achter dakschild; drie schoorstenen.

Vijf traveeën brede voorgevel met speklagen op bruin geschilderde gepleisterde plint; fries bestaande uit gepleisterde velden afgewisseld met schoon metselwerk boven de vensters. In de middelste travee is een dubbele paneeldeur met sierijzers en bovenlicht; daarboven een balkon op geprofileerde houten consoles met een eenvoudig smeedijzeren hekje tussen houten balusters met sierbollen. Balkondeuren met bovenlicht; T-vensters onder strekken; gepleisterde geschilderde aanzet- en sluitstenen.

In de westgevel is een klein keldervenster onder een paneeldeur met vierruits zijlicht; kleine gevelsteen met het opschrift: `Den eersten steen gelegd door Grietje Wilhelmij op 8 aug. 1849.' Op de verdieping in de achtergevel twee T-vensters en balkondeuren naar een (vernieuwd) balkon.

Waardering

De pastorie uit 1849/1905 is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch:

- als essentieel ruimtelijk en functioneel onderdeel van het complex met zaalkerk, catechisatielokaaltje en begraafplaats;

- vanwege de hoge mate van gaafheid van het aanzien sinds 1905;

- vanwege de sobere doch harmonieuze vormgeving met eenvoudige ornamentiek;

- vanwege de markante ligging langs de Rijksstraatweg.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
512527
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Friesland
Gemeente:
Tytsjerksteradiel
Plaats:
Noardburgum
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Kerkelijkcomplex
Complexnummer:
512525
Complex beschrijving:

Inleiding

Langs de Rijksstraatweg van Leeuwarden naar Groningen gelegen complex, bestaande uit een ZAALKERK, PASTORIE, CATECHISATIELOKAALTJE en BEGRAAFPLAATS, behorend tot de Nederlandse Hervormde gemeente. De sobere gebouwen zijn Ambachtelijk-traditioneel vormgegeven, alleen het catechisatielokaaltje is rijker gedecoreerd. De zaalkerk en pastorie staan met de voorgevel naar de Rijksstraatweg, het catechisatielokaaltje is er dwars tussen geplaatst. In de tuin voor het complex staan twee bruine beuken. De ventweg langs de Rijksstraatweg doorsnijdt de door eiken geflankeerde oprijlaan naar de kerk. De begraafplaats ligt achter de kerk. In 1845 nam de hulppredikant ds. U.W. Thoden van Velzen het initiatief tot de oprichting van een kerk en pastorie in het arme heidedorp Bergumerheide. Het duurde echter tot 1850 voordat de kerk werd gebouwd. De gevelsteen boven de entree herinnert hieraan: `Op den 19den junij 1850 is de eerste steen gelegd door Age Looxma Ypey ten verzoeke van den commissie tot opbouw der kerk en pastorij zijnde D.J. Wadman, S. Douma. U.W. Thoden van Velzen, G.J. Wilhelmij en W. Tromp.' Age Looxma Ypey was de zoon van dr. Nicolaas Ypey die in 1848 was begonnen met de grootscheepse ontginning van de Bergumerheide als werkverschaffing voor de verpauperde bevolking. De pastorie dateert oorspronkelijk uit 1849 maar is rond 1905 verbouwd en met één bouwlaag opgehoogd. Het catechisatielokaaltje is omstreeks 1895 gebouwd. De oudste grafsteen op de begraafplaats dateert uit 1892, waarschijnlijk is de begraafplaats in dat jaar in gebruik genomen.

Tegen de westgevel van de kerk is in een L-vorm een nieuw gedeelte aangebouwd dat niet onder de bescherming van rijkswege valt.

Waardering

Het complex van zaalkerk met bijgebouwen en begraafplaats is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang:

- vanwege de eenheid in vorm en functie die de onderdelen samen vormen;

- vanwege de harmonieuze traditionele vormgeving;

- vanwege de redelijk hoge mate van gaafheid van de onderdelen;

- vanwege de beeldbepalende ligging langs de Rijksstraatweg;

- als uitdrukking van de dorpsgeschiedenis van het heidedorp Bergumerheide.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Pastorie(F) Religieuze gebouwen Kerkelijke dienstwoning oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Rijksstraatweg 13 – 9257 DR Noardburgum – – Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– A 4157 – Bergum
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1849 1850 – vervaardiging
1895 1905 – verbouwing
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
ambachtelijk-traditionele bouwtrant – invloeden –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Rijksstraatweg 13

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt