Verlengde Schrans 105, Leeuwarden
- Monumenttype:
-
Gemeentelijk monument
- Monumentnummer:
-
1007437800
- Monumentnaam:
- Verlengde Schrans 105
- Plaats:
- Leeuwarden
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Beschrijving
Zuidelijke van twee belendende, naoorlogse flatgebouwen aan de zuidelijke historische uitvalsweg van Leeuwarden, waar voor het beeld overigens wordt bepaald door renteniers- en middenstandswoningen uit de eerste decennia van de twintigste eeuw. Het bewuste flatgebouw de ‘Lindeboom’, met etagewoningen aan portieken, is gerealiseerd in 1957-’58 en kwam van de tekentafel van de vooraanstaande Friese, in Leeuwarden gevestigde architect Piet de Vries. De noordelijke portiekflat ‘De Weeme’ verrees in 1964-’65, eveneens naar een ontwerp van De Vries. De opdrachtgever voor het 18 woningen tellende flatgebouw is het bouwbedrijf van A. Lindeboom in Huizum-West, tevens de naamgever van het flatgebouw. Lindeboom koopt de gronden op 3 maart 1956 aan. Hij laat architect De Vries een plan maken voor een groot flatgebouw met 5 portieken, dat in april 1957 de goedkeuring van B&W krijgt. Het “eerst te bouwen gedeelte”, nu de ‘Lindeboom’ vormend, omvat de drie portieken met 18 appartementen bovenop 11 inpandige garages en een ruimte voor de oliestook van de centrale blokverwarming. In augustus 1958 verkoopt Lindeboom het eerste appartement aan mevrouw A.G. Albarda. Tien van de garages plus de 22 garageboxen die achter het flatgebouw zijn verrezen, worden in januari 1959 verworven door garagehouder G. van den Bosch. Deze heeft dan ook al een appartement in eigendom, Verlengde Schrans 111, dat met een planwijziging wordt voorzien van een groot balkon. De tweede fase is om onbekende redenen niet gerealiseerd. Daarvoor in de plaats is pas in 1964-’65 ‘De Weeme’ gebouwd. Het flatgebouw heeft de karakteristieke kenmerken van de modernistische Wederopbouw-architectuur van de jaren-1950, die vanwege de aanwezigheid van traditionele elementen ook bekend is als de Shake Handsstijl. De bescherming geldt het exterieur en van het interieur de portieken met trappen. Exterieur: Flatgebouw van een souterrain en drie woonlagen op een rechthoekige plattegrond, staande achter voortuinen met een gazon, met de voorgevel evenwijdig aan de straat. Het gebouw heeft een betonskelet en de gevels zijn boven een geblokte kunststenen plint voornamelijk opgetrokken in schone, klein formaat gele baksteen met een verdiepte lintvoeg en een volle stootvoeg. Het dak is een met bitumen gedekt zadeldak met flauw hellende, uitkragende dakschilden. Alle gevelopeningen zijn recht gesloten. De 18 eenlaagse woningen zijn bereikbaar via drie portieken met een uitpandige entreepartij, waarin zich de toegang naar een gemeenschappelijk trappenhuis bevindt. Aan elk trappenhuis zijn dus zes portiekwoningen gesitueerd. Zoals bij portiekflats meestal het geval is, zijn de woningen gespiegeld gebouwd, wat wil zeggen dat de woningen aan de linkerzijde van het portiek inwendig het spiegelbeeld zijn van die aan de rechterzijde. Het flatgebouw heeft een symmetrische voorgevel met drie woningen aan weerszijden van elke portiek. In de voorgevel risaleren de balkonbalustrades en zijn de gevelvelden voor de trappenhuizen teruggelegd. Door de verspringingen in de gevel en het toepassen van met de baksteen contrasterend beton en heldere mozaïeksteentjes in de borstweringen van de woonkamers is een levendig gevelbeeld ontstaan. De portieken hebben nog de oorspronkelijke entreedeur met twee boven elkaar staande deurlichten, geflankeerd door zijlichten boven een reeks brievenbussen. Aan weerszijden wordt de entree geaccentueerd door iets schuin geplaatste kunststenen (granito) ‘kolommen’, waarop een uitkragende platte luifel van kunststeen met geprofileerde rand is gelegd. Het terug staande gevelveld boven de entree bevat een hoog traplicht met een origineel, tiendelig stalen raam binnen een kunststenen (granito) omlijsting. Aan weerszijden van de trappenhuizen is de gevel per woning voorzien van een deels inpandig balkon (loggia) met een betonnen voetplaat en een ijzeren spijlenbalustrade, versierd met bollen en cirkels. De balkons zijn te bereiken via