Aan de Monnikemuurstraat en Bij de Put staan nog enkele bouwdelen, die deel hebben uitgemaakt van het Ritske Boelemagasthuis. Het betreft (gedeelten van) de panden Monnikemuurstraat 72 en Bij de Put 14 en de op het binnenterrein staande, deels gereconstrueerde ‘cameren’ van het gasthuis. In 1598 koopt het Ritske Boelema Gasthuis een pand op de hoek van de Monnikemuurstraat en Bij de Put, dat van het stadsbestuur mag worden verbouwd tot onderkomen voor bejaarde vrouwen. De aanzet tot het gasthuis in de nu nog bekende gedaante wordt in 1623 gegeven. Het hoekpand krijgt door een verbouwing de vorm van een langgerekt huis onder een hoog zadeldak tussen tuitgevels. De kamers liggen er aan weerskanten van een middengang, waardoor een deel van de bewoonsters op straat uitkijken en de andere helft op een binnenplaats. Acht jaar later kan een belendend pand aan de Monnikemuurstraat worden verworven. In 1632 verrijst hier een nieuw gasthuisgebouw, identiek aan het oudere deel en daarvan gescheiden door een enkele meters brede open ruimte waarin een classicistisch toegangspoortje wordt geplaatst. Tot slot wordt het gasthuis in 1639 uitgebreid met een tiental ‘cameren’ op het binnenterrein, in een langgerekte en lage vleugel onder een zadeldak, evenwijdig aan de hoofdgebouwen. In de negentiende eeuw is het complex nog twee maal vergroot, eerst met twee kamers (1823) en later met vier kamers (1840). In 1850 verhuist het gasthuis naar een nieuw onderkomen aan de Turfmarkt. Het oude complex wordt verkocht en gesplitst. De bebouwing op de hoek van de Monnikemuurstraat en Bij de Put, de zuidelijke helft van het gasthuisgebouw uit 1623, wordt in 1872 door timmerman Jan Vonk vervangen door het huidige Bij de Put 14. De noordelijke helft van dit gebouw, het huidige Monnikemuurstraat 72, is op de Wijkkaart van 1876 ongenummerd en was destijds vermoedelijk inwendig verheeld met het hoekpand. Dat laatstgenoemde gedeelte ondergaat in opdracht van de timmerbaas Pieter Vonk, zoon van, een modernisering in 1910 waarbij onder meer de voorgevel vernieuwd wordt. Het zuidelijke gasthuisgebouw uit 1632 verdwijnt in 1905 uit het stadsbeeld, nadat het onder de Woningwet onbewoonbaar is verklaard, wordt neergehaald en in opdracht van Vonk vervangen door een dubbele winkel met bovenwoningen, de bestaande panden Monnikemuurstraat 80 en 82. In de twintigste eeuw zijn de restanten van het gasthuiscomplex langdurig in eigendom en gebruik geweest bij de loodgieter P. Wijbenga. Deze was ook eigenaar en bewoner van het hoekpand Bij de Put 14. De gasthuisrestanten zijn in 2003-’05 ingrijpend gerestaureerd, deels gereconstrueerd en herbestemd voor een woonfunctie. Dit is gebeurd in opdracht van de NV Stadsherstel Leeuwarden naar een plan van Adema Architekten uit Dokkum. De bescherming geldt het casco (exterieur en constructie) van Monnikemuurstraat 72 en van de ‘cameren’-reeks. Exterieur: Het pand aan de Monnikemuurstraat is vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken in deels schone en deels geschilderde en/of gepleisterde baksteen. Het met het hoekpand Bij de Put 14 (GM-112) verbonden pand staat onder een zadeldak met steile dakschilden, die zijn gedekt met rode holle pannen, die naar verluidt van elders afkomstig zijn. De op de Monnikemuurstraat gerichte gevel is vernieuwd in 1910. De lagere geveldelen zijn van schone bruine baksteen. De hogere muurdelen zijn gepleisterd. De gevelopeningen zijn recht gesloten en staan onder strekken van schone baksteen, die contrasteren met het pleisterwerk van het omringende muurwerk. Geheel links in de gevel staat een in 2004 geplaatste gevelsteen van de hand van Hans ’t Mannetje met een reliëf van het oude gasthuis en de tekst ‘RITSKE BOELEMA GASTHUIS 1623 1849’. Het venster hier rechts van bevat een tweedelig raam met een roedeverdeling. De twee door middel van een middenstijl van elkaar gescheiden deuren hier rechts van zijn in de grote deurlichten eveneens voorzien van een roedeverdeling. Rechts in de gevel staat