De eerste grote stadsuitbreiding van het ‘moderne’ Leeuwarden kwam tot stand naar een plan uit 1866 van stadsarchitect Thomas Romein. Het uitbreidingsplan omvatte het gebied tussen het Zaailand en het nieuwe station, terwijl aan de oostzijde de Wirdumerpoortsbrug en de in het verlengde daarvan liggende Overijselsche Straatweg (later de Schrans) de begrenzing vormden. Het plan behelsde onder meer het rechttrekken van de zuidelijke, zeventiende-eeuwse gebastionneerde stadsgracht. Ofschoon het plan met gigantische investeringen gepaard ging, werd het in 1868 en 1869 uitgevoerd – de gemeente was overigens al in 1865 begonnen met aankoop van gronden. Over de terreinen aan weerszijden van de gekanaliseerde stadsgracht legde Romein een strak, min of meer rechthoekig stratenpatroon, met de Sophialaan en Prins Hendrikstraat als centrale noord-zuid as tussen het Zaailand en het spoorwegstation. Langs de stadsgracht kwamen brede kaden, de Willemskaden. Zo ontstonden vier langgerekte bouwblokken, die in bouwkavels konden worden uitgegeven. De kavels bleken gewild: in de jaren-1870 en -1880 verrezen er hoofdzakelijk woonhuizen voor welgestelde Leeuwarders. Ook de oude Wirdumerpoortsbrug, de zuidelijke historische toegang tot de stad, werd vervangen door een nieuwe, bredere brug en ten zuiden daarvan ontstond een pleinvormige ruimte, het Zuiderplein. De aantrekkelijke stadsuitbreiding werkte klaarblijkelijk als een magneet, want ook in de nabijheid lokte de nieuwe ontwikkeling investeringen uit. Aan de buitensingel oostelijk van de Wirdumerpoortsbrug, de oude Grachtswal, kwamen in dezelfde periode eveneens voorname woonhuizen tot stand, die typologisch en stilistisch aansluiten bij de bebouwing langs de Willemskaden. Op een historische foto uit 1874 is het kavel waarop het herenhuis Zuiderplein 21 staat, nog onbebouwd. De belendingen stonden er al wel. Exacte gegevens omtrent het bouwjaar, de opdrachtgever en de ontwerper van het pand ontbreken, maar het woonhuis moet gebouwd zijn omstreeks 1875-1880. Het is gebouwd in een voor de tijd karakteristieke, eclectische trant. De bescherming geldt het exterieur (in het bijzonder het vooraanzicht) en de constructie en van het inpandige alleen de vestibule. Het voornamelijk in schone bruine baksteen, vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken woonhuis staat met twee bouwlagen onder een afgeknot schilddak, gedekt met platte, geglazuurde Friese pannen met keperwel op het voorste dakschild en met gesmoorde Friese golfpannen op de zijschilden. Het pand heeft een drie traveeën brede voorgevel met een hardstenen plint. De gevel wordt geleed door een vlakke cordonlijst en verlevendigd door accenten van pleisterwerk rondom de gevelopeningen, die sterk contrasteren met de baksteen. De rechts in de gevel staande voordeur is een originele, onder een bovenlicht staande paneeldeur met profiellijsten, een smal deurlicht met geslepen glas en een geprofileerde kroonlijst. De deur staat binnen een op hoge hardstenen neuten staand, geprofileerd kozijn. De twee vensters met schuifraam links van de deur staan eveneens binnen een geprofileerd kozijn en zijn voorzien van een over de gehele breedte van de gevel doorgetrokken lekdorpel. De drie verdiepingsvensters bevatten originele schuiframen van het type T-raam. Ze staan binnen een geprofileerde omlijsting met uitkragende schouders. De vensters op de begane grond en de verdieping zijn door middel van gepleisterde velden met ondiepe gecanneleerde hoekconsoles en kroonlijst met elkaar verbonden. De gevel wordt beëindigd door een entablement met een profiellijst aan de onderzijde en een tandlijst aan de bovenzijde. De tandlijst ligt onder een geprofileerde gootlijst en tussen kraagstukken met diamantkop, die liggen op consoles van wit geschilderde terracotta of gips. De achtergevel van het pand is sterk gewijzigd. In het inwendige is slechts op de begane grond achter de voordeur iets van de oude binnenafwerking bewaard gebleven. Tussen het tochtportaal en de gang bevindt zich een getoogde doorgang. De toog heeft een geprofileerde boog die rust op versierde consoles. Een stucplafond in het tochtportaal is nog voorzien van een goed bewaard gebleven reliëf met florale ornamenten en een randdecoratie.