Inleiding

COMPLEX bestaande uit vijf ARBEIDERSWONINGEN die vermoedelijk in de tweede helft van de negentiende eeuw zijn gebouwd. Het complex ligt op de wierde Ewer gelegen tussen de dorpen Houwerzijl en Zuurdijk. Behalve de arbeiderswoningen liggen op de wierde drie boerderijen, waaronder de monumentale boerderij Hayemaheerd (Ewer 17). De arbeiderswoningen liggen aan twee haaks op elkaar gerichte onverharde lanen, die via een onverharde laan ontsloten worden op de doorgaande weg van Zuurdijk naar Houwerzijl die ten zuiden van de wierde loopt. Onder de woningen die opgetrokken zijn in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant, zijn twee verschillende typen te onderscheiden. Ewer 7, 9 en 15 hebben een schilddak en Ewer 11 en 13 een driezijdig schilddak tegen een rechte gevel. Alle panden hebben de noklijn evenwijdig aan de beide lanen georiënteerd. Het is onduidelijk of de woningen door arbeiders zelf of door hun baas zijn gebouwd. Van Ewer 15 is bekend dat het vroeger bij de Hayemaheerd hoorde. Op grond van de ruimtelijke en typologische samenhang zijn de vijf arbeiderswoningen als een complex opgevat. De arbeiderswoningen zijn vrijwel allemaal in meer of mindere mate gewijzigd; ondanks deze wijzigingen is bescherming gerechtvaardigd op grond van de met name cultuurhistorische waarden van het complex.

Waardering

Complex van vijf arbeiderswoningen van algemeen cultuurhistorisch en stedebouwkundig belang:

- als uitdrukking van sociaal-economische ontwikkelingen op het Hogeland

- vanwege de wijze van inrichting van het complex

- vanwege de historisch-ruimtelijke relatie met de andere bebouwing op de wierde Ewer

- vanwege de redelijke mate van gaafheid van de verschillende onderdelen van het complex

- vanwege de provinciale zeldzaamheid

- vanwege de fraaie en markante ligging op een wierde