Willemskade 12
Inleiding
HERENHUIS uit omstreeks 1875, thans in gebruik als verpleeginstituut, uitwendig in ingetogen en gave Eclectische stijl, inwendig een authentiek interieur, grotendeels in een ingetogen Art Deco-stijl.
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
De eerste grote stadsuitbreiding van het ‘moderne’ Leeuwarden kwam tot stand naar een plan uit 1866 van stadsarchitect Thomas Romein. Het uitbreidingsplan omvatte het gebied tussen het Zaailand en het nieuwe station en behelsde onder meer het rechttrekken van de zuidelijke, zeventiende-eeuwse gebastionneerde stadsgracht. Ofschoon het plan met gigantische investeringen gepaard ging, werd het in 1868 en 1869 uitgevoerd – de gemeente was overigens al in 1865 begonnen met aankoop van gronden. Over de terreinen aan weerszijden van de gekanaliseerde stadsgracht legde Romein een strak, min of meer rechthoekig stratenpatroon, met de Sophialaan en Prins Hendrikstraat als centrale noord-zuid as tussen het Zaailand en het spoorwegstation. Langs de stadsgracht kwamen brede kaden, de Willemskaden. Zo ontstonden vier langgerekte bouwblokken, die in bouwkavels konden worden uitgegeven. De kavels bleken zeer gewild. In de jaren-1870 en -1880 verrezen er hoofdzakelijk woonhuizen voor welgestelde Leeuwarders. Deze herenhuizen worden op enkele plekken afgewisseld met een representatief bedrijfspand. Op drie van de vier hoekpercelen van de Prins Hendrikstraat kwamen rijzige panden te staan van drie bouwlagen plus een kapverdieping, terwijl de gevelwanden ertussenin hoofdzakelijk uit panden van twee bouwlagen plus een kapverdieping bestonden, zodat er een zekere visuele ordening ontstond. Prins Hendrikstraat 2 is het noordelijke hoekpand in de westelijke gevelwand, de pendant van Willemskade 10b, Prins Hendrikstraat 14 (GM 177). Dit pand op de hoek van de Prins Hendrikstraat en het Zaailand is omstreeks 1870 gebouwd (de andere hoeken raakten in 1869-1870 bebouwd) als winkel en bedrijfsruimte met bovenwoningen. Aan het eind van de negentiende eeuw was op de hoek een winkel voor comestibles, tabak, sigaren, koffie, thee en cacao gevestigd. In 1925 en 1937 onderging het pand een verbouwing, waarbij de hoekwinkel een overhoekse entree kreeg en de gevelindeling op de begane grond werd gewijzigd. In 1956 was de hoekwinkel in gebruik bij een zaadhandel. Anno 2010 is op de begane grond een restaurant gevestigd en hebben de verdiepingen nog steeds een woonbestemming. Het monumentale hoekpand is gebouwd in een voor de bouwtijd karakteristieke, eclectische trant. De bescherming geldt het exterieur en de constructie. Het vanuit een iets scheluwe, langwerpige en smalle grondslag opgetrokken hoekpand staat met drie bouwlagen onder een met nieuwe, geglazuurde pannen gedekt, afgeknot schilddak (oorspronkelijk was het dak belegd met blauw geglazuurde, platte Friese pannen). De door middel van cordonlijsten gelede lijstgevels zijn boven een gepleisterde plint opgetrokken in schone bruine baksteen, verlevendigd met details van licht gekleurde kunststeen en pleisterwerk. De gevelopeningen zijn getoogd. De meeste gevelopeningen op de begane grond zijn gewijzigd. Op de verdiepingen hebben de meeste een nieuwe invulling gekregen in de vorm van nieuwe ramen. In de gevel aan de Prins Hendrikstraat zijn op de begane grond boven de twee nog oorspronkelijke vensteropeningen de profielbogen verwijderd. De paneeldeur onder het getoogde bovenlicht in deze gevel is nog origineel en vormt de toegang tot de bovenwoningen. Deze deur staat onder een geprofileerd kalf met muizentandfries en een getoogd bovenlicht. De entree in de afgesnoten hoek staat onder een gemetselde verklimming, die deel uitmaakte van de in gemêleerde rode baksteen uitgevoerde verbouwing uit 1937. De tien getoogde vensters op de eerste verdieping, acht aan de Prins Hendrikstraat en twee aan het Zaailand, staan met de onderdorpels op een cordonlijst, waarvan echter het rechter deel aan de kant van de Prins Hendrikstraat en de gehele lijst aan de zijde van het Zaailand zijn verdwenen. De indeling van de tweede verdieping is identiek aan die van de eerste verdieping. De op een nog volledige cordonlijst staande vensters in deze bouwlaag bevatten T-ramen, waarvan er op de eerste verdieping nog maar één over is. Op beide verdiepingen is het tweede venster van links een blind venster. Van alle vensters zijn de bovenramen voorzien van een omlijsting van geprofileerd pleisterwerk. In het dakschild boven de gevel aan de Prins Hendrikstraat staan twee eenvoudige dakkapelletjes met plat dak en getoogde ramen. De gevels worden beëindigd door een gepleisterd hoofdgestel met een geprofileerde onderrand en een eveneens geprofileerde goot-/kroonlijst met ojiefprofiel. De op het westen gerichte, lange achtergevel is blind, evenals de zuidelijke kopgevel In het inwendige van het gebouw zijn aan de plafond van de voormalige hoekwinkel nog enkele geprofileerde stuclijsten en stucdecoraties met florale motieven bewaard gebleven.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Winkel/woonhuis | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Horecafunctie - Winkelfunctie - Woonfunctie | Woningen en woningbouwcomplexen | – | Huidige functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prins Hendrikstraat | 2 | – | 8911BK | – | – | – | – |
Inleiding
HERENHUIS uit omstreeks 1875, thans in gebruik als verpleeginstituut, uitwendig in ingetogen en gave Eclectische stijl, inwendig een authentiek interieur, grotendeels in een ingetogen Art Deco-stijl.
Inleiding
HERENHUIS uit omstreeks 1890, thans in gebruik als kantoor, vooral uitwendig in gave Neo-Renaissance-stijl.
Paleis van Justitie. Naar ontwerp van stadsarchitect Thomas Romein in 1846-'52 opgetrokken in neo-griekse stijl.