Breed pand met de oorspronkelijke gecombineerde functie van wagen- en paardenstalling met koetsierswoning, in 1870-’72 gebouwd in opdracht van mej. E.C. Dorhout bij haar eveneens nieuwe woonhuis aan de Wirdumerdijk. Het perceel van het huidige pand Weaze 20 bestond oorspronkelijk uit twee smallere percelen van de gebruikelijke breedte in een historische binnenstad. Van die smallere percelen was er een verbonden met een perceel ten westen ervan en grenzend aan de Wirdumerdijk. Deze straat vormde een belangrijke stedelijke verbinding als een van de historische entrees tot de stad, die vanuit het zuiden. Behalve voor de hand liggende functies als herbergen en logementen was het vanoudsher ook een woonstraat. Blijkens de kadastrale minuutplannen van Leeuwarden, die in 1825 zijn vervaardigd, waren die beide eerdergenoemde percelen, B902 en B905, toentertijd in bezit van koopman Reinder Dirks de Vries resp. de erven J.C. Bourboom van Sloterdijck. Het perceel B905 was veruit het grootste en hoorde bij een perceel met daarop een groot woonhuis aan de Wirdumerdijk (B904, toenmalig huisnummer 83a). In de loop van de negentiende eeuw vond de Wirdumerdijk zich deels opnieuw uit als winkelstraat. Anderzijds werden er ook nieuwe woningen ter vervanging van oudere gebouwd, ook door vooraanstaande ingezetenen van de stad. Het was een vrouwelijk lid uit de respectabele familie Dorhout, de in 1832 geboren Elisabeth Catharina, die kort vóór 1870 in het bezit kwam van de twee panden die in 1825 nog eigendom waren van Van Sloterdijck. Elisabeth Catharina Dorhout was in 1864 gezinshoofd geworden nadat haar vader Lambertus Dorhout was overleden: de familie woonde op dat moment aan de Voorstreek. In 1870 gaf ze opdracht tot sloop van de bestaande bebouwing aan de Wirdumerdijk en de Weaze, waarbij meteen een belending aan beide straten werd ‘meegenomen’. Zo ontstond een groot bouwterrein, waarvoor de Leeuwarder architect J.I. Douma “eener HEERENHUIZINGE c.a.” mocht ontwerpen. Het nieuwe woonhuis kwam aan de Wirdumerdijk, terwijl achter op het terrein aan de Weaze het ‘c.a.’ kwam te staan, een wagenhuis met paardenstal en koetsierswoning. De advertentie tot aanbesteding verscheen in oktober 1870 in de Leeuwarder Courant. Zowel de naam van “Mejufvrouw E.C. Dourhout” als van de architect staan in de advertenties vermeld. Op 12 mei 1872 vestigde juffr. Dorhout zich op het nieuwe adres, zo blijkt uit het toenmalige Wijkregister. Bij de grote huisnummerwijziging van 1876 kreeg het huis het adres Wirdumerdijk 15. Het woonhuis is te onder meer zien op een foto door Bartholomeus Feenstra uit 1904. Het is een rijzig en vijf traveeën breed pand met de entreepartij in het midden waarboven een balkon uit de eerste verdieping steekt. De architectuur doet denken aan die van het aan Douma toegeschreven, uit 1876-’77 daterende woonhuis Grote Kerkstraat 20a t/m d. Het woonpand is al omstreeks 1920 gesloopt om plaats te maken voor een inmiddels ook al weer verdwenen bankgebouw. Het koetshuis aan de Weaze is echter behouden gebleven. Het rechter deel van het pand bevatte de woning en in het linker deel met de inrijdeuren was het koetshuis- of bedrijfsgedeelte met erboven liggende opslagruimte ondergebracht. In 1968 verloor het pand de woonfunctie en sindsdien is het in gebruik als opslagruimte van een winkelbedrijf aan de Wirdumerdijk, dat op de locatie staat van het verdwenen herenhuis. De voorgevel van het pand is gebouwd in een karakteristieke negentiende-eeuwse, aan het Classicisme verwante bouwstijl. De bescherming geldt casco (exterieur en constructie) en het interieur. Exterieur: Het vanuit een rechthoekige plattegrond, in schone, bruine baksteen opgetrokken pand staat met twee bouwlagen onder een afgeknot schilddak. De kap was oorspronkelijk gedekt met platte Friese pannen met keperwel, maar heeft een nieuwe dekking gekregen van zwart geglazuurde holle pannen. Rechts in het voorste dakschild staan een