Inleiding

De eerste melding van een buitenplaats op het terrein van Beukenrode stamt uit de achttiende eeuw. Deze buitenplaats bestond uit een hofstede genaamd Het Sand waarbij een geometrisch aangelegde tuin lag. In 1819 kwam het in bezit van de eigenaar van kasteel Moersbergen, J.D.C.C.W. d'Ablaing van Giessenburg, die op het terrein een zomerhuis liet bouwen. Dit huis stond als het Warande- of Verandahuis bekend. Rond deze tijd stamt vermoedelijk ook de eerste landschappelijke aanleg. Op de topografische kaart van 1847 staat een S-vormige slingervijver getekend. Op de kaart komt ook de met beuken beplante zichtlaan voor, die als `De weg op het Verandahuis" staat beschreven. Wie deze aanleg heeft ontworpen is niet bekend.

In 1860 kocht mr. K.J.F.C. Kneppelhout uit Leiden het zomerhuis met een deel van de omringende gronden. Kneppelhout liet dit huis in 1872 afbreken, waarna met de bouw van het nieuwe huis werd begonnen. Dit landhuis, van de architect H.J. van den Brink, kreeg de naam `Nieuw Sterkenburg'. Daarnaast werden tevens een orangerie, een koetshuis, een tuinmanswoning, een speel- of kinderhuisje, een moestuin en een bloementuin gerealiseerd. Van al deze elementen resteren tegenwoordig alleen het landhuis en het speelhuisje.

Tevens werd het park opnieuw ingericht. De vijver voor het huis werd verkleind terwijl in het parkbos ten noorden van het landhuis een tweede vijver en wandelpaden worden aangelegd. In 1908 kwam de buitenplaats in handen van G.W.J. Kooij, die de naam van het huis vermoedelijk veranderde in Beukenrode. Het huis heeft thans een kantoorfunctie.

Omschrijving

De BUITENPLAATS BEUKENRODE omvat de volgende complexonderdelen: 1. park 2. landhuis 3. speelhuisje

Het terrein wordt in het westen begrensd door een deel van de oprijlaan, waarlangs de grens vanaf de toegangspijlers aan de westzijde in noordelijke richting loopt tot aan het speelhuisje. De grens loopt vlak achter het genoemde huisje in noordelijke richting verder langs een afsplitsing van de oprijlaan. In de noordoost hoek van kadastraal perceel 6470 loopt de grens in westelijke richting tot de Broekweg. De grens volgt deze weg in noordelijke richting tot aan de Arnhemse Bovenweg, waarna de grens in oostelijke richting langs laatstgenoemde weg loopt. Bij de Stamerweg loopt de grens in zuidelijke richting tot aan de Driebergsestraatweg. De grens volgt deze weg aan de noordzijde in westelijke richting tot aan de Beukenrodelaan.

Alle gebouwen op het terrein die hierboven niet genoemd zijn vallen buitende bescherming.

Waardering

De buitenplaats Beukenrode is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontwikkelings- en bewoningsgeschiedenis, alsmede van architectuurhistorische waarde vanwege de verschijningsvorm van het landhuis en vanwege de landschappelijke structuurelementen in het park. Tevens is het complex van grote ensemblewaarde als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.