Alle monumenten springlevend! Het Restauratiefonds heeft voor elk monument een passende financiering. Bezoek Restauratiefonds.nl
Herbestemming.nu helpt initiatiefnemers van herbestemmingen met kennis, praktijkvoorbeelden en een netwerk van specialisten. Bezoek Herbestemming.nl

Wilhelminaweg 3, Wageningen

Rijksmonument
Monumentnummer:
522209
Wilhelminaweg 3
Wageningen
Afbeeldingen toevoegen

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving

CONCIËRGEWONING (B) (Wilhelminaweg 3) behorend bij de voormalige Rijks H.B.S., bezit een samengestelde plattegrond, (de hoofdvorm is een T-vorm) en bestaat uit één bouwlaag met zolderverdieping onder twee ten opzichte van elkaar haaks gesitueerde zadeldaken. De drie eindgevels worden door een trapgevel afgesloten. Tegen de eindgevel aan de achterzijde is een uitbouw met lessenaarsdak geplaatst. De indeling van de gevels en typen vensters, alsook de leien op het dak, is als beschreven in de omschrijving van het complex.

De VOORGEVEL bevat links een vooruit springend bouwdeel met trapgevel. Boven de eerste bouwlaag waarin een kruiskozijn voorkomt, zijn twee ramen met bovenlicht geplaatst. Rechts in het bouwdeel dat evenwijdig is gelegen aan de Wilhelminaweg, komt in de hoek een beglaasde paneeldeur (met deurrooster) voor onder een afdakje. Een vrijstaande gebiljoeneerde kolom ondersteunt het van leien en een mastgoot voorziene portiekdakje met gebinten. Het deurkozijn rust, als de andere deuren, op een hardstenen dorpel en dito neuten. Het door een verticale roede gedeelde bovenlicht met kathedraalglas, wordt door een zwaar uitgevoerde dorpel gescheiden van de deur. In de langszijde komt vervolgens rechts een kruiskozijn voor. In het dakvlak komt een dakkapel voor van het standaardtype.

De LINKER ZIJGEVEL bevat van links naar rechts een kruiskozijn en een enkelvoudig uitgevoerd raam met bovenlicht. Tussen de vensters in bevindt zich een uitgemetseld rookkanaal dat de gootlijn doorbreekt en dat door twee zandstenen consoles wordt gedragen. In het dakvlak links is een dakraam aanwezig.

De ACHTERGEVEL wordt het meest bepaald door de aanbouw rechts, met van vakwerk voorziene gevels onder een lessenaarsdak. In de voorzijde zijn gekoppeld, drie gedeelde raampjes opgenomen. In de rechterzijde die in het verlengde ligt van de linker zijgevel komt een beglaasde paneeldeur voor; de linkerzijde bevat een gedeeld raampje. In de eindgevel, links naast de aanbouw komt nog een (moderne) beglaasde deur voor onder een gedeeld bovenlicht dat is gevat tussen twee forse hardstenen dorpels. Naast de dubbele (moderne) tuindeuren in de langszijde bevindt zich rechts hiervan een klein gedeeld raampje.

De RECHTER ZIJGEVEL bevat enkel begane gronds twee enkelvoudige ramen met bovenlicht.

Het eenvoudige INTERIEUR wordt door een gang symmetrisch ingedeeld. Rechts bevindt zich een kamer met naar de achterzijde toe een toilet. In het linkerdeel, het haaks op de weg geplaatste bouwdeel, volgt eerst een kamer met schouw, een kwartslagtrap en een van een oorspronkelijke schouw voorziene keuken. De paneeldeuren zijn veelal afgetimmerd.

Waardering

CONCIËRGEWONING, gebouwd door J. van Lokhorst in 1897.

- Van architectuurhistorisch belang als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een conciërgewoning bij een school in neo-renaissancestijl opgetrokken.

- Van stedenbouwkundig belang vanwege de ligging aan de Wilhelminaweg temidden van het hoofdschoolgebouw en een dépendance, heeft de conciërgewoning hiermee een directe relatie.

- Van cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een schoolcomplex waarbij een conciërgewoning als vanzelfsprekend, deel uitmaakte van een complex en in dezelfde bouwstijl werd opgetrokken.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:
522209
Artikel ZKP:
rijksmonument
Provincie:
Gelderland
Gemeente:
Wageningen
Plaats:
Wageningen
Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:
Rijks H.B.S.
Complexnummer:
522207
Complex beschrijving:

Inleiding

SCHOOL-GEBOUWENCOMPLEX van de voormalige Rijks H.B.S., bestaande uit :

- A. HOOFDGEBOUW ('Hoogere Burgerschool')

- B. CONCIËRGEWONING

- C. SCHOOLGEBOUW ('Gymnastiek- en Teekenlokaal')

De drie afzonderlijke gebouwen zijn in neo-renaissancestijl gebouwd. Het hoofdgebouw en dienstwoning zijn gebouwd door rijksbouwkundige voor de 'Gebouwen van Onderwijs enz', Jacobus van Lokhorst (1844-1906) in 1897. In 1909 werd het in dezelfde stijl aansluitende schoolgebouw toegevoegd en het hoofdgebouw werd aan de achterkant met twee lokalen uitgebreid. In 1918 werd een oostelijke vleugel gerealiseerd met een ingang, die gekeerd ligt naar de Gen. Foulkesweg. Tegenwoordig is het complex gedeeltelijk in gebruik door een Centrum voor Kunstzinnige Vorming en een Taleninstituut.

