Sacramentsstraat 19
Isr. SYNAGOGE. In 1865 herbouwde enig nog gespaard synagoge-gebouw in Friesland. Gevel in strak metselwerk geleed door middenrisaliet; halfcirkelvormige gesloten vensters; stichtingsstenen.
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
In 1890 en 1902 werden voor het voorheen al bebouwde perceel Slotmakersstraat 16 hinderwetvergunningen aangevraagd voor een brood-, koek- en banketbakkerij van J.S. van Leer. Het huidige pand is vermoedelijk omstreeks 1905 gebouwd als woonhuis. Uitwendig heeft het pand nog altijd de uitstraling van een woonhuis, maar in 1977-’78 is het in opdracht van de Nederlands Israëlitische Vereniging inwendig verbouwd tot een vergaderruimte met bovenwoning. De begane grond is sindsdien in gebruik als synagoge (kleine sjoel) van de Israëlitische gemeenschap in Leeuwarden. De historische inventaris van de synagoge is afkomstig uit een afgebroken synagoge in Gorredijk. Deze valt buiten de bescherming. De bescherming geldt het exterieur en de constructie. Exterieur: Het in een gesloten gevelwand opgenomen pand is boven de gepleisterde plint voornamelijk opgetrokken in oranje verblendsteen – het wat sleetse voegwerk is uitgevoerd met een snijvoeg - vanuit een vrijwel rechthoekige plattegrond. Het pand staat met twee bouwlagen onder een met geglazuurde gegolfde Friese pannen gedekt, afgeknot schilddak. De drie traveeën brede gevel, van gebruikelijke afmetingen en indeling voor een binnenstedelijk pand, wordt geleed door speklagen van kunststeen of gepleisterde baksteen en boven de gevelopeningen verlevendigd door middel van sluit- en aanzetstenen van hetzelfde materiaal. De gevelopeningen zijn recht gesloten en bevatten de oorspronkelijke kozijnen met kwarthol profiel. De vensters staan boven hardstenen lekdorpels en hebben de oorspronkelijke ramen behouden. De begane grond is links voorzien van een paneeldeur onder een bovenlicht met roedeverdeling en een segmentboogvormige ontlastingsboog met aanzetstenen en een sluitsteen met diamantkop. De twee rechts van de deur staande vensters zijn boven de ongedeelde onderramen eveneens voorzien van bovenramen met een roedeverdeling onder een segmentboogvormige ontlastingsboog met sluit- en aanzetstenen. De drie verdiepingvensters bevatten ramen die zijn samengesteld uit gedeelde onderramen en bovenramen met een roedeverdeling. Ze staan onder strekken met aanzetstenen en sluitstenen met diamantkop. De gevel wordt beëindigd door een gepleisterd hoofdgestel met geprofileerde, op gesneden klosjes met cannelures liggende kroonlijst. In het dakschild hierboven staat een houten dakkapel met zinken wangen, pilastertjes met kleine consoles, waarop de uitkragende, geprofileerde daklijst van het platte dak rust. De lijst loopt door in de keperlijst van de kap.
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Woonhuis | – | – | Oorspronkelijke functie | – |
| Woonfunctie | Woningen en woningbouwcomplexen | – | Huidige functie | – |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Slotmakersstraat | 16 | – | 8911GM | – | – | – | – |
Isr. SYNAGOGE. In 1865 herbouwde enig nog gespaard synagoge-gebouw in Friesland. Gevel in strak metselwerk geleed door middenrisaliet; halfcirkelvormige gesloten vensters; stichtingsstenen.
Hoekpand aan de Speelmanstraat. Boven hoge beganegrond verdieping met pilasters in de vensterdammen; gevels geheel gepleisterd waaronder waarschijnlijk 17e eeuwse gevels; in het pleisterwerk dan ook gedateerd 1652.
Vier traveeën breed pand waarvan de linkerhelft onderkelderd is XVII. Vier gevelstenen; zes zesruitsvensters.