Noordersingel 78, Leeuwarden

Monumenttype:
Gemeentelijk monument
Monumentnummer:
1007450900
Monumentnaam:
Noordersingel 78
Plaats:
Leeuwarden

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Beschrijving

Op 4 januari 1893 werden namens het “Bestuur van de Vereeniging tot verpleging van zieken door Diaconessen gevestigd te Leeuwarden, onder den naam van het Diaconessenhuis”, twaalf percelen aan de Noordersingel geveild. Deze percelen lagen ten noorden van het Diaconessenhuis. Tussen perceel zes en zeven was ruimte gereserveerd voor de aanleg van een weg, de latere Natalstraat, zodat er zes percelen ten zuiden en vijf ten noorden van die straat lagen. In de koopakten waren nadere bepalingen omtrent de bouw opgenomen. “De hoogte der te stichten gebouwen moet minstens acht meter uit den begane grond bedragen en de tekeningen der gevels moeten aan de goedkeuring van het gemeentebestuur van Leeuwarden worden voorgedragen”. Op die twaalf percelen verrezen in elf herenhuizen in twee rijtjes. Die rijtjes kennen een sterke ruimtelijke samenhang en stilistische verwantschap, waardoor er sprake is van grote ensemblewaarde. Op een uitzondering na is niet bekend wie de bouwmeesters van de huizen zijn geweest. Perceel 8, waarop Noordersingel 78 verrees, was met 207 are het smalste van de twaalf en werd gekocht door keurmeester Dirk Jacobus Bijlsma, als speciaal gelastigde van Geert Hardorff, voor een bedrag van ƒ186,30. Op 17 juni 1898 werd het nog onbebouwde perceel met winst doorverkocht aan timmerman Wouter Arzoni, die tevens tapper en winkelier was. De ontwerp- en bouwtijd van het huis kunnen met zekerheid worden gesteld op 1898-1899. Niet Arzoni, maar de officier van gezondheid Henricus Albertus Boon en zijn huishoudster (beneden) en de familie Plantenga met hun huishoudster (boven) waren per 3 januari 1900 de eerste op dit adres ingeschreven bewoners. Op 13 mei 1901 is op dit adres ook de raadsheer van het Gerechtshof Mr. Leonard Dirk Willem Syscaart (?) Vermeer als bewoner ingeschreven. Al in 1903 maakten voornoemde bewoners plaats voor het echtpaar Bloemhof (sigarenfabrikant) en hun zoon. Omstreeks 1907 verkocht Arzoni het pand aan de goud- en zilversmid Folkert Bakkers en in 1921 kwam het huis in bezit van koopman Herman Paping. Diens dochter Jo bleef tot haar dood halverwege de jaren negentig van de 20e eeuw de bewoner van het huis, waaraan zij in al die jaren vrijwel niets veranderde. Het exterieur van het huis draagt de kenmerken van de destijds nog gangbare trant van de Neo-Hollandse Renaissance. In het grotendeels originele interieur zijn zowel de Neo-Renaissance als de rond 1900 in zwang zijnde Art Nouveau vertegenwoordigd. Exterieur: Het vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken huis staat met twee bouwlagen onder een met geglazuurde Friese golfpannen gedekt, afgeknot schilddak. De representatieve, op de singelgracht en de Prinsentuin georiënteerde, boven een hardstenen plint in schone baksteen gemetselde voorgevel wordt verlevendigd door speklagen en accenten van gepleisterde baksteen rondom de gevelopeningen. De gevelopeningen zijn getoogd en staan onder segmentbogen met sluit- en aanzetstenen en de lekdorpels zijn geprofileerd. De voorgevel is samengesteld uit een twee traveeën breed linker deel en een smaller ingangsrisaliet rechts ervan. De risaliet is op de begane grond voorzien van een tussen een hardstenen stoepje en boven- en zijlichten met glas-in-lood staande, niet oorspronkelijke deur. De twee getoogde bovenlichten (een tweelicht of bifora) worden van elkaar gescheiden door een versierde middenstijl. De twee smalle verdiepingsvensters staan tussen smalle penanten. Beide geveldelen worden beëindigd door een sierlijst, bestaande uit een dunne profiellijst, decoratief metselwerk en gecanneleerde consoles die de geprofileerde gootlijst ondersteunen. In het dakvlak boven de linker gevelpartij staat een brede, niet-originele dakkapel met een gewelfd dak, vleugelstukken en twee kruisramen (1948, architect Heldoorn). In het rechter dakvlak staat een kleine (originele) dakkapel met vleugelstukken en een fronton met profiellijst. Het voortuintje heeft een originele erfscheiding uit de bouwtijd in de vorm van een ijzeren hek met gietijzeren balusters. Interieur: Het bijzondere interieur van dit huis is opmerkelijk goed bewaard gebleven, vrijwel alle onderdelen hebben nog de originele detaillering en kleuren. Tussen het tochtportaal en de gang bevindt zich een wand met openslaande glaspaneeldeuren, waarin geëtste ramen met Art Nouveau decoraties zijn geplaatst. De deuren staan onder een bovenlicht met roedenverdeling en gekleurd glas. De wanden van het tochtportaal zijn voorzien van profiellijsten. De in geprofileerde kozijnen geplaatste deuren in de gang en elders in het huis zijn paneeldeuren, waarvan sommige zijn gehout. De toiletdeur in de gang is voorzien van een raampje van kantglas. De deur in het achterste deel van de gang staat onder een bovenlicht, dat tot het plafond doorloopt. De woonvertrekken op de begane grond bestaan uit een voorkamer en een achterkamer met daartussen een alkoof. De ruimtes zijn door paneelschuifdeuren en inbouwkasten van elkaar gescheiden. De vensters staan boven vensterbanken en tussen kasten met vouwblinden. De plafonds van de voor- en de achterkamer zijn uitzonderlijk fraai en bezitten nog de oorspronkelijke beschildering op de eclectische stucdecoraties. Andere stucplafonds in het huis zijn verfraaid met naturalistisch uitgewerkte taferelen van vogeltjes en florale motieven. De schouwen hebben schoorsteenmantels van gepolijst donker natuursteen (zwart marmer) en een rijk versierde kroonlijst met onder meer een leeuwenkop. Delen van de wanden op zowel de begane grond als de trap, de verdieping en de zolderverdieping zijn verlevendigd met geschilderde florale motieven in de stijl van de Art Nouveau. De trap naar de slaapverdieping bestaat uit een rechte steektrap, een tussenbordes en een scheluwe trap. De trap staat tussen gesneden trappalen en heeft trapleuningen met geprofileerde handlijsten op gietijzeren spijlen. Op de verdieping zijn ook enkele slaapkamers voorzien van monumentale stucplafonds in de oorspronkelijke kleuren. Ook hier is veel van het houtwerk gehout. In één van de slaapkamers is de schouw voorzien van een schoorsteenmantel van zwart marmer. Een schouw in een andere slaapkamer heeft een houten schoorsteenmantel. De trap naar de zolder is een scheluwe trap. Op de zolder is de ruimteindeling gewijzigd. Een kleine toiletruimte bevat nog de oude poepdoos.

Bron: Fenicks B.V.

Specificaties

Bron: Fenicks B.V.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Hekwerk Oorspronkelijke functie
Los object Voorwerpen op pleinen en dergelijke Huidige functie
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Noordersingel 78 8917BB
Bron: Fenicks B.V.

Tijdlijn Noordersingel 78

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Andere monumenten in de buurt

Naar boven