Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Sonderhuis, Denekamp

Rijksmonument
Monumentnummer:
508948
Sonderhuis
Denekamp
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Inleiding

BOERDERIJ VAN HET HALLEHUISTYPE met bovenkamer "Sonderhuis", behorend tot het landgoed Singraven. De boerderij ligt langs de open gazons voor het huis en is met de voorgevel naar het zuiden gesitueerd, de westgevel grenst aan de Molendijk. Het ontwerp van de boerderij is van architect Andreis de Maaker, die op het landgoed diverse andere gebouwen en verbouwingen heeft ontworpen. Boerderij Sonderhuis is uitwendig gebaseerd op het Oost-Twentse type "los hoes met achterheerd en bovenkamer". Het losse hoes met de achterheerd werd ontwikkeld tussen ca. 1650 en ca. 1815. De uitbouw met glas rond de vuurplaats was bedoeld voor de vrouwen om warm en met genoeg daglicht handwerk te kunnen verrichten. In een latere fase werd vooral in de omgeving van Denekamp vaak een bovenkamer toegevoegd. Waar het oorspronkelijke tyep de overgang vormde tussen het losse tussen het losse hoes en een boerderij met een afgescheiden woongedeelte, is de boerderij uit de jaren dertig een verwijzing naar de typisch Denekampse boerderij-geschiedenis in combinatie met nieuwe elementen. Voor de boerderij staat een put met putgalg.

Omschrijving

De BOERDERIJ en de bovenkamer zijn opgetrokken in rode baksteen onder een zadeldak, de achterheerd onder een lessenaardak, beide gedekt met rode Hollandse pannen. De bovenkamer is rechts voor de voorgevel (Z) gebouwd, de achterheerd bevindt zich in de oksel van de bovenkamer en halleboerderij.

De eindgevels (N en Z) zijn voorzien van uitkragende donkerbruine gevelbeschotten op korbelen met windveren en geveltekens. De gevels zijn voornamelijk geleed door vijftienruits en achtruits vensters, veelal samengevoegd tot kloostervensters en deels behangen met Singraven-luiken (rode zandloper op witte achtergrond; geel-rood-blauw centrum en donkergroene rand). De voorzijde van de achterheerd wordt in beslag genomen door vier staande aaneengeschakelde vensters. Direct haaks daarop bevindt zich in de bovenkamer een deur. In de oostelijke zijgevel is de deur geplaatst die toegang biedt tot het woongedeelte en in de achtergevel (N) zorgen een baander en twee staldeuren voor de toegang.

Waardering

Boerderij Sonderhuis met put en putgalg is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:

- de vormgeving van de boerderij (hallehuistype gebaseerd op los hoes met achterheerd) die typerend is voor Singraven en z'n oorsprong vindt in de geschiedenis van Denekamp

- de ruimtelijke en functionele relatie met de overige onderdelen van het landgoed Singraven

- de ensemblewaarde samen met boerderij Bartels

- de beeldbepalende ligging aan de open weiden voor het landhuis van Singraven.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
508948
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Overijssel
Gemeente:
Dinkelland
Plaats:
Denekamp
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Singraven
Complexnummer:
519486
Complex beschrijving:

Omschrijving van het complex

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde HISTORISCHE BUITENPLAATS SINGRAVEN met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), twee SCHUREN achter het koetshuis (4), WATERPUT (5), TUINVAZEN (6), BORSTBEELDEN OP PIEDESTAL (7), BANKJES (8), ZONNEWIJZER (9), TUINVAZEN aan weerszijden van het huis (10), SOKKEL rechts van het huis (11), BRUGHOOFDEN (12), TUINTAFEL (13), MOESTUIN met MUUR, STOOKHUISJE en SCHUUR (14), FONTEIN met BEELDENGROEP (17), TUINVAZEN (18), TUINBEELDEN (19), TUINBEELD (20), ZONNEWIJZER (21), GRAFKELDER MET HEKJE EN ZERK (22), BRUGGETJE (23), TOEGANGSHEKJE zijkant park (24), ensemble van WATERMOLEN met KEIENPAD (25), STUW (26), voormalig MOLENAARSHUIS met JACHTKAMER (27) en DUBBELE DIENSTWONING (28), SCHUUR (29), SCHUUR (30), TOEGANGSHEK begin Kasteellaan (31), POORTWONINGEN (32), BADHUIS (33), TUINVAZEN (34), TOEGANGSHEK einde Kasteellaan (35), DUBBELE DIENSTWONING (36), HOUTEN BRUGGEN (37), BOERDERIJ "Sonderhuis" (38), BOERDERIJ 'Bartels' (39).

