Noordersingel 80, Leeuwarden

Monumenttype:
Gemeentelijk monument
Monumentnummer:
1007451000
Monumentnaam:
Noordersingel 80
Plaats:
Leeuwarden

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Beschrijving

Op 4 januari 1893 werden namens het “Bestuur van de Vereeniging tot verpleging van zieken door Diaconessen gevestigd te Leeuwarden, onder den naam van het Diaconessenhuis”, twaalf percelen aan de Noordersingel geveild. Deze percelen lagen ten noorden van het Diaconessenhuis. Tussen perceel zes en zeven was ruimte gereserveerd voor de aanleg van een weg, de latere Natalstraat, zodat er zes percelen ten zuiden en vijf ten noorden van die straat lagen. In de koopakten waren nadere bepalingen omtrent de bouw opgenomen. “De hoogte der te stichten gebouwen moet minstens acht meter uit den begane grond bedragen en de tekeningen der gevels moeten aan de goedkeuring van het gemeentebestuur van Leeuwarden worden voorgedragen”. Op die twaalf percelen verrezen in elf herenhuizen in twee rijtjes*. Die rijtjes kennen een sterke ruimtelijke samenhang en stilistische verwantschap, waardoor er sprake is van grote ensemblewaarde. Op een uitzondering na is niet bekend wie de bouwmeesters van de huizen zijn geweest. Het herenhuis op perceel 9 draagt de naam ‘De Ivoren Wachter’ en is gebouwd in een voor de bouwtijd karakteristieke, aan de Hollandse Neorenaissance verwante bouwstijl. Perceel 9 was in 1893 aangekocht door Gaardenier Jan Nicolai als speciaal gelastigde van de schilder Hendrik Johan van der Vegte. Wie de eerste bewoner is geweest van het huis dat op dit perceel verrees, is niet bekend, maar vermoedelijk was het voor Van der Vegte niet meer dan winstgevende projectontwikkeling. Wetende dat de in Huizum gevestigde Van der Vegte in 1898 aan de Verlengde Schrans een burgerwoning en arbeiderswoninkjes liet bouwen naar ontwerp van Willem Cornelis de Groot (1853-1939), is het niet ondenkbaar dat De Groot ook dit herenhuis voor Van der Vegte heeft ontworpen. Exterieur: Het vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken herenhuis staat met twee bouwlagen onder een afgeknot schilddak met leien in maasdekking. Het linker deel van de kap vormt een geheel met het rechter deel van de kap van nr. 82. De op de singelgracht en de Prinsentuin georiënteerde, representatieve voorgevel is een uit twee delen samengestelde lijstgevel van vier traveeën breed. De voorgevel is boven een hardstenen plint gemetseld uit schone baksteen en wordt verlevendigd door speklagen en accenten van gepleisterde baksteen en kunststeen rondom de gevelopeningen, en door decoratief vormgegeven muurankers. De getoogde gevelopeningen zijn recht gesloten en staan onder segmentbogen met sluit- en aanzetstenen met profiellijstjes. De vensters op de begane grond staan boven doorgetrokken hardstenen lekdorpels. De sluitstenen worden geaccentueerd door diamantkoppen. De voorgevel wordt beëindigd door een eenvoudige, gepleisterde kroonlijst. Het linker deel van de gevel risaleert ten opzichte van het rechter en bevat twee vensters per bouwlaag. De dakkapel in het dakschild hierboven is waarschijnlijk toegevoegd. De rechter gevelpartij is links op de begane grond voorzien van een deur met twee deurlichten en een getoogd bovenlicht. Boven de achter een hardstenen stoepje staande deur bevindt zich een als luifel fungerend balkon, dat rust op twee gietijzeren kolommen. De kolommen staan op hardstenen borstweringen. De houten voetplaat van het balkon heeft een geprofileerde rand. De balkonbalustrade is verdwenen. Op het balkon komen onder een getoogd bovenlicht staande, openslaande deuren uit. De rechter travee is in beide bouwlagen voorzien van een venster. In het dakvlak hierboven is een dakkapel met getoogde profiellijst en T-raam opgenomen. De achtergevel is op de begane grond voorzien van vier getoogde gevelopeningen, waarvan één (met deur) smaller is en de linker is verdwenen achter een aanbouw. De rechter twee gevelopeningen zijn breder en bevatten openslaande deuren. De gevel bevat op de verdieping drie getoogde vensters met T-raam en een smaller getoogd venster met enkel raam. De in het dakschild hierboven staande dakkapellen zijn niet origineel. Het voortuintje heeft een in stijl uitgevoerde, vernieuwde erfscheiding in de vorm van een ijzeren hek met gietijzeren balusters. Deze valt buiten de bescherming. Interieur: De plafonds in de gangen en de kamers op de begane grond en de verdieping zijn nog rijkelijk voorzien van stucdecoraties en geprofileerde koven met eierlijsten. De gangwanden bevatten profiellijsten en op de verdieping zijn getoogde doorgangen te vinden. De draaimechanieken van de bovenramen in de woonkamer zijn nog voor een deel oorspronkelijk en ook de profilering van de kozijnen rondom de deuren en de vensters is origineel. De drempels van de deuren zijn van marmer. De paneeldeuren staan binnen geprofileerde kozijnen, waarvan enkele zijn voorzien van eveneens geprofileerde kroonlijsten. De trap naar de verdieping bestaat uit twee steektrappen met een tussenbordes en heeft een leuning met een houten, met een versierde trappaal verbonden handlijst met wrong, die ligt op gietijzeren spijlen. De ruimte-indeling op de verdieping is gewijzigd. Ook de ruimtes op de zolder zijn nog voorzien van paneeldeuren.

Bron: Fenicks B.V.

Specificaties

Bron: Fenicks B.V.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Herenhuis Oorspronkelijke functie
Woonfunctie Woningen en woningbouwcomplexen Huidige functie
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Noordersingel 80 8917BB
Bron: Fenicks B.V.

Tijdlijn Noordersingel 80

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Andere monumenten in de buurt

Naar boven