Achthovenerweg 51, Leiderdorp

Inleiding

In oorsprong was het mogelijk een buitenplaats, die echter al lang bekend staat als hofstede onder de naam "Ringgraaf". Het betreft een in de Achthovenpolder gesitueerde veeboerderij van het type halleboerderij met voerdeel, welke kenmerkend is voor de boerderijbouw in Rijnland. De huidige BOERDERIJ is in 1886 gebouwd in opdracht van de familie Van Zwieten, nadat de voorganger van de hoeve door brand grotendeels was verwoest. Een als zomerhuis gebouwde dwarsvleugel en een groot deel van het bedrijfsgedeelte van het hoofdvolume zijn restanten van de verbrande boerderij. De bouwstijl van de boerderij is te omschrijven als Ambachtelijk-Traditioneel. Oorspronkelijk werd de voorgevel verrijkt door een fraai houten sierspant.

Een deel van de oorspronkelijke erfbeplanting is gehandhaafd, waaronder twee rijen oude leilinden langs de zijgevels, die nog zouden zijn geplant vóór de brand in 1886. De voortuin links van het woongedeelte bevat een kleine formele tuin.

Omschrijving

Vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken, deels onderkelderde, BOERDERIJ onder met bouletpannen gedekte zadeldaken met op de nok van het woonhuisgedeelte een opgemetselde schoorsteen, waarvan de nokrichting haaks staat op de weg. Iets hoger opgaand woonhuisgedeelte van schone (grauwe) baksteen boven een gepleisterde plint en een ouder stalgedeelte met gepleisterde gevels. De symmetrische ingedeelde voorgevel is een puntgevel, die wordt verlevendigd door de decoratieve toepassing van gele baksteen in de lisenen en de segmentbogen boven de deuren en de vensters. Gele baksteen is verder toegepast voor de sierband in het verlengde van de begane grondvensters en die ter hoogte van de onder- en bovendorpels van het zoldervenster. De door lisenen geflankeerde, in het midden geplaatste entree is een paneeldeur onder getoogd bovenlicht. Aan weerszijden van de entree bevindt zich een getoogd, samengesteld venster met twee, getoogde T-schuiframen. Het in een middenrisaliet geplaatste zoldervenster is een engelenraam met in het midden een getoogd bovenlicht onder een versierde segmentboog; aan weerszijden bevindt zich een driehoekig, spaarveld. De gevelbeëindiging bestaat uit decoratief uitgevoerde windveren met een makelaar in de top en aan de uiteinden een vergelijkbaar houten accent. Rechter (oostelijke) langsgevel van het woongedeelte met gepleisterde plint heeft drie vensters T-schuiframen onder een decoratieve strek met gele baksteen. Linker (westelijke) langsgevel van het woongedeelte met gepleisterde plint heeft twee T-schuiframen (waarvan het linker achter eenvoorzetraam) onder een decoratieve strek met gele baksteen. Bedrijfsgedeelte heeft een iets lagere nokhoogte en minder hoog opgaande gevels van gepleisterde baksteen, voorzien van rechtgesloten gevelopeningen. Op de nok van het bedrijfsgedeelte staan twee houten ventilatieschoorstenen met zadeldakjes. Links in de oostelijke langsgevel zit één venster en één deur onder bovenlicht. Rechts daarvan bevinden zich vier kleinere vensters met ventilatiedorpels in de betonnen ramen. De dakgoot met geprofileerde gootlijst rust op een uitgemetselde rand van schone baksteen. Uit het dakschild boven deze gevel steekt een opgemetselde dakkapel onder een steekkap. Symmetrische achtergevel met gepleisterde plint is een tuitgevel met vlechtingen, uitkragende schouderstukken, staafankers, drie deuren met drieruits bovenlichten onder rollagen en een rondbogig, ijzeren zolderraam met roedenverdeling. De middendeur bestaat uit een boven- en een onderdeur. De gepleisterde westelijke langsgevel is vergelijkbaar met de oostgevel, met tussen de gevel van het zomerhuis en de gevel van het woonhuisgedeelte een opgeklampte deur en een venster. Tegen deze gevel staat een dwarsvleugel, die oorspronkelijk de functie van zomerhuis had. Het zomerhuis is opgetrokken in baksteen vanuit een rechthoekige plattegrond en staat onder een met bouletpannen (voorste dakschild) en Hollandse pannen (achterste dakschild) gedekt zadeldak (steekkap)met opgemetselde schoorsteen op de nok. Het lessenaardak boven de veranda, aan de voorzijde van het zomerhuis, is eveneens met bouletpannen gedekt. Het zomerhuis heeft een naar de weg gekeerde langsgevel met een veranda, waarvan het lessenaardak rust op houten, op gemetselde muurtjes staande palen. Tussen de palen en de houten dakrand liggen eveneens houten segmentbogen die door middel van in hoogte verlopende stijlen met de dakrand zijn verbonden. Het gedeelte tussen de rechter paal en het woonhuisgedeelte isingevuld met een houten wand van staande planken. De gevel bevat een rechtgesloten deur onder rollaag en een door luiken geflankeerd venster. De kopgevel heeft een gepleisterde plint en vlechtingen en bevat een zesruitsschuifraam. De achterzijde van het zomerhuis is grotendeels aan het oog onttrokken door de aangebouwde schuur (complexonderdeel 3). De gepleisterde gevel tussen de schuur en het bedrijfsgedeelte is voorzien van een dubbele deur onder een driedelig bovenlicht en links daarvan een venster met zesruits raam.

