Inleiding

In 1884 gebouwd als TOLHUIS aan de in hetzelfde jaar aangelegde straatweg Roden-Peize-Groningen, naar ontwerp van architect A. Schotanus (Zuidhorn) en in opdracht van de gemeente Peize. Het werk is uitgevoerd door aannemer H. Sijdzes uit Farmsum. Inmiddels is het tolhuis als woonhuis in gebruik waarmee de oorspronkelijke indeling met bergruimte, koe- en varkensstal verdwenen en de zijgevels vernieuwd zijn.

Omschrijving

Symmetrisch opgezet, zich naar achteren toe verbredend bouwvolume van een bouwlaag en gedekt door een aan achterzijde afgewolfd zadeldak belegd met gegolfde rode pannen; schoorsteen; windveren en decoratief bewerkte makelaar in topgevel. Gevelopbouw van het voorste gedeelte met aangestreken plint, opgaand metselwerk van "gevelhardgrauw waalsteen met ingemetselde lagen van cementsteen"; decoratiefmetselwerk in topgevel; getoogde ramen (van oorsprong 6-ruits schuif- of draairamen) met daarboven hanekam met blokmotief afgedekt door een gepleisterde waterlijst. Centraal in de topgevel van oorsprong een eikehouten tariefbord; daarboven het jaartal 1884 in pleisterwerkomlijsting.

Waardering

Tolhuis van algemeen cultuurhistorisch, sociaal-economisch, geografisch en typologisch belang alsook van architectuurhistorisch belang vanwege de vormgeving; voorts van belang vanwege de betekenis voor de ontwikkeling van de infrastructuur en van stedebouwkundig belang vanwege de sterk beeldbepalende ligging en de functionele samenhang met de openbare weg.