Complex eigenschappen

Complexnaam:

Klein Noordijk

Complexnummer:

494843

Complex beschrijving:

HISTORISCHE BUITENPLAATS KLEIN NOORDIJK (Wilp). Het terrein van de historische buitenplaats Klein Noordijk maakte oorspronkelijk deel uit van de buitenplaats Groot Noordijk. Laatstgenoemde buitenplaats - tot 1856 Noordijk genaamd - was sinds de eerste helft van de 19de eeuw in het bezit van de Deventerse familie Van Marle. In 1856 legde mevrouw Van Marle - van der Wijck, toen 80 jaar oud, de eerste steen van het witgepleisterde blokvormige huis Klein Noordijk, dat door haar dochter, mevrouw De Frederici - van Marle met echtgenoot en gezin in de zomermaanden zou worden betrokken.

Een bijzondere karakteristiek van het in 1990-1991 gerestaureerde huis, dat tot op heden rondom een rijke ornamentele detaillering vertoont, vormt de hechte relatie met de parkaanleg, die in de architectuur van het huis tot uitdrukking komt. Zo zijn de vensters van het huis aan de zuid- en westzijde, gericht op de aan die zijden gelegen belangrijkste gezichten van de parkaanleg, relatief groot van omvang en van een ongebruikelijke grote ruitsindeling voorzien en is de voordeur aan de westzijde eveneens vanouds geheel beglaasd.

Klein Noordijk kreeg niet alleen de functie van een buitenplaats maar werd ook de kern van een klein landgoed, waarvan de bijbehorende bossen en landerijen rondom de eveneens in deze tijd aangelegde parkaanleg gelegen waren. Even ten noorden van het huis werd omstreeks 1860 het rechthoekige koetshuis annex paardestal opgetrokken, waarin aan de achterzijde een wagenloods, een melklokaal en ruimte voor landbouwwerktuigen werd ingericht. Omstreeks deze tijd kwamen ook de ten noorden hiervan gelegen tuinmanswoning en de ornamentele duiventil annex fazanterie tot stand.

De compositie van de parkaanleg werd niet alleen op het huis maar ook op de aan de overzijde van de H.W. Iordensweg gelegen buitenplaats Groot Noordijk afgestemd. Deze compositorische en visuele verwevenheid berust deels ook op de al bestaande aanleg van Noordijk, die voor de aanleg van Klein Noordijk als ondergrond werd gebruikt. De compositorische relatie tussen de parken van Groot en Klein Noordijk werd waarschijnlijk destijds ook vanwege de genoemde familiebanden, bewust nagestreefd.

Aan de west- en zuidzijde van het huis werd een ruim gezicht geschapen, waarvan de ruimtewerking werd versterkt door boscoulissen aan weerszijden en door enkele boomgroepen en solitairen. De gedeelten van de aanleg ten oosten en noorden van het huis werden (her)bebost en van een ruim patroon van slingerpaden voorzien. Een ronde kom ten noorden van de voormalige mmoestuin en boomgaard vormt wellicht nog het restant van de formele aanleg van Noordijk.

De historische buitenplaats Klein Noordijk wordt aan de west- en oostzijde door respectievelijk de H.W. Iordensweg en het Wolbospad begrensd. Voorts wordt de aanleg aan de noordoost- en noordzijde door de westgrens van het kadastrale perceel Wilp nr. A3 522 en de zuidgrens van de kadastrale percelen Wilp nrs. A3 2860 en 2770.

De historische buitenplaats Klein Noordijk heeft de volgende samenstellende onderdelen:1. HOOFDGEBOUW (Huis Klein Noordijk), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 494867;2. HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 494868;3. KOETSHUIS EN PAARDESTAL, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 494869;4. TUINMANSWONING, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 494870;5. DUIVENTIL ANNEX FAZANTERIE, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 494871

De historische buitenplaats Klein Noordijk is in cultuurhistorisch opzicht van grote waarde vanwege:

- het hoofdgebouw, dat een gaaf bewaard voorbeeld vormt van een omstreeks 1860 gebouwd bepleisterd huis in classicistische stijl als centrum van een Nederlandse buitenplaats;

- de hechte relatie tussen het huis en de parklaanleg in landschapsstijl, die in de vensterplaatsing en -indeling van het huis en die van de parkaanleg tot uitdrukking komt;

- de compositorische en visuele verwevenheid van de parkaanleg met de aan de overzijde van de H.W. Iordensweg gelegen parkaanleg van de buitenplaats Groot Noordijk;

- de tuinmanswoning, het koetshuis annex paardestal en de duiventil annex fazanterie, die tesamen met het huis een goed voorbeeld vormen van een ensemble van bouwwerken op een kleinere Nederlandse buitenplaats uit omstreeks 1860.