Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Vijverhof 1, Den Dolder

Rijksmonument
Monumentnummer:
510227
Vijverhof 1
Den Dolder
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving complexonderdeel 5

Vier ZUSTERHUIZEN van het type A, aan de linker- en rechterzijde van de hoofdas, hebben twee bouwlagen op een rechthoekige plattegrond onder een schilddak met overstek en de nok haaks op de hoofdas. De gevels zijn uitgevoerd in baksteen. De hoofdopzet van het bouwvolume is symmetrisch. Op de gevelhoeken aan de voorgevel is een lagere aanbouw onder een schilddak gezet die gedeeltelijk langs de voorgevel loopt. De voorgevel heeft in de eerste bouwlaag een samengesteld strokenvenster met roedenindeling. Aan de uiteinden hiervan is een deur geplaatst. Aan deze zijde hebben de genoemde aanbouwen een vijflichts hoekvenster onder de dakgoot. In de tweede bouwlaag bevindt zich onder het dakoverstek een smaller strokenvenster, dat voornamelijk uit vierruits draairamen is opgebouwd. In het dakschild zijn twee lage dakkapellen onder een plat aangebracht.

De zijgevels zijn identiek en kenmerken zich door de aanbouw waarin aan deze zijde een deur en een vierlichts strokenvenster zijn geplaatst. De achterzijde van de aanbouwen hebben een vensterpartij conform het zojuist genoemde venster.

De achtergevel van het hoofdvolume is symmetrisch ingedeeld met in de tweede bouwlaag een strokenvenster onder de dakgoot, dat wat betreft opzet gelijk is aan de voorgevel. In de eerste bouwlaag zijn van links naar rechts een tweelichtsvenster, een liggend strokenvenster, een zeslichtsvenster, een liggend venster en tot slot een tweelichtsvenster geplaatst. Ook aan deze zijde bevinden zich in het dakschild dakkapellen overeenkomstig de voorzijde.

Waardering complexonderdeel 5

De zusterhuizen zijn van cultuurhistorische en typologische waarde als voorbeeld van behuizing voor verplegend personeel begin jaren dertig van de 20ste eeuw. Alsmede van ensemble waarde als onderdeel van de W.A. Hoeve. Tevens van belang als onderdeel in het oeuvre van Mertens.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
510227
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Utrecht
Gemeente:
Zeist
Plaats:
Den Dolder
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Willem Arntszhoeve
Complexnummer:
510222
Complex beschrijving:

Inleiding complex

Het terrein van de Willem van de Arntsz Stichting werd in 1905 door het College van Regenten van de stichting gekocht van de Amsterdammer P.W. Scholten. Bij de koopakte werd het ruim 207 hectare grote terrein beschreven als land dat oorspronkelijk bij het landgoed `Ewijckshoeve' hoorde en uit wei- en bouwland, bossen, heide, wegen en lanen bestond. De aanleiding om een buitencomplex te realiseren, kwam voort uit het feit dat aan het eind van de negentiende eeuw in de psychiatrie een nieuwe zienswijze aan kracht won, die een voor die tijd een revolutionaire geneeswijze van `lijders aan krankzinnigheid' voor ogen had door middel van verpleging in een rustige omgeving vol schoonheid in de vrije natuur. Deze gedachte is ook wel bekend onder de naam forensische psychiatrie of sociotherapie. Belangrijk onderdeel van deze therapie was dat de patiënten verschillende soorten arbeid dienden te verrichten, bijvoorbeeld door middel van land- en tuinbouwwerkzaamheden. In 1906 werd begonnen met de bouw van de boerderij. Groepjes patiënten waren reeds maanden van te voren bezig het land bouwrijp te maken, als onderdeel van de therapie. Dit gebeurde onder begeleiding van en samenwerking met de Nederlandse Heide Maatschappij. Nadat de boerderij was opgeleverd trokken zes patiënten in het huis onder toezicht van twee boerenknechten. Alhoewel de eerste bevindingen geen succes waren, vermoedelijk door de onkundigheid van de boerenknechten, werd besloten het buitengesticht verder te ontwikkelen. Als architect werd F.W.M. Poggenbeek aangetrokken, die tot 1915 verantwoordelijk was voor alle bouwactiviteiten op het terrein. Poggenbeek had reeds een ruime ervaring met het ontwerpen van gestichtsgebouwen, ondermeer in Santpoort, Castricum en Apeldoorn. Er werden drie dubbele arbeiderswoningen, een woning voor de geneesheer-directeur en een woning voor de landbouwopzichter gerealiseerd. Deze objecten vallen niet onder de rijksbescherming. In de jaren 1911 en 1912 verrezen het directiegebouw (Dolderseweg 164), de gehoorzaal (Dolderseweg 166) die onder de rijksbescherming vallen en het bedrijfsgebouw dat niet onder de rijksbescherming valt. De laatstgenoemde gebouwen werden gebouwd in de hoofdas van het complex die als toegangsweg fungeert en aan elke zijde drie zijassen kreeg waarlangs tot 1915 een aantal paviljoens werden gebouwd. Het directiegebouw is aan de kop van de hoofdas gesitueerd. Voor het gebouw, waar een rond grasperkje is gerealiseerd, splitst de weg zich en loopt aan weerszijden langs het directiegebouw, gehoorzaal en bedrijfsgebouw, waarna beide wegen zich weer samenkomen. In de staart van de hoofdas, geheel afgezonderd, realiseerde Poggenbeek in 1909 een paviljoen voor TBC-lijders. Dit object valt eveneens onder rijksbescherming. De bouwactiviteiten gingen na 1915 door onder leiding van architect H.J. Kolk, die tot 1928 verantwoordelijk was voor de ontwerpen. In 1928 werd architect H.F. Mertens uit Bilthoven aangesteld, die een groot aantal gebouwen ontwierp, waarvan de zusterhuizen (Dolderseweg 164A-G) uit 1928 en de werkplaatsen uit 1937 onder de rijksbescherming vallen.

