Complex eigenschappen

Complexnaam:

Eikenrode

Complexnummer:

508010

Complex beschrijving:

Tussen het gemeentehuis van Loosdrecht en de Hervormde kerk gelegen historische buitenplaats Eikenrode. De eerste kaart die het huis van de buitenplaats Eikenrode op de huidige plaats weergeeft is de omstreeks 1850 uitgebrachte Militaire en Topografische kaart; het huis bevindt zich aan de oostzijde van de Nieuw Loosdrechtsedijk; vanaf 1881 laat de Topografische kaart ook een parkaanleg zien met een lusvormige oprijlaan, een slingerpad naar een slingervijver en verschillende boomgroepen alsmede een moestuin; de naam van de er tegenover gelegen buitenplaats Nooitgedacht - eveneens aan de Nieuw Loosdrechtsedijk - is vanaf 1850 op de kaart aanwezig, de naam Eikenrode komt daarop echter niet voor. Het huidige hoofdgebouw is in 1845 gebouwd door bouwmeester J. Streefkerk in opdracht van dr. Jan Conrad Hacke, die zich na 1856, het jaar waarin hij de ambachtsrechten op Loosdrecht en Mijnden verwierf, Hacke van Mijnden kon noemen. Hacke was zeer geinteresseerd in kunst en literatuur, hij vertaalde Dante's Divina Commedia en had o.a. contact met mevrouw Bosboom-Toussaint en Potgieter.

Het huis is gesitueerd met de voorgevel op het westen ongeveer in het midden van de buitenplaats op een rechthoekige plattegrond (met aan de achterzijde een erkeruitbouw) en bezit tweeëneenhalve bouwlaag onder een plat dak.

Het huis verkeert in authentieke staat. Ten noorden van het huis bevindt zich de contemporaine oranjerie annex koetshuis, koetsierswoning en paardenstal en ten oosten de uit om streeks 1860 daterende familiegrafkapel. Een uit het einde van de 19de eeuw daterende tuinmanswoning, die in de zuid-oost hoek van het park stond, werd tussen 1967 en 1977 afgebroken. Vlakbij deze woning bevond zich de moestuin; een gedeelte van de tuinmuur resteert. Nabij de Nieuw Loosdrechtsedijk was een uit omstreeks 1850 daterende koepel in de vorm van een zgn. Turkse tent aanwezig; naar verluidt is deze rond 1930 afgebroken,

Het omringende park is na 1845, volgens familieleden door tuinarchitect J.D . Zocher Jr. (1791-1870) in landschapsstijl aangelegd, en bestaat uit een open ruimte voor, achter en opzij het huis, waaromheen een door slingerpaden doorsneden bosaanleg. De belangrijkste bestanddelen van het park bestonden, volgens de topografische kaart van 1881, uit open ruimten met boomgroepen. Voorts waren belangrijk de oprijlaan in "lus"-vorm vanaf de Nieuw Loosdrechtsedijk naar het huis - deze oprijlaan is volgens de Topografische kaart uit 1896 dan reeds verhard - een wandelpad naar de oostelijk van het huis gelegen langgerekte vijver en die vijver, waarbij een (thans ingestorte) ijskelder, die volgens de overlevering gedekt was met een glazen koepel; op de Topografische kaarten van 1946 en 1957 komt naast de langgerekte vijver een heuvel (opgeworpen na het graven van de vijver?) voor; deze kaarten geven ook een wandelpad te zien dat leidt naar het noordoosten; een tweede min of meer ronde vijver, noordelijk van de langgerekte vijver, staat pas aangegeven op de Topografische kaarten van 1967 en 1977. Ook zijn belangrijk de zichtassen in oostelijke richting over de vijver, in zuidelijke richting naar het Zwarte Pad en in westelijke richting over de oprijlaan en de recent toegevoegde vijver voor het huis naar de Nieuw Loosdrechtsedijk, alsmede die in noordwestelijke richting naar de oranjerie; tevens zijn van belang het wandelpad naar de langgerekte vijver. de opgeworpen heuvel, de ronde vijver en het wandelpad daarheen, alsmede de grafkapel. De historische aanleg van Eikenrode wordt omsloten door de Nieuw Loosdrechtsedijk in het westen, het St. Annapad in het noorden, de kadastrale percelen 5791 en 3878 in het oosten, en in het zuiden het wandelpad dat wordt aangeduid als het Zwarte Pad. De moestuin is thans voor de bescherming van ondergeschikte betekenis. Tevens geldt dit voor het restant van het kassencomplex.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.

De historische buitenplaats is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang, vanwege:

- het neo-classicistische hoofdgebouw, waarvan de vorm, het inwendige en de gevels karakteristiek zijn voor de tijd van ontstaan; dat typologisch waardevol is alsmede zeldzaam en authentiek, en visueel de kern van de buitenplaats vormt;

- de historische tuin- en parkaanleg in landschapsstijl, die uit het midden van de 19de eeuw dateert en die met de centrale ligging van het hoofdgebouw en met de zichtassen in vier windrichtingen (oost, zuid, west en noordwest) respectievelijk naar de vijver, naar het Zwarte Pad, naar de dijk met de oprijlaan en naar de oranjerie c.a. de wandelpaden naar de vijvers, respectievelijk de grafkapel tot een zeer geslaagde, verwaarloosde maar in structuur goed bewaarde, landschappelijke compositie is gesmeed met een sterke uitstraling in het overigens niet beboste gebied aan de noord-, oost en zuidzijde;

- de neo-classicistische oranjerie c.a. en de architectuurhistorisch waardevolle familiegrafkapel geven tezamen met het huis een goed beeld va n de bebouwing van een middelgrote Nederlandse buitenplaats uit omstreeks 1845.