De oorspronkelijke indeling en detaillering van het vrij sober uitgevoerd interieur van de boerderij en het zomerhuis verkeren grotendeels in oorspronkelijke staat. Kelder met troggewelfjes heeft een plavuizen vloer. Links en rechts van de voordeur en de hierachter gelegen gang ligt een kamer, waarvan de rechter is voorzien van een zwart marmeren schouw. Achter deze kamer ligt de woonkamer met balkenplafond achter platen, oude paneeldeuren binnen profiellijsten en eveneens een zwart marmeren schouw. De deuren aan de gang zijn de originele paneeldeuren binnen profiellijsten. In het achterhuis bevindt zich een keuken en zijn de vensters voorzien van vouwblinden. Grote zolder met een bedstee heeft twee in 1925 gebouwde kamertjes. Het zomerhuis bevat onder meer een kamer met schouw en een ruimte voor de zuivelbereiding, waarin een gemetseld fornuis en een omstreeks 1930 geplaatste karnmolen staat. Het zomerhuis heeft een balkenplafond en een grote zolder, afgedekt met op dunne rondhouten liggende pannen. Het driebeukige stalgedeelte is in vrijwel ongewijzigde staat bewaard gebleven.

Waardering

De uit het derde kwart van de 19de eeuw stammende boerderij is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde door de ontstaansgeschiedenis van de hoeve door het een zeer representatief voorbeeld is van een in Rijnland gangbaar boerderijtype met bijbehorend zomerhuis, vormgegeven in een Traditioneel Ambachtelijke stijl. De rijk gedecoreerde boerderij is van belang vanwege de herkenbaarheid en de hoge mate van gaafheid van het exterieur en voor een groot deel ook het interieur en vanwege de compleetheid en de bijzondere samenstelling van het erf. De boerderij heeft landschappelijke- en ensemblewaarde vanwege de situering in het vlakke en open polderlandschap, nabij de rivier de Rijn, waar het een belangrijk element is van een waardevolle boerderijenstrook. Tevens is sprake van ensemblewaarde door de sterke ruimtelijke, functionele en deels ook stilistische samenhang met de overige complexonderdelen op het erf.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
512170
Complexnaam
Ringgraaf
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

