Staverdenseweg 283, Ermelo

Monumenttype:
Rijksmonument
Monumentnummer:
523819
Monumentnaam:
Staverdenseweg 283
Plaats:
Ermelo

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Beschrijving

Omschrijving onderdeel 2

De HISTORISCHE TUIN- en PARKAANLEG dateert uit verschillende perioden. Vermoedelijk kwam er in de periode Van Haersolte (vanaf 1651) rond de in het water gelegen huis met voorplein een grootschalig, formeel lanenstelsel tot stand, waarvan o.a. de nog bestaande Allee met parallelle en dwarse lanen, de Staverdenseweg en het noordelijke deel van de Uddelermeerweg (drievoudige laanbeplanting van eik en beuk aan beide kanten) deel uit maakten. De directe omgeving van het huis werd aan het einde van de 18de eeuw opnieuw ingericht onder leiding van tuinarchitect J.G. Michaël (1738-1800). Waarschijnlijk vergroef Michaël de rechthoekige gracht rond het huis en de plaats tot een vijverpartij en park in kandschapsstijl en zette hij op het ten zuiden hiervan gelegen eiland ten zuidoosten van de alhier gelegen nutstuinen, een wandeling met slingerpaden uit. Het oudst bekende redelijk gedetailleerde beeld geeft de kaart van De Man (1805). Met haar grillige beloop vormt de Staverdense Beek een opvallend element in het gebied. Centraal zien we het door grachten omgeven kasteelterrein met het kasteel en het oude koetshuis. Ten zuiden daarvan zijn tuinen zichtbaar met een formele aanleg, bestaande uit een hoofdas met aan weerszijden daarvan een aantal rechthoekige tuinvakken. Daaromheen zien we aan de zuid- en oostzijde een landschappelijke aanleg met slingerpaden en een gebogen waterloop. Ook rond de Staverdense beek aan de noordwestkant van het huis is sprake van een landschappelijke aanleg met slingerpaden en kronkelende waterlopen. Ook de zogenaamde Lenorapol is ingetekend. De Lenorapol was een eilandje ('pol') omgeven door water uit de Molenbeek, waarop een stenen 'gedenktafel' was geplaatst (zie hiervoor onderdeel 7). Kasteel en tuinen zijn - behalve aan de zijde van de beek - omgeven door een stelsel van lanen in rechtlijnige patronen. Op de TMK van omstreeks 1850 ziet men dezelfde invulling van het terrein. In 1907-1908 werd de tuin in opdracht van de familie s'Jacob gemoderniseerd, waartoe tuinarchitect P.H. Wattez (1871-1953) uit Bussum werd aangetrokken. Wattez handhaafde de glooiende tot op heden bewaarde aanleg met slingerpaden (beplant onder andere met eik, beuk, plataan en metaseqoia) en legde op de plaats waar de kaart van De Man de nutstuinen situeert, een formele, in compartimenten opgebouwde tuin aan met in de oosthoek een doolhof. Van deze formele tuin is het grondplan bewaard gebleven. Het omgrachte kasteelterrein is bereikbaar vanaf de Staverdenseweg. Aan het voorplein staat aan de westzijde het kasteel, dat haar huidige aanzien aan het begin van deze eeuw kreeg. Aan de oostzijde bevindt zich het koetshuis. Op het met kiezels verharde plein liggen tussen genoemde gebouwen twee bloemperken. Vanaf het voorplein loopt een as in zuidelijke richting tot bij de zogenaamde Lenorapol. De rechthoekige tuinen aan weerszijden van de as zijn grotendeels verdwenen; nu zijn hier gazons. In de tuin zijn de restanten van een labyrint nog duidelijk aanwezig. In de oostelijke en zuidelijke randzone ligt een slingerend padenstelsel met laanbomen langs de deels tot vijver verbrede omgrachting. Het water van de gracht vloeit via een door keien gevormde cascade aan de westkant in de lager gelegen Molenbeek. Ten noorden en noordwesten is de bij De Man aangegeven carrée-vormige laanstructuur, de lange Allee, een wandeling langs de Staverdense beek en grote open ruimtes door bossen omzoomd, vrijwel ongewijzigd te herkennen.

Waardering HISTORISCHE PARK- EN TUINAANLEG behorend tot de historische buitenplaats STAVERDEN

- van tuinhistorische waarde als voor een belangrijk deel nog herkenbaar tuinontwerp van tuinarchitect P.H. Wattez (1871-1953) met gebruikmaking van een achttiende-eeuws lanenstelsel en een ontwerp van J.G. Michaël. In de tuinen bevinden zich een aantal bouwwerken, alsmede de restanten van een labyrint. In de tuin bevindt zich tevens nog de Lenorapol, een eiland met daarop een gedenktafel. De rechthoekige tuinen aan weerszijden van de as zijn grotendeels verdwenen; nu zijn hier gazons. In de oostelijke en zuidelijke randzone ligt een slingerend padenstelsel langs de deels tot vijver verbrede omgrachting. De vijver bevindt zich voor een belangrijk deel aan de westzijde van het kasteel.

- van stedenbouwkundige waarde als karakteristieke tuinaanleg die op sommige plaatsen ongemerkt over gaat in het omringende gebied. De aanleg heeft een beeldbepalende functie voor de omgeving en een ensemblewaarde door de samenhang met de verschillende gebouwen op het terrein.

