Marcelis Goverts Gasthuis
Inleiding
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Op 4 januari 1893 werden namens het “Bestuur van de Vereeniging tot verpleging van zieken door Diaconessen gevestigd te Leeuwarden, onder den naam van het Diaconessenhuis”, twaalf percelen aan de Noordersingel geveild. Deze percelen lagen ten noorden van het Diaconessenhuis. Tussen perceel zes en zeven was ruimte gereserveerd voor de aanleg van een weg, de latere Natalstraat, zodat er zes percelen ten zuiden en vijf ten noorden van die straat lagen. In de koopakten waren nadere bepalingen omtrent de bouw opgenomen. “De hoogte der te stichten gebouwen moet minstens acht meter uit den begane grond bedragen en de tekeningen der gevels moeten aan de goedkeuring van het gemeentebestuur van Leeuwarden worden voorgedragen”. Op die twaalf percelen verrezen in elf herenhuizen in twee rijtjes. Die rijtjes kennen een sterke ruimtelijke samenhang en stilistische verwantschap, waardoor er sprake is van grote ensemblewaarde. Op een uitzondering na is niet bekend wie de bouwmeesters van de huizen zijn geweest. Noordersingel 70 is een omstreeks 1895 gebouwd herenhuis met een representatieve, op de singelgracht en de Prinsentuin georiënteerde lijstgevel. Het pand is gebouwd in een voor de bouwtijd karakteristieke, aan de Hollandse Neorenaissance verwante bouwstijl en heeft vooral veel uiterlijke overeenkomsten met het buurpand op huisnummer 68. Exterieur: Noordersingel 70 staat met twee bouwlagen onder een afgeknot schilddak, dat op het voorste dakschild is gedekt met leien in maasdekking. De boven een hardstenen plint, in schone baksteen opgetrokken, drie traveeën brede voorgevel heeft een teruggerooide ingangstravee (rechts). De gevel wordt verlevendigd door speklagen en accenten van gepleisterde baksteen en kunststeen (diamantkoppen) rondom de gevelopeningen. Vergelijkbare versieringen van metselwerk en kunststeen zijn ook te zien in de gevels van de andere huizen in dit rijtje. De gevelopeningen, waarvan de vensters zijn voorzien van hardstenen lekdorpels, zijn recht gesloten. De twee vensters en de tussen een bovenlicht en een hardstenen stoepje geplaatste voordeur (rechts) in de eerste bouwlaag staan onder segmentbogen met sluit- en aanzetstenen en boogvelden met een decoratieve invulling van gekleurde steen. De sluitstenen worden bekroond door een bolversiering. De verdiepingsvensters met T-ramen staan onder strekken, die eveneens worden geaccentueerd door sluit- en aanzetstenen. De gevel wordt beëindigd door een gepleisterde kroonlijst en een geprofileerde gootlijst. In het bredere linker deel van het voorste dakschild staat een originele dakkapel met voluten in de vleugelstukken en een bekroning in de vorm van een driehoekig fronton met profiellijsten, langgerekte diamantkoppen en een bolbekroning op de hoeken. In het dakvlak boven de ingangstravee is een kleine dakkapel met een uitkragende, met zink gedekte heksenmuts opgenomen. Het voortuintje heeft een originele erfscheiding uit de bouwtijd in de vorm van een ijzeren hek met gietijzeren balusters. De achtergevel is links voorzien van een rechthoekige uitbouw met onder rollaag staande gevelopening. Rechts ervan staat een weinig oorspronkelijke, grotendeels houten serre. De deur boven de uitbouw en de twee vensters staan onder een strek. Het dakschild hierboven is gedekt met zwarte Friese golfpannen en bevat een toegevoegde dakkapel. Interieur: In het inwendige van het huis zijn vrijwel alle paneeldeuren bewaard gebleven. De kamer en suite heeft schuifdeuren met glas-in-lood en in de voorkamer een plafond met stucdecoraties in het midden, aan de randen en in de hoeken. Ook de schouwen in de voor- en achterkamer, met een zwartmarmeren schoorsteenmantel en versierde kroonlijst, de vensterbanken en de vouwblinden zijn in originele staat bewaard gebleven. De trap in de gang heeft zware, gesneden trappalen en een trapleuning met geprofileerde handlijsten en ijzeren spijlen. Ook in de ruimtes op de verdieping zijn diverse stucdecoraties bewaard gebleven. In één van de slaapkamers bevindt zich een houten schouw met koof, in een andere een schouw van zwart marmer. De achterwand van de houten schouw is betegeld met gemêleerde witjes. De slaapkamer aan de voorzijde is voorzien van vouwblinden naast de vensters.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Hekwerk | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Los object | Voorwerpen op pleinen en dergelijke | – | Huidige functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Noordersingel | 70 | – | 8917BB | – | – | – | – |
Inleiding
Inleiding
Hek door vazen bekroond, toegang gevend tot de Prinsentuin.