Ten westen van Denekamp ligt de historische buitenplaats Singraven ontstaan uit het in 1415 door Johan Hondenborg in een bocht van de rivier de Dinkel gebouwde stenen huis, waarvan de eerste vermelding van erf met molen 'die syngrave' dateert uit 1381. Deze watermolen vormt thans nog een gaaf bewaard onderdeel van de buitenplaats. In 1651 kocht Gerhard Sloet 'het Adelijcke goet Singraven, met die huisen, hoven, landeryen, molens, holtgewas, potegront, visscherien, Jacht, ende andere gerechtigheit' en liet het huis herbouwen. Tekeningen van Cornelis Pronk uit 1729 en 1731 tonen een omgracht blokvormig huis met op het voorterrein twee bouwhuizen en een poortgebouw met brug over de gracht. De eenvoudige formele aanleg bestond uit een lanenstelsel en een sterrenbos; ten westen van de hoofdlaan lag een wandelbos met slingerlaan als vroeg landschappelijk element (Hottingerkaart 1783).

Onder het beheer van de familie Roessingh Udink van 1829 tot 1915 werd de bebouwing van het voorterrein tussen circa 1853 en 1861 gesloopt en de noordelijke gracht in 1868 gedempt. Door de aanleg van een groot gazon en een rechte oprijlaan (Kasteellaan), die de oude slingerende allee verving en iets scheef op de middenas van het huis is geprojecteerd, werd een wijds monumentaal aanzicht van het huis gecreëerd. Daarnaast werd het sterrenbos, ten westen van het huis, omgevormd tot een wildbaan.

In de negentiende en twintigste eeuw werd het huis diverse malen verbouwd en uitgebreid, waarbij de fase onder het beheer van Willem Frederik Jan Laan (1918-1966) het meest van belang is. In 1923 kwam de huidige voorgevel tot stand naar ontwerp van Andries de Maaker. Deze architect werd door de eigenaar Laan voor verschillende bouwprojecten ingeschakeld, waaronder de poortwoningen, het badhuis en drie boerderijen. Het park werd verfraaid met tuinsieraden; tuinarchitect Leonard Springer werd aangetrokken voor bosbouwkundige adviezen om het landgoed als parklandschap te beheren (een lijst met soorten bomen voor de bosrand is nog aanwezig).

Sinds 1953 is de buitenplaats Singraven in eigendom van de Stichting Edwina van Heek.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.

Waardering

De HISTORISCHE BUITENPLAATS SINGRAVEN is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de cultuur-historische geschiedenis van de ontwikkeling van havezate tot buitenplaats;

- vanwege het op een 15de-eeuwse bouwplaats opgetrokken hoofdgebouw uit het midden van de 17de eeuw met een toren uit 1661 gebouwd in classicistische stijl en een voorgevel uit 1923 in neoclassicistische stijl;

- voor het oeuvre van architect Andries de Maaker;

- vanwege de aanleg in landschapsstijl, waarbij de 19de-eeuwse oprijlaan als neoformeel element de hoofdas vormt;

- vanwege de visuele en historische relatie tussen de buitenplaats en de rivier de Dinkel;

- vanwege het complex van de bouwkundige onderdelen en de tuin- en parkaanleg.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
– Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Molendijk 26 – 7591 PT Denekamp – – Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– P 1937 – Denekamp
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1936 1936 – vervaardiging
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) – Hallehuisboerderij
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
ambachtelijk-traditionele bouwtrant streek-eigen bouwtrant invloeden –
Ambachten
Name Beroep Notitie
Maaker, Andries de ; Overijssel architect / bouwkundige / constructeur –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Sonderhuis

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Wal, A.J. van der
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Wal, A.J. van der