In oorsprong was dit mogelijk een buitenplaats, die echter al lang bekend staat als hofstede onder de naam "Ringgraaf". Het betreft een in de Achthovenpolder gesitueerde veeboerderij van het hallehuistype met voerdeel en zomerhuis, welke kenmerkend is voor ontwikkeling van de boerderijbouw in Rijnland. De huidige BOERDERIJ is in 1886 gebouwd in opdracht van de familie Van Zwieten, nadat een deel ervan door brand grotendeels was verwoest. Een als zomerhuis gebouwde dwarsvleugel en een groot deel van het bedrijfsgedeelte van het hoofdvolume zijn restanten van de verbrande boerderij. In het zomerhuis is de omstreeks 1930 geplaatste karnmolen nog aanwezig. Tegen de dwarsvleugel is in 1930 een SCHUUR met stal voor jongvee aangebouwd. Achter op het erf staan een omstreeks 1925 geplaatste vierroedige HOOIBERG en een evenoude WAGENSCHUUR, waarin een paarden- en een stierenstal. Ook de enigszins los van het complex staande, als VARKENSSTAL gebouwde schuur dateert van omstreeks 1925. De bouwstijlvan zowel het hoofdgebouw als die van de vroeg-twintigste-eeuwse bijgebouwen is te omschrijven als Ambachtelijk-Traditioneel. Van belang voor het aanzien van de boerderij zijn tevens de oude erfbeplanting in de vorm van rijen leilinden langs de zijgevels, een klein, formeel tuintje, alsmede de tussen hekpijlers staande TOEGANGSHEKKEN. "Ringgraaf" maakt deel uit van een reeks van monumentale boerenhofstedes langs de rivier de Rijn in de Achthovenerpolder, waar zich al lang geleden een permanente nederzettingvan acht hofsteden bevond

Omschrijving

Een karakteristiek ingericht boerenerf sluit aan bij de bestaande verkaveling. Op het via een toegangshek (complexonderdeel 2) toegankelijk erf staat een langgerekte, met de voorgevel naar de weg gekeerde, onder zadeldak staande boerderij (complexonderdeel 1) met een haaks daarop staande, als zomerhuis gebouwde dwarsvleugel met karnmolen en veranda. Aan de kopgevel van het zomerhuis bevindt zich een niet overdekte boenstoep. Een schuur met stal voor jongvee (complexonderdeel 3) is tegen het zomerhuis aangebouwd en staat evenwijdig aan de boerderij. Deze bouwdelen staan eveneens onder zadeldak. Achter op het erf staan een vierroedige hooiberg (complexonderdeel 4) en een onder een gebroken zadeldak staande wagenschuur met stal (complexonderdeel 5). Een links van voornoemde gebouwen staande varkensstal (complexonderdeel 6) heeft eveneens een zadeldak.

Waardering

Het boerderijcomplex is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde door de ontstaansgeschiedenis en omdat het een zeer representatief voorbeeld is van een in Rijnland gangbaar boerderijtype met bijbehorende opstalllen. Het complex is van belang als voorbeeld van een Traditioneel Ambachtelijke vormgegeven boerderijcomplex uit het eind van de 19de- begin 20ste-eeuw, waarvan diverse onderdelen opvallend zijn gedetailleerd. Het complex is van belang vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid van het exterieur, delen van het interieur en vanwege de compleetheid van de erfinrichting. De boerderij heeft landschappelijke- en ensemblewaarde vanwege de situering in het vlakke en open polderlandschap, nabij de rivier de Rijn, waar het een belangrijk element is van een waardevolle boerderijenstrook. Tevens is sprake van ensemblewaarde door de sterke ruimtelijke, functionele en deels ook stilistische samenhang tussen de samenstellende onderdelen van het complex.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Hofstede Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Achthovenerweg 51 2351 AX Leiderdorp Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Hallehuisboerderij
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 1239 Leiderdorp
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1886 1886 vervaardiging
Naar boven