Complex eigenschappen

Complexnaam:

Kloostercomplex Markt

Complexnummer:

521533

Complex beschrijving:

Inleiding.

KLOOSTERCOMPLEX van het vroegere broederhuis van de Broeders van Oudenbosch of de Congregatie der Broeders van de H. Aloysius van Gonzaga, in 1890 door Nicolaas Molenaar gebouwd in een mengeling van Neo-Renaissance en Neo-Gotische stijl, achter het al eerder beschermde gebouw van het vroegere 'Collegie' of Latijnse School. Dit gebouw uit 1845 werd in 1853 het seminarie van het bisdom Breda. Het complex kwam tot stand als huisvesting voor het in 1878 hier gevestigde Collegium Berchmanianum, het philosophicum van de paters jezuïeten. Na de overplaatsing van dit instituut naar Nijmegen in 1929 is het gebouw overgenomen door de Paters van de Heilige Familie, die het in 1964 overdroegen aan de broeders. Deze hebben het gebouw in 1994 verlaten. Thans is het KLOOSTER (onderdeel I) met de reeds beschermde entreevleugel in gebruik als hotel onder de naam Tivoli. Hierachter ligt het fraaie landschapspark met LOURDESGROT (onderdeel II) met de voormalige BAKKERIJ (onderdeel III). De situatie van het complex, met de verrassende tuin achter de gesloten bebouwing van de Markt is typerend voor de verborgen wijze waarop hier in Oudenbosch een omvangrijk areaal aan katholieke kloosters en instituten groeide tot een geheel dat zelfs in Brabant ongekend van omvang is geweest.

Omschrijving.

Het complex is gelegen achter de straatwand van de Markt. Het vormt daar een typerend en zeldzaam voorbeeld van de ontwikkeling van kloosters en opleidingshuizen voor katholieke orden en congregaties. De paters jezuiëten lieten het uitvoeren door hun huisarchitect Molenaar, die gebruik heeft gemaakt van de grotere ruimtelijke mogelijkheden achter het betrekkelijk smalle seminariegebouw met zijn min of meer klassicistische vormentaal. Het klooster weerspiegelt de ontwerpprincipes van Molenaars leermeester P.J.H. Cuypers. Deze blijken niet alleen uit de vrije situering in het tegelijktijd aangelegde landschapspark maar vooral uit de uitwendige detaillering, die een afspiegeling vormt van de inwendige dispositie.

Waardering.

Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke, geografische en typologische ontwikkeling, namelijk de groei van onderwijscongregaties en -orden in de 19de eeuw en de ontwikkeling van de internaatsarchitectuur; het is van architectuurhistorisch belang vanwege de betekenis voor de geschiedenis van de architectuur, de plaats in het oeuvre van de architect Molenaar; het heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel, de kern van Oudenbosch, dat stedenbouwkundig van nationaal belang is; het is gaaf bewaard gebleven; het is zeldzaam vanwege de combinatie van eerder genoemde kenmerken.