Ruiterskwartier 107
Inleiding
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Kingma’s Bank, een voortzetting uit 1919 van de in 1869 gestichte Kassierszaak Gebr. Kingma uit Makkum, was tot 1981 gevestigd in een reeks panden aan het Ruiterskwartier. Het cluster in de gevelwand tussen de Ipe Brouwerssteeg en de Oude Doelesteeg bestaat uit drie, van oudsher zelfstandige panden met uiteenlopende leeftijd en uitstraling. Deze zijn in de loop van de twintigste eeuw door opeenvolgende verbouwingen inpandig met elkaar verknoopt geraakt. Het meest westelijke, linker pand, een drie lagen hoog volume onder een plat dak, met oorspronkelijk het adres Ruiterskwartier 85 (-87) werd in 1916 gebouwd als kantoorpand in opdracht van IJ. Jelsma. Bouwtekeningen van de nieuwbouw ontbreken, maar in 1919 was een kantoor van de Levensverzekeringsmaatschappij Victoria in het pand gevestigd, zodat het aannemelijk is dat ‘Victoria’ ook de eerste gebruiker was. Na een verbouwing en uitbreiding aan de achterzijde door timmerman/aannemer A. Lindeboom ging het voormalige kantoorpand in 1951 deel uitmaken van Kingma’s Bank. Het tweede, ‘middelste’ volume, het kleinste element met als oude adres Ruiterskwartier 89, verrees in 1909-’10 als winkelruimte met bovenwoning voor D. de Vries (volgens een bouwtekening betrof het een “vertimmering”). De Vries runde er een sigarenwinkel. In 1939 werd het pand in opdracht van de nieuwe eigenaar J.M. Kingma van Kingma’s Bank naar een ontwerp van architect A.J. Feddema.samengevoegd met Ruiterskwartier 91 en ging het dienen als bankgebouw. In het vroegere winkelhuis kwam de directie te zitten. Het meest oostelijke, rechter pand, Ruiterskwartier 91, dat enigszins oogt als een laat-negentiende-eeuws herenhuis, kwam in 1916 tot stand naar een plan van architect Hero Feddema in opdracht van de Amsterdamsche Bankvereeniging. Het ging fungeren als Leeuwarder vestiging (“bijkantoor”) van de Amsterdamsche Bank (C. Prins was bouwheer en directeur). Daarbij werd als het ware gedeeltelijk om Ruiterskwartier 89 heen gebouwd: ook achter dit pand kwamen bankvertrekken. In 1937 werd het pand verworven door Kingma’s Bank. Twee jaar later volgde een verbouwing en samenvoeging met Ruiterskwartier 89 door architect A.J. Feddema. Het zo ontstane cluster panden werd ook nadien nog herhaaldelijk aangepast, in 1946, de eerdergenoemde verbouwing van 1951 en in 1958, de laatste onder regie van architect A. Baart jr. In 1981 werd Kingma’s Bank ingelijfd door de Algemene Bank Nederland (ABN). Het is vooral Ruiterskwartier 91, dat nog herinnert aan de periode waarin Kingma’s Bank hier was gevestigd. De oorspronkelijke ingangspartij van dit pand, rechts in de gevel, toont nog de sporen uit het bankverleden in de vorm van de letters "K" en "B" aan weerszijden van de afbeelding van een zeepaardje. Deze decoratie dateert mogelijk nog van de verbouwing uit 1939, maar kan ook van iets jongere datum zijn. Het oorspronkelijke kantoorpand Ruiterskwartier 91 is gebouwd in een voor de bouwtijd karakteristieke, aan het Classicisme verwante, traditionalistische trant. De bescherming geldt het exterieur en de constructie. Het vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken voormalige bankgebouw staat met twee bouwlagen onder een met nieuwe geglazuurde pannen (voorste dakschild) en geglazuurde, platte Friese pannen met keperwel gedekt, afgeknot schilddak. De voorgevel is opgetrokken in geschilderde natuursteen en schone baksteen. De gevel bevat recht gesloten gevelopeningen. De voorgevel heeft een hoge, zes-assige pui van grijs geschilderde hardsteen met gebouchardeerde, gescharreerde en gefrijnde velden. De plint ligt iets naar voren en de borstweringen zijn iets teruggeplaatst. De muurdammen worden halverwege geleed door een profiellijst. De vijf diep in de gevel staande ramen zijn niet origineel. De rechts in de pui, boven een hardstenen stoep staande deur is evenmin origineel en staat binnen een gewijzigde omlijsting met een ingegraveerde “K” en een “B” (Kingma’s Bank), aan weerszijden van een zeepaardje. De vijf traveeën brede verdieping bevat onder strekken staande vensters, die oorspronkelijk T-ramen bevatten. De gevel wordt beëindigd door een gepleisterd entablement met een geprofileerde kroonlijst. De verdieping is iets smaller dan de pui en is door middel van smalle velden met terug staand metselwerk verbonden met de buurpanden. Het zichtbare bovenste deel van de achtergevel is opgetrokken in met schijnvoegen verlevendigde, gepleisterde baksteen. Daarboven ligt een geprofileerde kroonlijst. In het inwendige van het pand zijn na de diverse verbouwingen geen behoudenswaardige zaken bewaard gebleven.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Bankgebouw | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Horecafunctie - Woonfunctie | Bestuursgebouwen rechtsgebouwen en overheidsgebouwen | – | Huidige functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ruiterskwartier | 91 | – | 8911BR | – | – | – | – |
Inleiding
Paleis van Justitie. Naar ontwerp van stadsarchitect Thomas Romein in 1846-'52 opgetrokken in neo-griekse stijl.
Inleiding
PRAKTIJK MET BOVENWONING, thans reisbureau met kantoor op de hoek van Ruiterskwartier en de smalle Doelesteeg, in februari 1936 in Zakelijk Expressionistische stijl ontworpen door Piet de Vries als tandartsenpraktijk van M. van Kollem met bovenwoning.