Voorstreek 90
Inleiding
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Volgens de doorgaans redelijk betrouwbare vogelvluchtkaart van Leeuwarden uit 1603 door Johannes Sems stond indertijd op de bewuste locatie een voorhuis onder een zadeldak tussen een trapgevel (voor) en een tuitgevel (achter) en op enige afstand een achterhuis onder een zadeldak tussen tuitgevels. Thans staan er eveneens een voorhuis en een achterhuis op een onderlinge afstand van circa 7 meter. Het voorhuis is circa 29 meter diep en het achterhuis circa 9 meter. Sommige onderdelen van het voorhuis, zoals de balken met console van de verdieping en de kapconstructie, kunnen nog van omstreeks 1600 dateren. In het derde kwart van de achttiende eeuw zijn het casco (voor- en achtergevel) van het voorhuis en het gehele achterhuis vernieuwd. Het zadeldak van het voorhuis werd daarbij gewijzigd in een schilddak. In 1750 werd Antje Heins Tichelaar, weduwe van koopman Pijter Blok, eigenaar van panden. Mogelijk zijn deze verbouwingen in opdracht van haar zoon Hein Blok die er later alleen woonde, uitgevoerd. Het achterhuis is vooral vanwege het gestuct plafond met een allegorische voorstelling in Lodewijk XV- of rococostijl van grote monumentale waarde. De putto op de wolken, de god van de koophandel Hermes met gevleugelde helm en herautstaf, verwijst wellicht naar het beroep van Blok. In de negentiende eeuw zijn de veelruits schuiframen van beide panden vervangen door empireramen. Omstreeks 1900 is het schilddak van het voorhuis afgeknot. Van de voorgevel is de begane grond vervangen door een winkelpui. De huidige winkelpui dateert uit 2013. De bescherming geldt het casco (exterieur en constructie) van het voorhuis inclusief de vensterbank en blinden aan de achterzijde en het casco en het stucplafond van het achterhuis. Exterieur voorhuis: Het voorhuis heeft twee bouwlagen en een zolder onder een schilddak. Het voorste deel van het dak is gedekt met nieuwe, zwart geglazuurde Hollandse golfpannen en het achterste deel met oude oranje Hollandse golfpannen. De voorgevel is opgetrokken in bruine, gesinterde baksteen in staand verband met een oorspronkelijke, iets uitgesleten, snijvoeg. De gevel wordt beëindigd door een geprofileerde kroon- en gootlijst op klossen (XVIIIc). De begane grond heeft een vernieuwde winkelpui (XXIa). De verdieping (XVIIIc) heeft drie vensters met ongedeelde schuiframen (XXa). De kozijnen (XVIIIc) hebben een kwartrond profiel en zijn, vermoedelijk in de negentiende eeuw, verlengd toen de veelruits schuiframen werden vervangen door empireramen. De vensters worden door anderhalfsteens hanekammen ontlast. De achtergevel (XVIIIc) is opgetrokken in bruine baksteen met (uitgesleten) snijvoeg en wordt beëindigd door een kroonlijst en een gootlijst op platte klossen met aan de onderkant een rozet. De gevel van de begane grond is gesloopt voor het creëren van een brede doorgang naar het achterhuis. De verdieping heeft drie vensters met zesruits schuiframen (XIX-B). De vensters worden niet ontlast. Interieur voorhuis: De begane grond is kaalgeslagen. De verdieping heeft een trappartij uit circa 1900. Aan de voorkant zijn een twee vensters brede en een één venster brede kamer. Achter de brede kamer is een alkoofachtige ruimte waar een balk met console uit circa 1600 in het zicht is. Zeer waarschijnlijk is de gehele balklaag uit circa 1600 nog aanwezig. Aan de achterzijde bevindt zich een twee vensters brede kamer met een schouw (XXa) en een restant van een bedsteewand (XVIIIc). De vensters hebben een zitbank en luiken met panelen die nog de achttiende-eeuwse ruitverdeling aangeven. De kap heeft een eiken spantconstructie (XVII), bestaande uit twee op elkaar gestapelde jukken. Exterieur achterhuis: Het achterhuis (XVIIIc) bestaat uit een souterrain, een bel-etage en een zolder onder een, met oude zwart geglazuurde Hollandse golfpannen gedekt, schilddak. De voorgevel is geheel gesloopt. De achtergevel is opgetrokken in bruine baksteen met snijvoeg en wordt door een gootlijst beëindigd. Het souterrain heeft twee dichtgemetselde vensters. De bel-etage heeft twee vensters met zesruits schuiframen (XIX-B). De zolder heeft een kapel met eenvoudige oren. Interieur achterhuis: Op de bel-etage bevindt zich een kamer met een rechthoekige plattegrond die noord-zuid is gesitueerd. Aan de westzijde bevond zich een schouw. De kamer is voorzien van een gestuct plafond in rococostijl, dat omstreeks 1760 is aangebracht en op stilistische gronden kan worden toegeschreven aan Jean Baptist Singer. Het plafond is gevat in een geprofileerde houten kooflijst die ter plaatse van de voormalige schouw is uitgebouwd. Het middenveld is zodanig omgeven door een zwierige geprofileerde lijst, dat er in de hoeken ruimte overblijft voor decoraties met rocailles en een bloemenrank. Het middenveld is voorzien van allegorische figuren op wolken. Centraal bevindt zich de Griekse godin van de wijsheid en de kunsten Pallas Athena met haar attributen (schild, lans, helm en om de hals Medusa), met ter weerszijden aan de oostzijde een putto met een papierrol waarop een wereldbol is afgebeeld en aan de westzijde een putto die schrijft in een schrift. Ten noorden van Athena bevindt zich een putto die de god van de koophandel Hermes met gevleugelde helm en herautstaf verbeeldt en mogelijk verwijst naar het beroep van de opdrachtgever Blok. Ten zuiden van Athena bevindt zich een putto met een Jacobsstaf, een navigatie-instrument waarmee de wereldzeeën konden worden bevaren, en een passer. De zolder heeft een grenenhouten kapconstructie (XVIIIc).
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Winkel/woonhuis | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Voorstreek | 84 | – | 8911JT | – | – | – | – |
Inleiding
Inleiding
OORSPRONKELIJK PAKHUIS, THANS IJSSALON, in 1911 gebouwd als betonmonoliet naar ontwerp van architect Hero Feddema in een zeer ingetogen Overgangstijl.
Woonhuis met verdieping; gevel afgesloten door rechte kroonlijst; ingang omlijst, vensters met roedenverdeling.