Wat is een gemeentelijk monument?

Een gemeentelijk monument is een pand van regionaal of plaatselijk belang. Gemeenten in Nederland bepalen zelf welke bijzondere gebouwen ze op de gemeentelijke monumentenlijst zetten. Maar hoe ontdekt u of uw monument ook op deze lijst staat?

 

Afbeelding
Onderzoek

Hoe werkt de aanwijzing en welke regels zijn er dan?

Een gemeente regelt de aanwijzing in een. In de meest voorkomende vormen van monumentenverordeningen is de bevoegdheid van de Burgemeester en Wethouders opgenomen om een object als monument aan te wijzen. De begripsomschrijving van monument, gaat het bij een aanwijzing meestal over de ‘schoonheid’, ‘cultuurhistorische waarde’, ‘architectuurhistorische waarde’, ‘stedenbouwkundige waarde’ of ‘wetenschappelijk betekenis’ van het object.

Een monumentenverordening regelt dat voor activiteiten zoals verbouwing, verplaatsing of sloop van een gemeentelijk monument, een omgevingsvergunning van de gemeente is vereist. 

De aanwijzing als monument is een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. In de meeste gevallen maakt de gemeente eerst het voornemen tot de aanwijzing aan u kenbaar, vóórdat het object daadwerkelijk als monument wordt aangewezen. Opkomen tegen het voornemen of de aanwijzing, moet binnen een strikte termijn van zes weken na de dagtekening daarvan gebeuren. Uiteindelijk staat de weg naar de bestuursrechter open.

Afbeelding
Onderzoek

Heb ik een gemeentelijk monument?

Gemeentelijk monumenten worden niet landelijk bijgehouden. U kunt dus niet in een lijst of register uw monument opzoeken. Daarbij deelt niet elke gemeente evenveel informatie over de gemeentelijke monumenten. Bent u benieuwd of een bepaald pand een gemeentelijk monument is? Begin uw zoektocht dan op de volgende plekken:

  • De website van de gemeente

    Raadpleeg voor meer informatie over gemeentelijke monumenten altijd eerst de website van uw gemeente. Sommige gemeenten publiceren hun monumentenregister op hun website, een voorbeeld hiervan is de gemeente Boekel.

  • Medewerkers van de gemeente

    Staat er op de website van uw gemeente niks over gemeentelijk monumenten? Kijk dan of een monumentenambtenaar of een andere medewerker van uw gemeente u meer kan vertellen.

  • Lijsten van vrijwilligers

    Verschillende vrijwilligers houden op Wikipedia lijsten met gemeentelijke monumenten bij. Omdat Wikipedia geen officieel kanaal is, kan het zijn dat de meest recente wijzigingen nog niet in de lijst zijn opgenomen.

     

Gemeentelijk monumentenbeleid

Niet alle gemeenten in Nederland hebben hetzelfde monumentenbeleid. Op Monumenten.nl is een groot aantal gemeenten vertegenwoordigd met informatie over hun beleid. Staat uw gemeente hier niet tussen? Dan kunt u terecht bij de monumentenambtenaar van uw gemeente.

Assen
Afbeelding
Tips

Wijzigen, verbouwen of restaureren?

Raadpleeg voor het wijzigen, verbouwen of restaureren van uw monument altijd eerst uw gemeente. Net als bij het aanpassen van een rijksmonument, heeft u ook voor een gemeentelijk monument in veel gevallen een Omgevingsvergunning nodig. Deze vergunning is niet alleen nodig voor grote werkzaamheden, ook voor kleine veranderingen of een aanpassing aan de binnenkant van uw monument heeft u misschien een vergunning nodig.

Provinciale monumenten

Naast gemeentelijk monumenten, zijn er ook provinciale monumenten in Nederland. Alleen de provincies Drenthe en Noord-Holland hebben provinciale monumenten.

Verhalen uit de praktijk

Naar boven