Complex eigenschappen

Complexnaam:

Wulperhorst

Complexnummer:

510218

Complex beschrijving:

Inleiding complex:

Buitenplaats Wulperhorst is gesitueerd op een rechthoekig perceel dat wordt begrensd door de Tiendweg in het noordoosten, de laan van Wulperhorst in het zuidoosten, de gemeentegrens in het zuidwesten en de aan de Koelaan evenwijdig lopende Notenlaan in het noordwesten. De geschiedenis van de het gebied waar de buitenplaats Wulperhorst op ligt gaat terug tot het jaar 1692. In dat jaar wordt in een charter gesproken van de ambachtsheerlijkheid Stoetwegen die een omvang had van 404,5 morgen groot. De naam Stoetwegen komen we nog tegen in de naastgelegen boerderij Stoetwegen aan de Tiendweg. In de achttiende eeuw werd vermoedelijk het Huys Wulperhorst gebouwd; of dat gebeurde op de funderingen van een ouder huis is niet bekend. Op een achttiende eeuwse kaart staan het toenmalige huis en park afgebeeld. Wulperhorst heeft in de achttiende eeuw een formele parkaanleg met een waterallee, een gracht met een lengte van ruim anderhalve kilometer, een sterrebos, een boomgaard en loofbos. Voor 1829, het jaar dat Wulperhorst geveild wordt, zijn een aantal veranderingen aan het park doorgevoerd zoals blijkt uit de opsomming in de catalogus en de kadastrale minuut. Het park kent dan inmiddels een aantal engelse partijen, die duiden op een verlandschappelijking in een deel van het park. Inmiddels zal dan ook een ijskelder gebouwd zijn die nog steeds in het park achter het landhuis aanwezig is. De buitenplaats werd in 1829 gekocht door M.I.A.C. Taets van Amerongen, echtgenote van Jan Elias Huydecoper, die een jaar later ook Slot Zeist in zijn bezit kreeg. Huydecoper liet in 1830 / 1831 een aantal belangrijke wijzigingen doorvoeren. Niet alleen verbouwde hij Slot Zeist, maar Huydecoper gaf in 1831 aan J.D. Zocher opdracht om het gebied tussen beide huizen in een groot landschappelijk park te veranderen. Om de relatie tussen beide bezittingen te benadrukken ontwierp Zocher tussen de huizen een lang uitzicht van één kilometer lengte. Volgens het ontwerp werden hier omheen boomgroepen, solitaire bomen en struiken, heuvels en waterpartijen gegroepeerd. Afgaande op topografische kaarten en kadastrale gegevens uit de tweede helft van de negentiende eeuw, kan geconcludeerd worden dat het ontwerp van Zocher slechts voor een deel is uitgevoerd. Zo is de verlandschappelijking van het weidegebied tussen beide buitenplaatsen niet gerealiseerd. Het oude landhuis van Wulperhorst is in 1830 afgebroken. Plannen voor een nieuw te bouwen huis werden pas dertig jaar later gerealiseerd. In 1858 gaf jonkheer J.L.R.A. Huydecoper aan S.A. van Lunteren de opdracht een nieuw huis te ontwerpen. Het nieuwe huis kwam ten opzichte van het oude huis meer noordwestelijk te liggen. Daarnaast werden door Van Lunteren enige aanpassingen in de parkaanleg rond het huis aangebracht. Van het oude complex bleven alleen de ijskelder en het koetshuis over. Deze laatste is als gevolg van veel verbouwingen en aanpassingen voor rijksbescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving complex:

Het te beschermen complex van de BUITENPLAATS WULPERHORST omvat de volgende onderdelen:

1. het landhuis

2. de ijskelder

3. het landschapspark met restanten van de formele aanleg

Waardering complex:

De buitenplaats Wulperhorst is van cultuurhistorisch waarde als voorbeeld van een bijzondere uitdrukking van een landschappelijke ontwikkeling en vanwege de bewoningsgeschiedenis. Alsmede van ensemble waarde vanwege situering in relatie met de nabij gelegen buitenplaatsen Blikkenburg en Slot Zeist als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.