een gevelopening met een deur, die een venster verving. Het rechter deel van de gevel is boven de deur hoger opgaand. Deze travee wordt beëindigd door een plat dak en bevat een venster met een roedeverdeling in het tweedelige raam, dat de vervanger is van een laaddeur. De houten gevelbeëindiging met uitkragende dakgoot is nieuw. De noordelijke kopgevel is de oorspronkelijke gasthuisgevel (1623) met restanten van het oude pleisterwerk op de begane grond: de gevel is geheel gepleisterd op de verdieping en voorzien van recht gesloten gevelopeningen. Op de begane grond rechts van het midden staat een deur onder een tweetal muurankers en een hoog boven de deur liggende, rondboogvormige ontlastingsboog. De gevel wordt geleed door een geprofileerde cordonlijst van zandsteen uit de oudste bouwtijd. Op de verdieping staan twee vensters met een middenkalf, een roedeverdeling in de bovenste helft van de tweedelige ramen en luiken voor de onderramen. Mede gelet op de afmetingen en verhoudingen zijn dit vermoedelijk oorspronkelijk kruiskozijnen geweest. Daarboven staat een staand tweedelig zoldervenster met eveneens een kalf, een luik voor het onderraam en een roedeverdeling in het bovenraam. De geveltop is voorzien van schouders met een geprofileerde deklijst, een klein, dichtgezet oeil de boeuf en decoratief vormgegeven, muurankers met bolknop en gestileerde lelie (fleur de lis). De gevel wordt bekroond door een kleine tuit met een geprofileerde deklijst. De op de binnenplaats gerichte topgevel van het type tuitgevel is eveneens nog deels bedekt met een oude pleisterlaag en heeft ooit, afgaande op de goed zichtbaar gebleven ontlastingsbogen, een nieuwe gevelindeling gekregen. De links in de gevel staande deur is een nieuwe deur onder een geprofileerd kalf en een bovenlicht met een roedeverdeling. De brede ontlastingsboog hierboven doet vermoeden dat hier ooit brede inrijdeuren in de gevel hebben gestaan. Rechts van de deur staan twee vensters met geprofileerde kozijnen en een roedeverdeling en luiken aan de onderramen van de tweedelige ramen. Boven dit venster is een tweede ontlastingsboog in de gevel opgenomen. Aan de gevel is tevens een serie muurankers met schieter bevestigd. Interieur: In het inwendige van het pand is de oorspronkelijke ruimte-indeling van een middengang met kamers aan beide zijden verloren gegaan. De balkenplafonds met moerbalken en kinderbinten (woonkamer) onder de houten plafonds/zoldervloer zijn bewaard gebleven. In het plafond in de kamer is door de plaatsing van korte dwarsbalken de oorspronkelijk plek van de schouw terug te vinden. Van belang is de aanwezigheid van een nog vrijwel gave zeventiende-eeuwse sporenkap met gordingen die door middel van ijzeren klemmen met de spantbenen zijn verbonden met geschoorde schaarbalken, wormen, en met telmerken in de spantdelen. Overige (‘Cameren’): Achter Monnikemuurstraat 72 en de buurpanden Monnikemuurstraat 80 en 82 bevindt zich de (deels gereconstrueerde) achterbouw van de zeventiende-eeuwse ‘cameren’-reeks (1639). De oorspronkelijke kap en de zoldervloeren zijn uit dit langgerekte pand verdwenen, maar het muurwerk is nog grotendeels aanwezig. De rij kamers is opgetrokken vanuit een langwerpige, rechthoekige plattegrond. Het lage volume staat met één bouwlaag onder een hoog zadeldak (met de oorspronkelijke helling en nokhoogte) dat is gedekt met oude, rode holle pannen. De op de binnenplaats gerichte gevel is voor een deel nog bekleed met een in een rode kleur geverfde, oude pleisterlaag, bevat recht gesloten muuropeningen en er is een reeks van eenvoudige muurankers met schieter aan bevestigd. De kamers zijn om en om voorzien van een deur en een venster. De vensters hebben geprofileerde kozijnen en bevatten vernieuwde ramen met een roedeverdeling. De deuren zijn opgeklampt. In de geveldelen die vrij zijn van een pleistering, staan rondboog- en korfboogvormige ontlastingsbogen met sluit- en aanzetstenen in het zicht. Onder de dakgoot ligt een geprofileerde kroonlijst.