Inleiding

Fort Henricus is aangelegd tussen 1622 en 1628 aan de monding van de Steenbergse Vliet ten tijde van het Spaans bewind. Het fort maakte deel uit van de zgn. Steenbergse Linie. Aanvankelijk was het een eenvoudig aardwerk, later werd het omgevormd tot vijfhoek met bastions, gracht, enveloppe, buitengracht en voorwal. Op het fort bevonden zich diverse gebouwen en aan de overzijde van de haven lag een hoornwerk. Van de oorspronkelijke bebouwing op het fort resteert thans niets meer. De fortgracht is gedempt maar het tracé is nog geheel zichtbaar. De hoofdvorm van het fort is nog duidelijk herkenbaar in het landschap. Het fort wordt deels omringd door de Schansdijk en de Oude Vlietpolderdijk.

Naast de zichtbare cultuurhistorische waarden, herbergen de resten van het fort ook niet- zichtbare waarden. Het gaat dan om de archeologische informatiewaarde van het complex. Aangezien er vooralsnog geen archeologisch onderzoek is uitgevoerd gaat het om verwachtingen. Allereerst betreffen dit de sporen van de indeling en het gebruik van het fort, zoals gebouwen, kuilen, militaire resten en dergelijke. In samenhang daarmee is de inhoud van de - grotendeels - dichtgeraakte grachten van belang. Veelal werd afval uit het fort in de grachten gegooid. Door de goede - natte - conserveringomstandigheden is ook het vermoedelijk aanwezige ecologisch materiaal goed bewaard gebleven. Naast aardewerken en metalen voorwerpen zijn ook voorwerpen van meer vergankelijk materiaal, zoals leren en houten voorwerpen te verwachten, maar ook aanwijzingen omtrent voedselpatronen van de gebruikers van het fort.

Omschrijving

FORT HENRICUS, bestaande uit een regelmatig gevormd aardwerk met vijf bastions, gelegen aan de Steenbergse Haven ten noorden van Steenbergen. Rondom het fort bevindt zich het tracé van de (gedempte) fortgracht.

Waardering

FORT HENRICUS is van belang:

- vanwege de cultuurhistorische waarde als militair-historisch object;

- vanwege de hoge archeologische waarde;

- vanwege de ensemblewaarde met overige (deels beschermde) forten en onderdelen behorend bij de Steenbergse Linie;

- vanwege de herkenbaarheid in het landschap.