Oostergrachtswal 123, Leeuwarden

Monumenttype:
Gemeentelijk monument
Monumentnummer:
1007487000
Monumentnaam:
Oostergrachtswal 123
Plaats:
Leeuwarden

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Beschrijving

Herenhuis aan de oostelijke singel, gebouwd rond 1915. Er zijn geen betrouwbare gegevens over bouwjaar, opdrachtgever en architect bekend. In 1914 heeft architect Willem Cornelis de Groot in opdracht van G. Pel een ontwerp heeft gemaakt voor een ingrijpende verbouwing van een bestaand oud pand op deze locatie, een verbouwing die in feite neerkwam op nieuwbouw. Maar dit ontwerp komt niet overeen met het uitgevoerde pand. In 1940 onderging het huis een verbouwing in opdracht van ene J. v.d. Noord en in 1974 werd het verbouwd tot sportschool. Het op de oostelijke stadsgracht georiënteerde pand heeft de stilistische kenmerken van de vroeg 20e-eeuwse Overgangsstijl. De bescherming geldt het exterieur en interieur van het oorspronkelijke pand, alsmede de smeedijzeren hekken aan de straatzijde. Exterieur: Herenhuis, opgetrokken vanuit een ruwweg rechthoekige plattegrond met een gebogen, erkervormige uitbouw aan de voorzijde (westgevel), met twee bouwlagen onder een met leien in maasdekking gedekt schilddak en een plat dak. De nok van het schilddak is afgedekt met een geschulpte zinken nokvorst en de nokhoeken worden bekroond door zinken pironnen. Gevels opgemetseld uit roodbruine baksteen en voorzien van recht gesloten gevelopeningen met de oorspronkelijke invulling. Voorgevel beëindigd door een geprofileerde gootlijst op gecanneleerde klossen van kunststeen. De asymmetrische voorgevel heeft een hardstenen plint en wordt geleed door hardstenen cordonlijsten, die verspringen boven de gevelopeningen en daar fungeren als latei. Ook de lekdorpels en de portiekstoep zijn vervaardigd van hardsteen. De smallere rechter travee bevat een achter het originele smeedijzeren hek en in een portiek staande entree met de originele paneeldeur tussen boven- en zijlichten die zijn ingevuld met glas-in-lood. De hardstenen latei boven de portiekopening rust op consoles en ligt onder een hanenkam. Het verdiepingsvenster hierboven bevat openslaande ramen onder een met glas-in-lood ingevuld bovenraam en staat onder een segmentboogvormige ontlasting. De linker travee wordt gedomineerd door een erkervormige uitbouw die is doorgetrokken over de volle hoogte. Beide bouwlagen bevatten een breed venster in het midden en een smal venster aan weerszijden, alles op lekdorpels met afzaat. Op de begane grond heeft het brede venster een indeling in twee ramen, op de verdieping in zes delen. Alle bovenramen in deze gevel zijn ingevuld met glas-in-lood. De erker wordt afgedekt door een uitkragend, flauw hellend zinken dak, dat aan de voorzijde meebuigt met de erker. Boven de erker wordt de dakrand doorsneden door een vanuit de gevel doorgetrokken dakkapel met een geschulpte zinken nokvorst op het schilddak. De dakkapel is voorzien van een breed venster met samengesteld raam. De linker zijgevel, die onder het schilddak hoger is dan het platte deel daarachter, is blind. Aan de achterzijde is het pand uitgebreid, waardoor alleen de verdieping van de oorspronkelijke achtergevel zichtbaar is. Het rechter deel van de achtergevel bevat een op een plat uitkomende deur met groot zijraam en bovenlichten met roedenverdeling. De uitbouw links bevat een klein venster. De steeg links van het pand wordt aan straatzijde afgesloten door een houten poortje met een opgeklampte deur in een doorgang met een opening in de vorm van een liggende ellipsboog. Het poortje wordt afgedekt door een zinken schubbendakje. Interieur: In het inwendige zijn vooral op de begane grond belangrijke onderdelen van het oorspronkelijke interieur bewaard gebleven. De hal achter de voordeur en de gang erachter zijn voorzien van een marmeren vloer en een tegellambrisering met een bijzondere bovenrand van reliëftegels met medaillons en banderollen. De paneeldeuren in de hal en de gang staan binnen de originele omlijsting met een geprofileerde kroonlijst. De deuren zijn, evenals de voordeur, voorzien van de oorspronkelijke Art Nouveau deurkrukken van koper. Ook het toilet verkeert nog grotendeels in oorspronkelijk staat met een marmeren vloertje en een tegellambrisering zoals die in de gang en de hal. De trap naar de verdieping is een scheluwe trap met tussenbordes en een trapleuning met slanke houten spijlen. De verdieping heeft diverse wijzigingen ondergaan, maar bevat nog wel enkele originele paneeldeuren en een kleine ruimte met een cassetteplafond. Ook de trap naar de zolder is een scheluwe trap.

Bron: Fenicks B.V.

Specificaties

Bron: Fenicks B.V.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Herenhuis Oorspronkelijke functie
Sportfunctie - Woonfunctie Woningen en woningbouwcomplexen Huidige functie
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Oostergrachtswal 123 8921AC
Bron: Fenicks B.V.

Tijdlijn Oostergrachtswal 123

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Andere monumenten in de buurt

Naar boven