BUITENPLAATS AKERENDAM. De geschiedenis van de historische buitenplaats Akerendam gaat terug tot in de jaren '30 van de 17e eeuw, toen Jan Bicker (1591-1653) ter plekke diverse percelen grond verwierf voor de stichting van een nieuwe buitenplaats. In ca. 1640 liet hij het huidige rechthoekige classicistische huis bouwen, dat nog steeds door twee monumentale bakstenen schoorsteenpijpen met siersmeedijzeren bovenstukken wordt bekroond. Van de ruim opgezette tuin- en parkaanleg, die hij liet realiseren, is een kaart uit 1648 bewaard gebleven. Van deze aanleg is de rechthoekige huisplaats en de hieromheen gelegen rechthoekige gracht bewaard gebleven. Ook de toegangsbrug met postamenten aan de hoeken en de brug met de tegen de buitenzijde van de gracht gelegen keermuur aan de achter(NW-)zijde van het huis dateren wellicht uit deze tijd, zo deze niet later in de 17e eeuw zijn opgetrokken. Omstreeks 1730, toen Akerendam in het bezit was van Jean Lucas Pels (1688-1741), gehuwd met Susanna de Wildt (1695-1739) werden er diverse verfraaiingen op Akerendam tot stand gebracht. De achterzijde van het huis werd van een nieuwe en hogere gevel voorzien, waarin centraal de door rijk gesneden lijstwerk in Lodewijk XV-stijl omgeven ingangspartij werd geplaatst. Voorts werden in het inwendige van het huis gestucte wanden en plafonds in dezelfde stijl aangebracht. Ook in de tuin- en parkaanleg kwamen in deze tijd vernieuwingen tot stand. Achter het huis werd de formele kom met uitgeschulpte randen aangelegd. De kom, waarvan de oevers in de jaren '60 van deze eeuw opnieuw zijn opgemetseld, ligt net buiten de as van het huis, een geometrische onnauwkeurigheid, die door enkele nog bestaande tussen huis en kom gelegen rijen met linden in vierkants-verband geplaatst werd verbloemd. Ook voor het huis werden ter weerszijden van de toen rechte oprit linden geplant, waarvan er nog een bestaat. Omstreeks 1790, toen Akerendam in het bezit was van Gerrit Hooft, werd er op Akerendam, dat in deze tijd qua oppervlakte veel groter was als tegenwoordig, een park in landschapsstijl aangelegd. Van deze aanleg zijn een slingerpad ten noorden van de formele kom en een slingerpad in de ZW-hoek van de aanleg bewaard gebleven. Laatst genoemde pad voert naar de 6-zijdige empire tuinkoepel, die vermoedelijk omstreeks 1800 werd gebouwd. In de eerste helft van de 19de eeuw kwam er wederom een verandering in de aanleg tot stand. De bestaande aanleg in landschapsstijl werd deels vergraven. Aan de voorzijde van het huis werd een nieuwe halfcirkelvormige oprit aangelegd. De oorspronkelijke borstwering op de erfafscheiding aan de ZO-zijde werd deels afgebroken en werd opnieuw met twee ingangen ter hoogte van de oprit opgebouwd; deze borstwering werd omstreeks de laatste eeuwwisseling van nieuwe smeedijzeren hekken voorzien. In de tweede helft van de 19e eeuw kwam de omgrenzing van de parkaanleg tot stand zoals deze nog steeds bestaat. Aan de ZO-zijde wordt de buitenplaats begrensd door de Velserweg. Aan de ZW-zijde gaat deze grens op de rooilijn van het pand en erf Velserweg nr. 18 (kadastraal perceel Beverwijk nr. A6901) haaks om en voert langs het erf van het Ziekenhuis (kadastrale percelen Beverwijk nrs. A5793 en A8124) tot aan het kadastrale perceel Beverwijk nr. A7914, waar de grens in curven langs de erven van de kadastrale percelen Beverwijk nrs. A8079, A8078, A6488, A7572, A7571, A6490, A9150, A9152 en A9153 tot aan de Velserweg verloopt. De historische buitenplaats Akerendam is uit de volgende onderdelen samengesteld: 1. Hoofdgebouw (Huis Akerendam), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409824;Historische tuin- en parkaanleg, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409825;Bakstenen toegangsbrug, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409826; 4. Bakstenen brug en keermuur, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409827; 5. Keermuur van de formele kom, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409828; 6. Tuinkoepel, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409829; 7. Borstwering met hekken, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer 409830. De historische buitenplaats Akerendam is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang, vanwege: - het rechthoekige hoofdgebouw uit ca. 1640, dat een vroeg voorbeeld is van een classicistisch hoofdgebouw in het centrum van een historische tuin- en parkaanleg; - de rijke en gaaf bewaarde stucdecoraties van de hal en het trappehuis in Lodewijk VX-stijl en de rijke betimmering met behangsels van de eetkamer in dezelfde stijl, uit ca. 1730 en 1740; - de formele uitgeschulpte kom aan de achterzijde van het huis, die tot een van de weinige bewaard gebleven 18e-eeuwse barokke kommen in Nederlandse tuinen en parken behoord; - de aan de Velserweg gelegen empire tuinkoepel uit ca. 1800, die een markant preludium op de historische buitenplaats vormt.