openslaande deuren tussen zij- en bovenlichten. Onder de balkons van de onderste woningen zijn rechthoekige, onder strekken staande vensters met onderdorpels van grèstegels in de gevel opgenomen. De op de balkons aansluitende, om de hoek gaande gevelpartijen staan voor de woonkamers, waarvan de eveneens om de hoek gaande, boven een betonnen rand staande borstweringen zijn bekleed met mozaïeken van afwisselend gemêleerde gele of blauwe steentjes. Op de luifel van de middelste portiek staat de naam LINDEBOOM vermeld in metalen letters. De rechter hoek van het gebouw wordt gemarkeerd door een langs de voortuin lopend tuinmuur van rode verblendsteen, afgedekt met een betonnen deklijst. De rechter kopgevel heeft eveneens een plint die is bekleed met kunststenen platen, die een blokpatroon vormen. Deze gevel is per bouwlaag voorzien van een onder een strek staand venster. Het maaiveld ligt aan de achterzijde (oostzijde) beduidend lager dan aan de straatzijde. De op een binnenterrein georiënteerde achtergevel heeft daardoor vier volwaardige bouwlagen. De gevel, gemetseld in roodbruine baksteen boven een met een rollaag afgedekt trasraam van rode klinkers, is geleed door drie risalieten die onder strekken en boven rollagen staande vensters bevatten. Op de begane grond bevatten de risalieten een deur met kruisraam in het midden en een klein venster in beide zijkanten. Erboven waren de risalieten oorspronkelijk voorzien van loggia’s. Deze zijn alle dichtgezet, waardoor binnen de woningen een kleine, extra binnenruimte is ontstaan. De oorspronkelijke, boven betonnen loggiavloertjes aan de gevel bevestigde ijzeren balustrades zijn echter overal gehandhaafd. De buitenste gevelpartijen zijn op de begane grond voorzien van twee gewijzigde garagedeuren onder een gezamenlijke betonnen latei. De woonverdiepingen bevatten elk twee vensters met kruisramen en een klein vierkant venster. In de zijmuur van de risaliet bij de woning linksonder is later een deur toegevoegd. Deze woning is toen bovendien voorzien van een ijzeren balkon. In de bredere centrale gevelpartijen tussen de risalieten staan op de begane grond vier garagedeuren en zijn in elke woonlaag twee keer twee vensters met kruisraam en een klein vierkant venster opgenomen. Tegen de linker gevelhoek staat een gemetseld, met een rollaag afgedekt muurtje. Het binnenterrein achter de ‘Lindeboom’ en ‘De Weeme’ wordt aan de oostzijde begrensd door een lang garageblok onder plat dak. Dit valt niet onder de bescherming. Interieur: In het flatgebouw zijn de trappenhuizen vrijwel in de originele staat bewaard gebleven. Ze zijn voorzien van steektrappen met tussenbordes naar de verdiepingen. Vanaf de hal loopt eveneens een steektrap naar het souterrain, waar zich de fietsenhokken van de woningen bevinden. De hal heeft een vloer van vierkante gele tegels binnen een zwart kader en een eveneens zwarte plint onder een beige lambrisering van staande tegels. Deze lambrisering is doorgezet over alle trappen, tussenbordessen en bordessen, waarbij op elk bordes en tussenbordes eveneens een zwart tegelplint de aanzet voor de lambrisering vormt. De betonnen trap naar het souterrain is onbekleed, terwijl de steektrappen naar de verdiepingen zijn betegeld met gele tegels en de ‘stootborden’ zijn afgewerkt met rode tegels. De trapleuningen bestaan uit decoratieve smeedijzeren, aan de betonnen trapbomen bevestigde trapbalustrades met gespiegelde rondbogen onder een eenvoudige handlijst. Aan de verdiepingsvloeren staan telkens twee recht gesloten voordeuren onder staand deurlicht met ribbelglas.
Specificaties
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Flatgebouw | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Overige gebruiksfunctie - Woonfunctie | Woningen en woningbouwcomplexen | – | Huidige functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verlengde Schrans | 105 | – | 8932NM | – | – | – | – |
Andere monumenten in de buurt
-
-
Rijksmonument
Verlengde Schrans 2
Inleiding
-
Rijksmonument
schranshoek
Inleiding
KOETSHUIS met kas, waarschijnlijk gelijktijdig met de praktijkvilla gebouwd, aan een zijstraat van de Verlengde Schrans (Carel van Manderstraat).
Omschrijving