Het ontstaan van het aldus historisch gegroeide schoolgebouwen-complex is in meer of mindere mate te koppelen aan de initiatieven van het Rijk eind negentiende eeuw, om de kwaliteit van het onderwijs aan de Landbouwhogeschool te verbeteren. Het gemeentebestuur kwam aan deze vraag tegemoet door voor eigen rekening een schoolgebouw neer te zetten. Goed onderwijs zorgde er inderdaad voor dat een stroom goed opgeleide studenten de weg vond naar het hoger onderwijs.

Kenmerkend voor de neo-renaissancestijl, waarin elk complex-onderdeel is uitgevoerd, zijn onder andere de trapgevels, de loggia, een arkel, de stenen kruiskozijnen alsook het gebruik van baksteen, architectonisch geleed door als spekbanden uitgevoerde gele verblendstenen sierlijsten.

Tuinaanleg en hekwerkjes, al dan niet aanwezig op elk perceel, vallen niet onder de bescherming.

De drie vrijstaande gebouwen zijn alle aan de oostzijde van de Wilhelminaweg gelegen die de verbinding vormt tussen de, parallel aan de Nederrijn gelegen, Veerweg en de Gen. Foulkesweg (de naam is pas later ontstaan). Het hoofdgebouw (Wilhelminaweg 1 / Gen. Foulkesweg 42a) onderscheidt zich ondanks de uniformiteit van de bijgebouwen,zowel als hoekpand als in bouwvolume, door de grillige plattegrond en de uitvoering in een rijkere vormentaal. Met de situering van een dienstwoning (nr. 3) en een later toegevoegd schoolgebouw (Wilhelminaweg 5) levert het complex een goed beeld van een "onderwijs-eiland". Tesamen met de voormalige marechausseekazerne en paardestal vormen zij een fraai 19de eeuws architectonisch geheel. Alle in baksteen opgetrokken (kruisverband) gevels van de drie gebouwen zijn voorzien van een trasraam dat door een zandstenen waterlijsten wordt afgesloten. De vensters, veelal stenen kruiskozijnen of een enkelvoudig raam met bovenlicht, zijn opgebouwd uit gemetselde (rode verblendstenen) geprofileerde stijlen en door drie geprononceerde zandstenen dorpels ingedeeld. De ramen zijn dikwijls als draairamen uitgevoerd; de bovenlichten als steekramen. De vensters zijn steeds geplaatst onder een segmentboogje van gele verblendsteen tenzij ander vermeld. Drie van de vijf gele verblendstenen sierbanden per bouwlaag sluiten op de dorpels van de ramen aan en twee worden halverwege het raam en bovenlicht hierdoor onderbroken. In de geveltop verbinden ze de dekplaten aan weerszijden van de trapgevel met elkaar en benadrukken daarmee de horizontaliteit. De schouders van de trapgevels zijn eveneens in zandsteen uitgevoerd. De in maasdekking gelegde leiendaken zijn van door gesneden klossen ondersteunde bakgoten voorzien. In de diverse dakvlakken komen houten dakkapellen voor die dikwijls zijn voorzien van een steekraampje onder een eveneens met leien gedekt aangekapt zadeldakje. De topgevel is met verticale plankendelen beschoten achter een vooruitspringend driepasboogje, dat meestal door een zinken piron wordt bekroond. De deurkozijnen van de drie gebouwen rusten alle op hardstenen neuten en dito dorpel.

Waardering

Schoolgebouwencomplex van de voormalige Rijks H.B.S., bestaande uit HOOFDGEBOUW, SCHOOLGEBOUW (Gymnastiek- en Tekenlokaal) en CONCIëRGEWONING gebouwd vanaf 1897 met verschillende bouwcampagnes tot 1918.

- Van architectuurhistorisch belang als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een schoolgebouwen-complex in neo-renaissancestijl. De gevels zijn alle van verblendstenen sierbanden voorzien, bevatten trapgevels en bezitten met zorg uitgevoerde ingangspartijen. In de interieurs zijn veelal de oorspronkelijke onderdelen als tegelvloeren, korbelen, balkenplafonds en paneeldeuren bewaard gebleven.

- Van stedenbouwkundig belang als voorbeeld van een historisch gegroeide cluster schoolgebouwen waarvan het hoofdgebouw markant is gelegen op een hoek met de Gen. Foulkesweg, één van de voor Wageningen belangrijkste straten. Het complex vormt een goed voorbeeld van een school met bijgebouwen omstreeks 1900.

- Van cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een schoolgebouw dat is gebouwd naar de in die tijd vernieuwende, door de overheid opgestelde, opvattingen waarin bij de bouw en inrichting van lokalen rekening werd gehouden met de hygiëne, de lichamelijke ontwikkeling en de gezondheid van leerlingen. Daartoe werden de klaslokalen ruim opgezet waarbij de toetreding van licht en lucht het adagium vormde waarmee de kansen op 'tering', pokken en overige kinderziekten teruggedrongen konden worden.

Bron: Rijksmonumentenregister
Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Conciërgewoning Woningen en woningbouwcomplexen Dienstwoning(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Wilhelminaweg 3 – 6703 CC Wageningen – – Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– E 5866 – Wageningen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1897 1897 – vervaardiging
Bouwstijlen
Stijl Substijl Zuiverheid Notitie
Neo-Renaissance – invloeden –
Ambachten
Name Beroep Notitie
Lokhorst van, J. ; Gelderland architect / bouwkundige / constructeur –
Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Wilhelminaweg 3

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.
Voeg een verhaal toe over dit monument

Andere monumenten in de buurt