Inleiding

20 ARBEIDERSWONINGEN, 2 WINKELS, 1919, als geheel een aaneengesloten U-vormige straatwand. Gebouwd in opdracht van de socialistische Woningvereniging Beter Wonen, naar een ontwerp van de Amsterdamse architecten Z.Gulden en J.Geldmaker, in een door de Amsterdamse School beïnvloede bouwtrant. Deze panden werden in 1919 voorzien van een houten bergplaats en in 1993 gerenoveerd. Alle aan- en bijbouwen zijn uitgesloten van bescherming.

Omschrijving

Ritmisch gelede, U-vormige straatwand met een drietal woningtypen (B,C,D) en twee winkels van het type A. Deze straatwand is vanaf de eerste woning aan de Th.Schaepkensstraat tot aan de laatste van de Coclerstraat als volgt samengesteld: type C, B, A, B, C, D, D, C, C, D, D, D, C, C, D, D, C, B, A, B, C, C.

Met uitzondering van de hoekpanden van het type A (wigvormig), en de aan weerszijden daarvan gelegen huizen van het type B (L-vormig) hebben de geschakelde woningen (typen C en D) rechthoekige plattegronden. De plattegrondoppervlakken van de woningtypen C zijn groter.

De panden van de typen B, C en D hebben een bouwlaag plus zolderverdieping onder bitumineuze platte daken, waarvan de steile dakschilden zijn gedekt met karakteristieke rode tegels.

Bij de panden van het type D loopt dit dakschild uit een topgevel met vlechtingen en siermetselwerk. In het dakschild bevindt zich een klein zoldervenster. De panden van het type B en C hebben een afgeronde portiekafscheiding met portiekvensters, die doorloopt in een dakkapel met aan weerszijden twee houten vensterkozijnen, plus een groot zoldervenster.

De achtergevels van het type C en D zijn identiek: een kruiskozijn in voor- en achtergevel en een achterdeur met zijlicht op de begane grond, een drievoudig verticaal geleed kozijn in het steile dakschild.

De hoekpanden van het type A tellen twee bouwlagen onder tentdaken met insteekkappen en kenmerken zich door een afgeschuinde hoekpartij. Hierin is de entreedeur met twee zijlichten geplaatst. Aan weerszijden van de hoekpartij topgevels met vlechtingen. De daken zijn voorzien van een bitumineuze dakbedekking.

De bakstenen gevels zijn opgetrokken op een trasraam met brede streklijst, hebben strek boven de vensters en portieken, licht geprofileerde portieklijsten, decoratieve consoles onder de gevelranden, vlechtingen in de geprofileerde topgevelvlakken en bakstenen bloembakken op consoles onder de topgevelvensters.

Alle vensterkozijnen waren oorspronkelijk voorzien van kleine roedeverdeling. De oorspronkelijke paneeldeuren met draairamen zijn vervangen.

Waardering

De straatwand is van groot cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van de architecten Gulden en Geldmaker, de esthetische kwaliteiten van hun ontwerp, het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek. Het geheel vormt een essentieel onderdeel van een waardevolle stedebouwkundige structuur uit het eerste kwart van de twintigste eeuw, is vanwege de situering verbonden met de ontwikkeling van de stad, en is van betekenis voor het aanzien van Maastricht. De woninggroep Van de Berghstraat e.o. beschikt over een redelijke mate van gaafheid en een bovenregionale cultuur- en architectuurhistorische zeldzaamheid.