Inleiding

KERKGEBOUW met inpandige woning. Het voor de armen opgerichte kerkgebouw werd in 1861 gesticht door de patricische familie Snouck van Loosen in een in kern mogelijk zeventiende-eeuws pakhuis dat de familie in bezit had. De verbouwing tot kerkgebouw werd, volgens de gevelsteen aan de voorzijde (Westen), uitgevoerd door A.J. en D. van der Molen die het gebouw tevens voorzagen van de huidige voorgevel in eclectische trant. Het kerkgebouw bevindt zich aan de oostzijde van de Breedstraat. De noordzijde van het object is direct tegen het belendende pand op nummer 45 aangebouwd.

Omschrijving

Kerkgebouw op rechthoekige plattegrond met inpandige woning aan de achterzijde (Oosten). Het gebouw bestaat uit parterre, verdieping en kapverdieping. De kerkzaal op de parterre heeft over de volle lengte een kruipruimte. De woning, alsmede de aangebouwde serre, is deels onderkelderd. Woning en overige ruimten zijn intern verbonden. Het gebouw heeft een afgeknot schilddak met overwegend rode Hollandse pannen; alleen het dakschild aan de voorzijde (West) heeft zwarte Kruispannen. Het afgeknotte deel van het schilddak heeft rondom een houten kroonlijst. Aan zowel de voor- (Westen) als de achterzijde (Oosten) wordt het schilddak doorbroken door een dakkapel.

Geheel rechts aan de achterzijde (Oosten) bevindt zich een over alle drie de bouwlagen doorlopende schoorsteen. De vierkante schoorsteen is opgebouwd uit rode baksteen.

Het muurwerk is opgebouwd uit zowel gele als rode baksteen. De voor- (Westen) en rechterzijde (Zuiden) zijn opgetrokken in rode baksteen en de achterzijde (Oosten) is opgetrokken in gele baksteen. Op diverse plaatsen in het muurwerk van de rechter- (Zuiden) en de achtergevel (Oosten) zijn de schieters van muurankers zichtbaar.

De op een natuurstenen plint gebouwde symmetrische voorgevel (Westen) bestaat uit drie geveldelen, waaronder een licht uit de gevel naar voren komende middenrisaliet. De geveldelen bevatten elk één vensteras. De centrale vensteras in de middenrisaliet met gepleisterde omlijsting heeft op de parterre een dubbele paneeldeur met rondboog en spaarveld met lantaarn in het roosvenster. De deur, die aan weerszijden geflankeerd wordt door een kolonnet met kariatide, wordt bereikt via een bordesvormige natuurstenen stoep met in de voorgevel verankerde leuningen. Op de verdieping heeft de as een venster met rondboog en spaarveld en op de kapverdieping zet de as zich voort in het vierruits draaivenster van eerder genoemde dakkapel. De dakkapel heeft bakstenen zijden, een plat dak en een houten wang aan weerszijden. De linker- en de rechteras hebben op zowel parterre als verdieping vensters, die in opzet identiek zijn aan het verdiepingsvenster met gepleisterde omlijsting van de middenrisaliet. De vensters op de parterre hebben niet zoals de verdiepingsvensters in het spaarveld een schelpmotief met allegorische figuren, maar hebben een spaarveld met roosvenster. De vierruits draaivensters op parterre en verdieping hebben natuurstenen lekdorpels. De decoratie aan de voorzijde bestaat verder onder meer uit een aantal natuurstenen details, een kroonlijst met rondboogfries en kroonlijst die verdieping en kapverdieping van elkaar scheidt en een cordonlijst die parterre en verdieping van elkaar scheidt en tevens de aangrenzende tuinmuur bekroont. De tuinmuur bevindt zich ter rechterzijde van de voorgevel en heeft een plint, pilasters aan de uiteinden en een centraal geplaatste paneeldeur met rondboog en spaarveld met roosvenster.

De rechterzijde (Zuiden) heeft links op de parterre nog drie schuifvensters met originele zesruitsroedenverdeling en geheel rechts een groot formaat venster. De verdieping heeft nog vier originele schuifvensters met een zesruitsroedenverdeling en een schuifvenster geheel rechts. De vensters aan de rechterzijde (Zuiden) hebben natuurstenen onderdorpels.

De achterzijde (Oosten) heeft links op de begane grond een serre. De serre heeft een bakstenen basis en een opbouw van hout en vensterglas. Rechts van de serre bevindt zich een houten deur met glaspaneel met negenruitsroedenverdeling. Rechts van de deur, die via een stoep bereikt wordt, bevindt zich een uit twee delen bestaand openslaand venster met tweeruits bovenlicht. Op de verdieping bevinden zich vier schuifvensters met een achtruitsroedenverdeling en houten luiken aan weerszijden. Alle vensters en de deur op de parterre zijn geplaatst onder een in rode baksteen uitgevoerde strek.

Waardering

Het kerkgebouw met inpandige woning is van algemeen belang uit architectuur- en cultuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven voorbeeld uit 1861 van een door een patricische familie gesticht kerkgebouw voor de minder bedeelden, als voorbeeld van negentiende-eeuws hergebruik van een ouder gebouw en als voorbeeld van de architectuur van A.J. en D. van der Molen.