Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Bergweg 21, Zeist

Rijksmonument
Monumentnummer:
510197
Bergweg 21
Zeist
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving complexonderdeel 2

Aan de Bergweg gelegen POORTGEBOUW van de eerste algemene begraafplaats van Zeist, opgericht in 1829 en gesloten in 1965. Het gebouw uit 1829 werd in 1884 in neo-classicistische trant verhoogd naar ontwerp van de gemeentearchitect A. Nijland. In 1885 werd de huidige tekst aangebracht. Het gebouw doet dienst als poortgebouw met doodgraverswoning en bergruimte. Het linker deel van het gebouw bevat de oorspronkelijke doodgraverswoning, het rechter deel deed dienst als lijkenhuis. Het witgepleisterde poortgebouw bestaat uit één bouwlaag op rechthoekige plattegrond onder een door gesmoorde kruispannen gedekt zadeldak tussen tuitgevels met schouderstukken. De symmetrische voorgevel heeft een op de middenas geplaatste risalerende topgevel met een steekkapje, waaronder een poortdoorgang die wordt afgesloten door een dubbel smeedijzeren hek. De middenpartij wordt ter weerszijden van de doorgang geaccentueerd door twee door zadeldakjes afgesloten penanten die voorzien zijn van doodssymbolen (vlinder, omgekeerde gekruiste fakkel met in staart bijtende slang). Boven de doorgang in een verdiept rondboogveld bevindt zich de in 1885 aangebrachte tekst: "De kleine en de groote is daar en de knecht vrij van zijnen heer" (Job, vers 19). De middenpartij wordt afgesloten door een kepervormige beëindiging voorzien van een omlopende en geprofileerde kroonlijst. Onder deze top is een gevleugelde zandloper aangebracht. Ter weerszijden van de middenpartij bevindt zich een deur met halfrond bovenlicht voorzien van een empire-roedenverdeling. De achtergevel is blind op een grote dubbele deur van de bergruimte na. Beide zijgevels bezitten een zesruits schuifvenster. In de rechtergevel van de poortdoorgang zijn een enkel (Ned. Herv. Diaconie) en een dubbel (Algem. Armen en Diac. Ger. Kerk) hardstenen offerblokje aangebracht.

Waardering complexonderdeel 2

Het poortgebouw van de eerste algemene Zeister begraafplaats is van architectuurhistorische waarde vanwege de bouwstijl, de typologie en de ornamentiek. Het is voorts van cultuurhistorisch belang als bijzondere en gave uitdrukking van de negentiende eeuwse funeraire cultuur. Het object bezit een hoge ensemblewaarde vanwege de ligging aan de Bergweg en als onderdeel van de totale aanleg van de begraafplaats.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
510197
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Utrecht
Gemeente:
Zeist
Plaats:
Zeist
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Begraafplaats Bergweg
Complexnummer:
510195
Complex beschrijving:

Inleiding complex

Eerste algemene begraafplaats, gelegen aan de Bergweg te Zeist. In 1825 is bij Koninklijk besluit bepaald dat begraven in kerken en binnen de bebouwde kom werd verboden. De algemene begraafplaats is in 1829 aangelegd buiten de toenmalige bebouwde kom. De aannemer was Jan Vermeulen uit Zeist. De eerste begravene was Pieter Stoop op 18 januari 1830. In 1879-1880 is het terrein uitgebreid na een grondschenking van de weduwe van burgemeester Van Bern. In 1890 is het achterste gedeelte van de begraafplaats in landschappelijke stijl aangelegd naar ontwerp van tuinarchitect H. Copijn uit Groenekan.

Nadat in 1917 aan de Woudenbergseweg een nieuwe begraafplaats in gebruik genomen werd, bleef men nog slechts incidenteel begraven op de oude begraafplaats. Op 1 december 1965 is de begraafplaats aan de Bergweg gesloten.

Omschrijving complex

Het complex wordt begrensd door de Bergweg in het oosten, de Van Reenenweg in het noorden, de bebouwing waarbinnen de volgende onderdelen vallen:

1. de parkaanleg (ZT046a) 2. het poortgebouw (ZT046b) 3. het grafmonument van Anna Sikkinghe (46c) 4. het grafmonument van E.W.N. de Pesters (46d) 5. het familiegraf van Albert Voombergh (46e) 6. het grafmonument van de familie Pijper (46f)

Waardering complex

De eerste algemene begraafplaats te Zeist uit 1829-1830 is van cultuurhistorisch belang vanwege het in neoclassicistische trant opgetrokken poortgebouw voorzien van rijke doodssymboliek, vanwege de formele en landschappelijke aanleg, de beplanting alsmede de aanwezigheid van diverse architectonisch en cultuurhistorisch waardevolle grafmonumenten van adellijke families en Zeister burgemeesters. De begraafplaats is gaaf bewaard gebleven en heeft haar negentiende eeuwse karakter volledig behouden en kent een hoge ensemblewaarde binnen de huidige bebouwde kom van Zeist.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Begraafplaats Uitvaartcentra en begraafplaatsen Begraafplaats en -onderdelen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Bergweg 21 – 3701 JJ Zeist centrum – Ja
Bergweg 23 – 3701 JJ Zeist centrum – –
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– H 3596 – Zeist
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1829 1830 – vervaardiging
1890 1890 door Copijn verbouwing
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen met zichtlaan en formeel gedeelte; inclusief alle graven Landschapspark
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
Landschapsstijl – invloeden –
Ambachten
Name Beroep Notitie
Copijn, H. ; Utrecht tuinarchitect / landschapsarchitect –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Bergweg 21

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt