Maastricht

Gemeente Maastricht
Afdeling monumentenzorg
Postbus 1992
6201 BZ Maastricht
T 043 - 3504664
vera.hamers@maastricht.nl
www.maastricht.nl
Monumentenkaart
Naast monumenten kent Maastricht ook twee beschermde stadsgezichten en het cultuurhistorisch attentiegebied. In deze gebieden wordt vooral gelet op cultuurhistorisch waardevolle structuren, waardevolle stedenbouwkundig patronen, en karakteristieke ruimtelijke samenhang. Wilt u weten of u in een monument of beschermd gebied woont?

Beschermd gezicht
- Maastricht kent een van rijkswege beschermd stadsgezicht. De voor Nederlandse begrippen zeer vroeg tot ontwikkeling gekomen stedelijke nederzetting Maastricht is gelegen op beide oevers van de rivier de Maas. De stadskern, die het merendeel van de stedelijke functies herbergt, strekt zich uit over westelijke oever, ten noorden en gedeeltelijk ter plaatse van de uitmonding van de rivier de Jeker in de Maas.
-
Rijksbeschermd gezicht Maastricht Uitbreiding het gebied aangeduid met "uitbreiding " Maastricht een gebied is met een bijzonder karakter op basis van met name 19de eeuwse en vroeg 20ste eeuwse ruimtelijke ontwikkeling van Maastricht.
Monumentenzorg Maastricht
De afdeling monumentenzorg van Maastricht zoekt naar vernieuwing door moderne architectuur in te passen in de oude omgeving. De moderne toevoegingen moeten in dezelfde stijl uitgevoerd worden als de historische context. De gemeente ziet cultuurhistorie als één van de uitgangspunten voor nieuwe ontwikkelingen. Om deze beleidsrichting kracht bij te zetten legt de gemeente de cultuurhistorische waarden vast in de bestemmingsplannen.
Duurzaam Monument
Nederland heeft zichzelf als doel gesteld in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent onder andere dat huizen en andere gebouwen duurzaam verwarmd moeten worden.
Om monumenten te verduurzamen zonder technische schade of verlies van monumentale waarden, moet worden gezocht naar verantwoorde oplossingen die bij het gebouw passen. Dit is altijd maatwerk omdat ieder monument anders is. De Groene Menukaart van de gemeente Maastricht helpt bij het maken van de beste keuzes voor uw monument.
Duurzaamheidsadvies
- Wilt u meer weten over de mogelijkheden voor uw monument? Doe de Zelfscan Duurzaam Monument.
- Het Restauratiefonds biedt een vergoeding aan voor een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies voor uw monument.
- Heeft u een rijksmonument? Mogelijk kunt u dan deelnemen aan het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten.
Subsidie
- Met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) kunnen woningeigenaren subsidie aanvragen voor de aanschaf van een zonneboiler, een warmtepomp, aansluiting op een warmtenet en isolatiemaatregelen.
Financiering
- De Provincie Limburg helpt u graag met de stimuleringsregeling Duurzaam Thuis beschikbaar voor het uitvoeren van verduurzamende maatregels.
- Met de Energiebespaarlening kunnen eigenaar- bewoners een voordelige lening afsluiten voor energiebesparende investeringen.
- Bent u eigenaar van een rijksmonument en gaat u verduurzamen? Dan kunt u gebruik maken van de Duurzame Monumenten-lening.
Limburgs erfgoed
De Provincie Limburg wil zoveel mogelijk monumenten voor de toekomst behouden zodat ook toekomstige generaties kunnen opgroeien met en genieten van de rijke Limburgse geschiedenis. Daarom stelt de Provincie Limburg verschillende subsidies beschikbaar
- Subsidie Monumenten 2022-2023 is bedoeld voor monumenten die dringend gerestaureerd moeten worden ondersteunen zodat eveneens een toekomstige economische, toeristische of maatschappelijke functie is gegarandeerd. Voor de restauratieprojecten is de maatschappelijke inbedding van belang voor honorering.
- Subsidie Monulisa 2022-2023 is bedoeld voor een bijzondere categorie van Rijksmonumenten namelijk gebouwen voor de openbare eredienst, molens en groene monumenten.
- Subsidie Kerken 2022-2023 kan worden aangevraagd voor de restauratie en/of herbestemming van monumentale kerken.
- Ook heeft de Provincie Limburg een subsidie beschikbaar voor Archeologie en Klein Limburgs erfgoed 2022-2023.
Woonhuissubsidie
Particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie, kunnen jaarlijks tussen 1 maart en 30 april een aanvraag indienen voor een instandhoudingssubsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed behandelt de subsidieaanvraag en kent deze toe. Deze subsidie is bedoeld voor kosten van reguliere onderhoudswerkzaamheden aan monumentale onderdelen van het rijksmonument, zoals gevelherstel of schilderwerk aan de buitenzijde van het pand.
Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim)
Ieder jaar kan van 1 februari tot en met 31 maart de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) aangevraagd worden voor rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Zoals een kerk, molen of fabriek. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling.
Financiering
Gaat u aan de slag met uw monument?
Het Restauratiefonds kan u wellicht helpen aan een passende financiering om uw monument te onderhouden, restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen.
Omgevingsvergunning
Wilt u een monument verbouwen, restaureren of renoveren? Bijvoorbeeld kozijnen vernieuwen, een dakkapel plaatsen, reclame aanbrengen, voegwerk reinigen, een binnenmuur doorbreken of een schouw slopen. Dan heeft u meestal een omgevingsvergunning voor een monument nodig.
Is de aanvraag complex, dan is het raadzaam om een Principeverzoek bij ons in te dienen. Zo’n principeverzoek heet ook wel conceptaanvraag omgevingsvergunning. Uw plannen worden dan door ons beoordeeld op haalbaarheid.
Beschermde stads- en dorpsgezichten
De bescherming van stads- en dorpsgezichten is geregeld in de diverse bestemmingsplan van de stad en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Voor panden binnen het beschermd stads- of dorpsgezicht gelden andere regels voor vergunningsvrij bouwen. Dit geldt zowel voor monumenten als niet-monumenten.

Geschiedenis Maastricht
Maastricht behoort tot de oudste steden van Nederland. De geschiedenis van de stad kan worden ingedeeld in vier tijdperken: Romeinse vesting, Middeleeuws religieus centrum, garnizoensstad en vroege industriestad. De stad ontstond bij een doorwaadbare plaats in de rivier de Maas. De ligging aan de Via Belgica zorgde er al in de Romeinse tijd voor dat de stad internationaal bekend was. In de Middeleeuwen stond de stad bekend om de Maaslandse edelsmeedkunst. Vanaf de 16de eeuw behoort Maastricht tot de grootste steden in de Nederlanden.
In de 19de eeuw ontwikkelt Maastricht zich tot industriestad waar glas, kristal en aardewerk wordt vervaardigd. Na de tweede wereldoorlog verschuift economie van de stad naar dienstverlening en opent in 1974 de Rijksuniversiteit Limburg (tegenwoordig Universiteit Maastricht) haar deuren. De stad krijgt in 1992 internationale bekendheid door het Verdrag van Maastricht.

Meer Monumenteninformatie
Voor meer informatie over monumenten in Maastricht kunt u ook terecht bij:
- Vestingvisie (PDF)
- Planologisch Erfgoed (PDF)
- Boek: Springlevend verleden (PDF)
- Dominicanenkerk; de meest markante boekwinkel van Nederland
- Natuurhistorisch Genootschap kring Maastricht
- Koninklijk LGOG voor het oudheden en overblijfsels van kunst en nijverheid in en om Maastricht.
- Historisch Centrum Limburg
- De Monumentenwacht Limburg helpt monumenteneigenaren met het periodieke onderhoud van hun pand. Zij voeren inspecties, geven praktische tips en adviezen en voeren klein (nood)herstel uit.