dakkapel met plat dak en openslaande vierruits ramen. De in kruisverband opgemetselde voorgevel (het voegwerk is nog midden-negentiende-eeuws) heeft een hardstenen plint en een onregelmatige indeling met getoogde gevelopeningen en is over de gehele breedte voorzien van gietijzeren muurankers met bloemmotief. Links in de gevel staan twee boven elkaar geplaatste vensters, waarvan het bovenste blind of dichtgemetseld is boven een hardstenen lekdorpel. Het venster op de begane grond is deels vervangen door een deur en in het bovenste deel eveneens dichtgemetseld. Rechts hiervan bevindt zich een brede inrijopening met in hardsteen uitgevoerde, kwartronde en aan neuten bevestigde schampstenen. De inrijopening bevat een moderne roldeur, maar staat nog wel binnen de oorspronkelijke, geprofileerde omlijsting. Rechts van de inrijopening is de gevel op de begane grond voorzien van een dicht gezet venster met hardstenen lekdorpel en twee deuropeningen, waarin alleen de geprofileerde kalven bewaard zijn gebleven. De rechter deur, die naar de woonverdieping leidde, is voorzien van het oorspronkelijke, op hardstenen neuten staande kozijn. Op de verdieping zijn rechts van het al genoemde blinde venster een stel openslaande laad- en losdeuren met een ijzeren hijsbalk, twee kleinere vensters met kruisraam en twee grotere vensters met zesruits schuiframen en hardstenen lekdorpels opgenomen. De gevel wordt beëindigd door een bescheiden kroonlijst, geprofileerd en met klossen in de vorm van kleine consoles, die een geprofileerde dakgoot dragen. De zijgevels staan tegen de omringende bebouwing en zijn niet zichtbaar en de achtergevel is ingebouwd door ‘winkeldozen’ die in de tweede helft van de twintigste eeuw het binnenterrein tussen de bebouwing aan de Wirdumerdijk en de Weaze heeft opgevuld. Interieur: Een deel van het achter de inrijdeuren gelegen koetshuis-/bedrijfsgedeelte is voorzien van een plafond van gemetselde troggewelfjes met houten liggers. Troggewelven werden voornamelijk voor kelders gebruikt. Dat ze hier ook zijn toegepast, duidt erop dat de vloer moest zijn berekend op het dragen van veel gewicht. Achter de linker voordeur staat op de begane grond, voor een korte, steile steektrap van hout, een recht gesloten doorgang met een zware geprofileerde omlijsting. Omdat rechts tegen de trap een oude, opgeklampte deur met kruisgehengen staat, is de trap zeer waarschijnlijk later geplaatst. Dat wijst er ook op dat de oorspronkelijke ruimte-indeling van de woning is veranderd. De trap voert via een tussenbordes en een scheluwe trap, via een getoogde opening met geprofileerde bovenhoeken naar de woonverdieping, die op de gang en in enkele verblijfsruimten is voorzien van een plafond van kraalschroten. In de houten trapkoker bevindt zich een negentiende-eeuws, zeshoekig venster met in het raam een roedeverdeling in de vorm van een ruit. Een vergelijkbaar zeshoekig venster is elders in de achtergevel geplaatst. Op de verdieping bevinden de diverse ruimten zich achter paneeldeuren met geprofileerde kozijnen. Een deel van de deuren staat in houten wanden. In de voormalige woonkamer (met grotere zesruits ramen) met balkenplafond bevindt zich een schouw met een eenvoudige houten schoorsteenmantel. Een vrij kleine ruimte (oorspronkelijk waarschijnlijk de keuken) aan de achterzijde bevat een getoogd venster met zesruits schuifraam, waarachter een blinde muur is opgetrokken. In deze ruimte bevinden zich nog een schouw met een betegelde schoorsteenmantel (waarschijnlijk naoorlogs) en een ingebouwde kast. Naast de trap naar de verdieping bevindt zich de recht gesloten opgang met paneeldeur en scheluwe trap naar de zolderverdieping. Hier is een deel van de negentiende-eeuwse kapconstructie met onder het dakbeschot een eenvoudige constructie van vrij zware, in de muren opgelegde balken en aan de spantbenen bevestigde vlieringbinten in het zicht gelaten. Een klein deel van de zolder is afgetimmerd.