Omschrijving complex

Het COMPLEX VAN DE WILLEM ARNTSZ STICHTING omvat dertien objecten die met uitzondering van de boerderij en wagenloods langs de hoofdas van het complex liggen. De volgende complexonderdelen vallen onder rijksbescherming: 1. het directiegebouw, Dolderseweg 164, gebouwd in 1911 (ZT141F) 2. de gehoorzaal, Dolderseweg 166, gebouwd in 1911 (ZT141G) 3. de werkplaatsen, Dolderseweg ong., gebouwd in 1937 (ZT141K) 4. het TBC-paviljoen, Dolderseweg ong., gebouwd in 1909 (ZT141M) 5. de zusterhuizen type A `Florence & Louise', `Frederica & Fabiola', `Johanna & Aafke' en `Elisabeth & Jeanne', Dolderseweg 164A, gebouwd in 1928 (ZT141Y-A) 6. de zusterhuizen type B `Josephine & Petronella 'en `Emilie & Kartini' Dolderseweg 164E, gebouwd in 1931 (ZT141Y-B) 7. het zusterhuis type C `Dimphna' Dolderseweg 164E, gebouwd in 1928 (ZT141Y-C) 8. de boerderij, Dolderseweg 256, gebouwd in 1906 (ZT141W-A) 9. de wagenloods met paardenstal, Dolderseweg 256, gebouwd in 1909 (ZT141W-B).

Waardering complex

Het complex van de Willem Arntsz Stichting is van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van pionierswerk in de psychiatrie aan het begin van de twintigste eeuw. Alsmede van architectuurhistorische waarde door de eenheid in de architectuur en de zeldzaamheid van de bouwtypen, waarbij de ontwikkelingsgeschiedenis van het complex tot uiting komt.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Verpleegstershuis Woningen en woningbouwcomplexen Appartementengebouw oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Vijverhof 1 – 3734 DA Den Dolder – – Ja
Vijverhof 2 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 3 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 4 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 5 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 6 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 7 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 8 – 3734 DA Den Dolder – – –
Vijverhof 21 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 22 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 23 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 24 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 25 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 26 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 27 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 27 A 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 28 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 29 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 30 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 33 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 34 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 35 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 36 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 37 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 38 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 39 – 3734 DB Den Dolder – – –
Vijverhof 40 – 3734 DB Den Dolder – – –
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– A 3810 – Zeist
– A 3811 – Zeist
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1928 1928 – vervaardiging
1931 1931 – verbouwing
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Appartementengebouw – Appartement
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
Interbellum-architectuur – stijlzuiver –
Ambachten
Name Beroep Notitie
Mertens, H.F. ; Utrecht architect / bouwkundige / constructeur –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Vijverhof 1

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt