Oosterkade 127, Leeuwarden

Monumenttype:
Gemeentelijk monument
Monumentnummer:
1007391400
Monumentnaam:
Oosterkade 127
Plaats:
Leeuwarden

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Beschrijving

Woon- en bedrijfspand met een bedrijfsruimte (garage) op de begane grond en twee verticaal van elkaar gescheiden bovenwoningen, gesitueerd aan de oostelijke rand van de historische stad. Het pand is in 1931 gebouwd voor garagebedrijf Wijma naar een ontwerp van de Leeuwarder architect Piet de Vries. Op deze locatie stond voorheen het eveneens dubbelbrede onderkomen van de Friesche Tuinbouw Vereniging, dat rond 1914 tot stand was gekomen (zie Beeldbank Historisch Centrum Leeuwarden, WT121_086). Het is niet ondenkbaar, dat Piet de Vries een deel van dat gebouw (muren en vloeren) heeft opgenomen in zijn ontwerp. Het brede pand heeft een voorgevel aan de Oosterkade en een achtergevel aan de Gedempte Keizersgracht en is gebouwd in een voor de periode karakteristieke, kubistisch-zakelijke bouwstijl. In de jaren-1950 en -1960 diende de nog steeds door Wijma gerunde garageruimte ook voor de stalling van ambulancewagens voor ziekenvervoer. De bescherming geldt het exterieur en de constructie. Dubbelbreed pand van drie bouwlagen onder een plat dak, opgetrokken vanuit een enigszins scheluwe plattegrond. Licht expressionistisch front aan de Oosterkade, dat door plastiek als het ware is ‘opgebroken’ in twee delen van ongelijke breedte. Het is niet ondenkbaar dat de gevelcompositie beïnvloed is door de gemeente en/of de toenmalige Schoonheidscommissie, teneinde meer aansluiting te bewerkstelligen bij de traditionele bebouwing in de oude stad. In beide delen zijn een garagedeur en een toegang naar een bovenwoning opgenomen. De voorgevel bestaat uit metselwerk van een gemêleerde geelbruine baksteen boven een iets uitgemetselde basis van rode baksteen, met verdiepte lintvoeg en platvolle stootvoeg. Het metselwerk is weliswaar gestraald (in de jaren-1990 of -2000), maar het oude voegwerk is nagenoeg onbeschadigd. Op één rondboog na zijn alle drie bouwlagen voorzien van recht gesloten, onder rollagen staande gevelopeningen. Op de woonverdiepingen hebben de vensters doorgetrokken lekdorpels van baksteen. De oorspronkelijke stalen ramen zijn in de jaren-1990 vervangen door aluminium exemplaren. De voorzijde en daarmee de voorgevel is samengesteld uit een breed linker en een smaller maar wat hoger, halfsteens risalerend rechter deel. Dit risalerende volume hangt als het ware boven een terugstaande basis, waarvan de gevel in hetzelfde vlak staat als het linker deel. De overgang tussen beide volumen correspondeert overigens niet met de achterliggende indeling. De rechter bovenwoning heeft het trappenhuis namelijk meteen naast de risaliet achter een brede, gesloten muurdam in het linker deel. De plastiek is verder aangezet door de vensterpartijen op de woonverdiepingen tussen licht terugwijkende muurdammen te plaatsen. Naast gebruik van dieptewerking is expressiviteit bereikt door de delen in hoogte te variëren. Het risalerende volume is circa één meter hoger opgetrokken dan het linker gedeelte en op de overgang van deze hoofdvolumen heeft de ‘penant’ met het trappenhuis naast de risaliet extra accent gekregen door deze nog eens hoger door te metselen tot het letterlijke hoogtepunt van de compositie. Het bredere linker volume is op de begane grond voorzien van een ondiepe rondboogportiek met de oorspronkelijke deur naar de bovenwoning. Rechts van de portiek bevindt zich een brede, recht gesloten inrij-opening voor de garage, waarvan de oorspronkelijke deuren zijn vervangen. Rechts hiervan is een smal venster in de gevel opgenomen. De twee, door een smalle muurdam van elkaar gescheiden vensters op de eerste verdieping staan tussen een gemeenschappelijke rollaag en een doorgetrokken lekdorpel van baksteen. Bij de identieke maar lagere vensters op de tweede verdieping is dit ook het geval. Rechtsboven wordt dit geveldeel beëindigd door een vertikaal element, dat de gevel verlevendigt. De rechter gevelpartij met attiekverhoging is links op de begane grond voorzien van een portiek met twee oorspronkelijke deuren links (met zijlicht) en achterin de portiek. Rechts van de portiek bevindt zich een ruimte met een groot, om de hoek gaand raam met een iets schuin staande wand aan portiekzijde. Deze ruimte had oorspronkelijk waarschijnlijk een kantoorbestemming. Portiek en venster staan onder een licht uitkragende, gemeenschappelijk betonnen latei. Een breed en een smaller venster op beide verdiepingen worden van elkaar gescheiden door een gemetselde penant, die evenals de hoekpenant links iets terugligt ten opzichte van de gevelvelden onder en boven de vensters. Deze staan ook hier tussen gemeenschappelijke rollagen en lekdorpels van baksteen. De bovenranden van beide geveldelen zijn afgedekt met zink. De op de Gedempte Keizersgracht georiënteerde achtergevel van het gebouw is opgetrokken in bruine baksteen. Op de begane grond is deze gevel voorzien van tussen smalle gemetselde penanten staande gevelopeningen met nieuwe invullingen. Links in de gevel staat een venster met gemetselde bakstenen lekdorpel boven drie kleine ontluchtingsopeningen met roosters onder rollaag. Rechts hiervan bevindt zich een inrij-opening met vernieuwde deur. Het rechter deel van de gevel bevat een brede gevelopening, waarin een enkele deur met bovenlicht en een tweede inrijdeur zijn opgenomen. Ook deze deuren zijn vernieuwd. De verdieping heeft een symmetrische indeling met in het midden een blind venster. Een breder venster met vierdelig raam aan weerszijden ervan en geheel links en rechts een venster met kruisraam. De vensters staan tussen rollagen en bakstenen lekdorpels. De drie kleinere vensters (waaronder het blinde venster) staan boven een verdiept in de gevel liggende veld, een omlijste rechthoek van pleisterwerk waarop vroeger belettering stond, en een borstwering van decoratief metselwerk. De rechte gevelbeëindiging is ook hier voorzien van een zinken rand en is in feite de rand van de balustrade van de achterliggende balkons. De achtergevel van de bovenste verdieping ligt ver terug ten opzichte van de gevel van de bouwlagen eronder. De achtergevel van de tweede verdieping is een vrij transparante wand van met elkaar verbonden ramen en deuren. De wand staat tussen gemetselde hoepenanten die tevens als schoorsteen fungeren. Omdat deze achterwand evenwijdig staat aan de voorgevel is de plattegrond van de bovenste bouwlaag, in tegenstelling tot de onderliggende bouwlagen rechthoekig van vorm. De deels zichtbare, blinde zuidelijke zijgevel is voor een belangrijk deel gepleisterd.

Bron: Fenicks B.V.

Specificaties

Bron: Fenicks B.V.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Werk-woonhuis Oorspronkelijke functie
Industriefunctie - Woonfunctie Woningen en woningbouwcomplexen Huidige functie
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Oosterkade 127 8911KJ
Bron: Fenicks B.V.

Tijdlijn Oosterkade 127

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Andere monumenten in de buurt

Naar boven