Complex eigenschappen

Complexnaam:

Waterleidingbedr. Zuid-Kennemerl.

Complexnummer:

511098

Complex beschrijving:

Inleiding

In de duinen bij Overveen gelegen waterwincomplex "Waterleiding Zuid-Kennemerland", omvattende zeven onderdelen: WATERTOREN; DIRECTEURSWONING; MACHINEGEBOUW; ENKELE DIENSTWONING; DUBBELE DIENSTWONING; ROND NAFILTERGEBOUW MET REINWATERKELDER I;VOORFILTERGEBOUW MET REINWATERKELDER II. Het complex dat in 1897-1898 werd gebouwd in opdracht van de Gemeente Waterleiding Haarlem, in verband met de ingebruikstelling van een eigen gemeentelijke waterwinplaats en een waterleidingnet. Voor de winning van het water werd een duingebied ten noorden van de rond 1925 geopende Zeeweg in gebruik genomen. Het te beschermen complex wordt aan de noordzijde begrensd door de Zeeweg, aan de zuidzijde door het aan de Brouwerskolkweg gelegen complex van Publieke Werken van de gemeente Bloemendaal, aan de zuidzijde door de Tetterodeweg en aan de westzijde door een uitgestrekt duingebied. Het complex werd rond 1935, 1950 en 1965 uitgebreid en gemoderniseerd. De belangrijkste laat 19de-eeuwse onderdelen en de onderdelen van rond 1935 vallen onder de complexbescherming. NB. De rond 1950 gerealiseerde reinwaterkelder III, gelegen ten zuiden van de Tetterodeweg, valt buiten de bescherming. Het waterwincomplex ressorteert thans onder de regionale Waterleiding Zuid Kennemerland.

Omschrijving

Het meest markante object is de watertoren, gesitueerd op een duintop ten zuiden van het min of meer driehoekige complex. Ten westen van deze duintop staan op een relatief vlak terrein de overige objecten. Min of meer in de as van de voormalige hoofdingang aan de Tetterodeweg staat het machinegebouw, waarvan de aangrenzende kolenbunker via een (verdwenen) aftakking van de spoorlijn Overveen-Zandvoort werd voorzien van kolen ten behoeve van de stoommachines. Rechts van deze ingang staat de voormalige directeurswoning. Links van de ingang stond het door J. Schotel ontworpen ontijzeringsgebouw (1897-1898) dat deel uitmaakte van de bebouwing in de stijl van de neo-renaissance. Dit ontijzeringsgebouw maakte rond 1968 plaats voor de huidige bebouwing, nadat de functie van ontijzering en voorfiltering reeds in 1936 was overgenomen door het toen in gebruik genomen voorfiltergebouw. Een centraal onderdeel is een groot rond filtergebouw, een in oorsprong open bassin rond een gesloten kern die respectievelijk functioneerden als nafilter en reinwaterkelder. Het ronde filtergebouw werd in 1948 overdekt. Ten zuiden van dit filtergebouw staat het eerder genoemde filtergebouw uit 1936 met reinwaterkelder II. Ten westen van deze reinwaterkelder staat bij de westelijke toegang tot het terrein de enkele dienstwoning; bij de noordelijke ingang aan de Zeeweg staat de dubbele dienstwoning.

Waardering

Het waterwincomplex "Waterleiding Zuid-Kennemerland", met de zeven afzonderlijk te beschermen onderdelen: watertoren, directeurswoning, machinegebouw, enkele dienstwoning, dubbele dienstwoning, rond nafiltergebouw met reinwaterkelder I, voorfiltergebouw met reinwaterkelder II, is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een laat 19de-eeuws waterleidingbedrijf met toevoegingen uit de eerste helft van de 20ste eeuw.