Willemskade 12
Inleiding
HERENHUIS uit omstreeks 1890, thans in gebruik als kantoor, vooral uitwendig in gave Neo-Renaissance-stijl.
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
De eerste grote stadsuitbreiding van het ‘moderne’ Leeuwarden kwam tot stand naar een plan uit 1866 van stadsarchitect Thomas Romein. Het uitbreidingsplan betrof het gebied tussen het Zaailand en het nieuwe station en behelsde onder meer het rechttrekken van de zuidelijke, zeventiende-eeuwse gebastionneerde stadsgracht. Ofschoon het plan met gigantische investeringen gepaard ging, werd het in 1868 en 1869 uitgevoerd – de gemeente was overigens al in 1865 begonnen met aankoop van gronden. Over de terreinen aan weerszijden van de gekanaliseerde stadsgracht legde Romein een strak, min of meer rechthoekig stratenpatroon, met de Sophialaan en Prins Hendrikstraat als centrale as tussen het Zaailand en het spoorwegstation. Langs de stadsgracht kwamen brede kaden, de Willemskaden. Zo ontstonden vier langgerekte bouwblokken, die in bouwkavels konden worden uitgegeven. De kavels bleken zeer gewild. In de jaren-1870 en -1880 verrezen er hoofdzakelijk herenhuizen en villa’s voor welgestelde Leeuwarders. Deze voorname woonhuizen worden op een paar locaties afgewisseld met een representatief bedrijfspand. Het in een classicistische trant gebouwde herenhuis Willemskade 28 heeft een van de rijker vormgegeven gevels aan de Willemskade. Het is waarschijnlijk gebouwd als woonhuis met kantoor voor een notaris. Preciese gegevens over de opdrachtgever en de architect van het omstreeks 1875 gebouwde huis ontbreken echter. Dat het huis er al stond in 1878, kan worden afgeleid uit de vermelding van het pand in het Leeuwarder Wijkboek van 1878. Aan het begin van de twintigste eeuw was de meelhandelaar V. Frantzen de eigenaar en bewoner van het huis. Exterieur: Het vanuit een rechthoekige plattegrond, voornamelijk in gepleisterde baksteen opgetrokken, blokvormige herenhuis staat met twee bouwlagen onder met (niet-oorspronkelijke) bitumen shingles gedekte schilddaken met een vernieuwde dakkapel in het voorste dakschild. Het voorste deel van het pand met de woonkamers is hoger opgaand en staat onder een evenwijdig aan de straat staande kap. Het iets lagere deel daarachter staat onder een hier dwars op staande kap. De gevelopeningen in het pand zijn getoogd en recht gesloten. Het tussen stegen staande, onderkelderde huis heeft een zeer representatieve, drie traveeën brede lijstgevel met een hardstenen stoep over de hele breedte van de gevel. Omdat de vloer van de begane hoog ligt is de entree voorzien van een trap. De gevel heeft een hardstenen plint en wordt daarboven geleed door gestapelde pilasters en een doorgetrokken lekdorpel die tevens als cordonlijst fungeert. De vier pilasters op de begane begane grond zijn voorzien van cannelures en worden bekroond door fantasiekapitelen en imposten. De links in de gevel staande paneeldeur staat onder een getoogd bovenlicht. De deur, een porte brisée, heeft een geprofileerde omlijsting, evenals de vensters in deze gevel. De twee getoogde vensters rechts van de deur bevatten schuiframen. De recht gesloten verdiepingsvensters staan tussen smallere pilasters met smal spaarveld. Ze worden bekroond door composietkapitelen. Boven de vensters zijn lijndecoraties aangebracht. De gevel wordt beëindigd door een entablement met spaarveld, kransvormige reliëfs tussen de spaarvelden, profiellijsten en een bloktandfries onder de geprofileerde kroonlijst. De eveneens gepleisterde rechter zijgevel wordt verlevendigd door schijnvoegen en verspringt van het hogere linker deel met de woonkamer naar het lagere deel met de er dwars opstaande kap. Beide bouwlagen zijn voorzien van twee, op onregelmatige afstand van elkaar geplaatste. recht gesloten vensters met roedeverdeling in de schuiframen. Rechts op de verdieping bevindt zich een staande uitmetseling, die waarschijnlijk het restant is van een rookkanaal. De oorspronkelijke achtergevel is vanwege een aanbouw nog maar voor een deel zichtbaar. Het nog in het zicht staande geveldeel is voorzien van schijnvoegen en is op de verdieping voorzien van recht gesloten vensters. Deze gevel wordt beëindigd door een geprofileerde kroonlijst. De linker zijgevel, die grotendeels aan het zicht is onttrokken door een moderne aanbouw (van omstreeks 2000) met de toegang naar de bovenwoning op de verdieping, is eveneens verlevendigd met schijnvoegen. Alleen het bovenste deel van de gevel is zichtbaar gebleven en laat ook hier zien dat het voorste deel met de woonkamers hoger opgaat dan het deel daarachter. Interieur: In het inwendige zijn ondanks wijzigingen en moderniseringen oorspronkelijke onderdelen bewaard gebleven. In de kelder bevindt zich nog een kluis en een in een muur staand, getoogd stalen luik. De belétage is in de gang voorzien van een plafond met stucreliëfs en een getoogde doorgang met geprofileerde rondboog, die voert naar een kleine ruimte waaraan zich de kelderdeur bevindt. De deur naar de kamer op de begane grond is een paneeldeur, die staat binnen een geprofileerd kozijn met een eveneens geprofileerde kroonlijst. Ook elders in het pand zijn dergelijke deuren bewaard gebleven. De kamer heeft een fraai versierd stucplafond, waaraan echter het centrale stucreliëf ontbreekt. Aan weerszijden van en onder en boven de vensters zijn de geprofileerde luiken van de blindenkasten, de houten plafonds en de vensterbanken bewaard gebleven. Ook bevat de kamer nog een schouw met geprofileerde kroonlijst en een schoorsteenmantel van zwart marmer. Er is geen rechtstreekse verbinding (trap) meer tussen de belétage en de verdieping. Het stucplafond in de voorkamer op de verdieping is onder meer versierd met hoornen des overvloeds en zware profiellijsten. Ook is een zeshoekig daklicht met geprofileerde omlijsting bewaard gebleven. Op de zolderverdieping is een belangrijk deel van de kapspanten in het zicht gelaten.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Herenhuis | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Willemskade | 28 | a | 8911BB | – | – | – | – |
Inleiding
HERENHUIS uit omstreeks 1890, thans in gebruik als kantoor, vooral uitwendig in gave Neo-Renaissance-stijl.
Inleiding
HERENHUIS uit omstreeks 1875, thans in gebruik als verpleeginstituut, uitwendig in ingetogen en gave Eclectische stijl, inwendig een authentiek interieur, grotendeels in een ingetogen Art Deco-stijl.
Paleis van Justitie. Naar ontwerp van stadsarchitect Thomas Romein in 1846-'52 opgetrokken in neo-griekse stijl.