- van cultuurhistorische waarde als onderdeel van de buitenplaats Staverden en als voorbeeld van een historisch gegroeide tuinaanleg.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Bron: Rijksmonumentenregister

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Doolhof Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie
Historische aanleg Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Staverdenseweg 283 3852 NV Ermelo Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 174 Ermelo
B 325 Ermelo
B 167 Ermelo
B 155 Ermelo
B 271 Ermelo
B 175 Ermelo
B 294 Ermelo
B 439 Ermelo
B 354 Ermelo
B 153 Ermelo
B 89 Ermelo
B 318 Ermelo
B 404 Ermelo
B 176 Ermelo
B 414 Ermelo
B 359 Ermelo
B 309 Ermelo
B 292 Ermelo
B 402 Ermelo
B 302 Ermelo
B 243 Ermelo
B 138 Ermelo
B 307 Ermelo
B 355 Ermelo
B 235 Ermelo
B 317 Ermelo
B 157 Ermelo
B 295 Ermelo
B 156 Ermelo
B 27 Ermelo
B 314 Ermelo
B 88 Ermelo
B 284 Ermelo
B 286 Ermelo
B 411 Ermelo
B 420 Ermelo
B 418 Ermelo
B 270 Ermelo
B 152 Ermelo
B 304 Ermelo
B 265 Ermelo
B 205 Ermelo
B 173 Ermelo
B 171 Ermelo
B 290 Ermelo
B 2782 Ermelo
B 164 Ermelo
B 424 Ermelo
B 299 Ermelo
B 353 Ermelo
B 250 Ermelo
B 363 Ermelo
B 343 Ermelo
B 300 Ermelo
B 285 Ermelo
B 177 Ermelo
B 199 Ermelo
B 272 Ermelo
B 403 Ermelo
B 395 Ermelo
B 298 Ermelo
B 181 Ermelo
B 293 Ermelo
B 204 Ermelo
B 297 Ermelo
B 324 Ermelo
B 87 Ermelo
B 170 Ermelo
B 393 Ermelo
B 188 Ermelo
B 2783 Ermelo
B 289 Ermelo
B 342 Ermelo
B 306 Ermelo
B 234 Ermelo
B 94 Ermelo
B 165 Ermelo
B 182 Ermelo
B 169 Ermelo
B 242 Ermelo
B 356 Ermelo
B 2781 Ermelo
B 399 Ermelo
B 376 Ermelo
B 303 Ermelo
B 81 Ermelo
B 103 Ermelo
B 417 Ermelo
B 2791 Ermelo
B 95 Ermelo
B 229 Ermelo
B 2784 Ermelo
B 25 Ermelo
B 201 Ermelo
B 150 Ermelo
B 154 Ermelo
B 360 Ermelo
B 373 Ermelo
B 200 Ermelo
B 301 Ermelo
B 322 Ermelo
B 364 Ermelo
B 158 Ermelo
B 413 Ermelo
B 426 Ermelo
B 313 Ermelo
B 305 Ermelo
B 350 Ermelo
B 266 Ermelo
B 392 Ermelo
B 140 Ermelo
B 26 Ermelo
B 249 Ermelo
B 142 Ermelo
B 396 Ermelo
B 179 Ermelo
B 380 Ermelo
B 319 Ermelo
B 231 Ermelo
B 86 Ermelo
B 308 Ermelo
B 93 Ermelo
B 357 Ermelo
B 415 Ermelo
B 178 Ermelo
B 34 Ermelo
B 2788 Ermelo
B 362 Ermelo
B 80 Ermelo
B 391 Ermelo
B 2790 Ermelo
B 440 Ermelo
B 361 Ermelo
B 2787 Ermelo
B 92 Ermelo
B 82 Ermelo
B 30 Ermelo
B 76 Ermelo
B 405 Ermelo
B 139 Ermelo
B 358 Ermelo
B 432 Ermelo
B 190 Ermelo
B 172 Ermelo
B 315 Ermelo
B 208 Ermelo
B 344 Ermelo
B 209 Ermelo
B 247 Ermelo
B 416 Ermelo
B 85 Ermelo
B 419 Ermelo
B 53 Ermelo
B 379 Ermelo
B 427 Ermelo
B 168 Ermelo
B 233 Ermelo
B 59 Ermelo
B 400 Ermelo
B 311 Ermelo
B 151 Ermelo
B 83 Ermelo
B 166 Ermelo
B 365 Ermelo
B 310 Ermelo
B 312 Ermelo
D 807 Ermelo
D 643 Ermelo
D 644 Ermelo
D 1146 Ermelo
D 801 Ermelo
D 815 Ermelo
D 635 Ermelo
D 811 Ermelo
D 805 Ermelo
D 634 Ermelo
D 802 Ermelo
D 803 Ermelo
D 684 Ermelo
D 810 Ermelo
D 571 Ermelo
D 806 Ermelo
D 816 Ermelo
D 639 Ermelo
D 804 Ermelo
D 814 Ermelo
D 641 Ermelo
D 812 Ermelo
D 685 Ermelo
D 813 Ermelo
D 640 Ermelo
D 1842 Ermelo
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1738 1800 Oorspronkelijke aanleg vermoedelijk ouder verbouwing
1905 1905 Oorspr. tuinnaanleg gewijzigd door P.H. Wattez verbouwing
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Landschappelijke tuin
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen inclusief labyrint Formele tuin
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
Gemengde tuinstijl invloeden
Ambachten
Name Beroep Notitie
Wattez, P.H. ; Gelderland tuinarchitect / landschapsarchitect
Michael, J.G. ; Gelderland tuinarchitect / landschapsarchitect
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Staverdenseweg 283

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Andere monumenten in de buurt

Naar boven