Stationsweg 9, Wijhe

Monumenttype:: Rijksmonument
Monumentnummer:: 521742
Monumentnaam:: Stationsweg 9
Plaats:: Wijhe

Bron: Onderwijsgek via Wikimedia Commons

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Omschrijving

De eenbeukige KRUISKERK is opgetrokken in rode baksteen onder een samengesteld zadeldak met dakruiters en leien in Maasdekking. Aan weerszijden van het koor zijn kapellen gebouwd. Links (W) van de voorgevel een vierkante toren met een grote spits met leien in Maasdekking, een wijzerplaat en vier kleine spitsen op de hoeken. De absis sluit driezijdig. De gevels zijn geleed door zich verjongende steunberen met daartussen iets gedrukte spitsboogvensters. Ook de galmgaten en de spaarvelden in de toren, de entree en de grotere glaspartijen zijn afgesloten door gedrukte spitsbogen. Alle spitsbogen zijn voorzien van een geblokte gemetselde rand in rode en gele baksteen. De onderbouw van de kerk is blind, met uitzondering van de toren en de eerste travee in de rechter zijgevel. Boven een waterlijst zijn de vensters aangebracht. Ter hoogte van de boogaanzet een tweede waterlijst met siermetselwerk in gele baksteen en onder de dakrand en de geveltoppen een derde lijst met siermetselwerk en een tandlijst. Ook bevinden zich waterlijsten halverwege de geveltoppen en in de toren onder de galmgaten. In de eindgevels zijn twee vensters en een rozetvenster gecombineerd in een grote glaspartij. In de geveltoppen zijn ronde spaarvelden met vierpassen en rozetten aangebracht. De ingang, midden in de voorgevel, bestaat uit een getoogde dubbele houten deur met grote siersmeedijzeren scharnieren onder een getoogd venster in een ondiep spitsboogvormig portiek.

Het interieur van de kerk is overkluisd door kruisribgewelven op vierkante kolommen die zijn gepleisterd, evenals de muren en gewelven. Ook het orgelbalkon wordt gedragen door drie spitsbogen op vierkante granieten kolommen. De oorspronkelijke tegelvloer is nog aanwezig. Verder zijn onder meer bewaard gebleven: een gebeeldhouwd hoogaltaar op granieten basement met twee bijbehorende gebeeldhouwde engelen die een koperen kaarsenstandaard in hun handen houden; een houten altaar met polychrome beschilderingen van de oorspronkelijke communiebanken; vier polychrome beelden; het oorspronkelijke glas-in-lood; op de koorzolder een orgel in neo-gotische orgelkas (dat niet van waarde is uit het oogpunt van monumentenzorg); een koororgel met twee klavieren en pedaal, gemaakt door M. Maarschalkerweerd rond 1880, afkomstig uit het voormalig Hieronymus Weeshuis aan de Maliebaan te Utrecht, in 2006 overgeplaatst naar Wijhe en bij die gelegenheid gerestaureerd. Een koperen kroonluchter en een granieten doopvont met koperen deksel.

Waardering

De kerk is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:

- als exponent van de bouwexplosie van katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853

- vanwege de neogotische bouwstijl met elementen uit de Moorse en neo-Hollandse renaissance bouwstijl

- als hoogtepunt in het oeuvre van architect G. te Riele

- vanwege de ensemblewaarde met de pastorie

- vanwege de beeldbepalende ligging aan de Stationsweg in Wijhe

- vanwege de gaafheid van het exterieur en relatieve gaafheid van het interieur

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:: 521742
Artikel ZKP:: rijksmonument
Provincie:: Overijssel
Gemeente:: Olst-Wijhe
Plaats:: Wijhe

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:: O.L.V. onbevlekt ontvangen
Complexnummer:: 521741
Complex beschrijving:: Inleiding

Eenbeukige Rooms Katholieke KRUISKERK O.L. Vrouwe Onbevlekt Ontvangen (Stationsweg 9) en PASTORIE (Stationsweg 9). De kerk is in de periode 1869-1870 gebouwd naar een ontwerp van architect G. te Riele Wzn. (Deventer) in de neogotische bouwstijl met elementen uit de neo-Moorse en neo-Hollandse renaissance bouwstijl. Het ontwerp van te Riele is tot stand gekomen in samenwerking met professor Schneider (Aken). De pastorie in de neo-Hollandse renaissancistische bouwstijl met neogotische elementen is in 1869 voltooid naar ontwerp van dezelfde architect. De kerk en pastorie werden in opdracht van het kerkbestuur onder leiding van pastoor Brugman gebouwd.

Het gebeeldhouwde hoogaltaar is in 1881 vervaardigd door Jos Reiss uit Düsseldorf, evenals de bijbehorende gebeeldhouwde cherubijnen met koperen kaarsenstandaards. De glazen in het priesterkoor en de zijkapellen zijn in de periode 1872-1895 geplaatst, de grote transeptramen en de acht glazen in het middenschip stammen uit 1941. De rij wordt gesloten door de laatste drie glazen, geplaatst uit dank aan de bevrijding in 1947. De koperen kroonluchter is van kopergieter Fuchs (Wijhe) naar het voorbeeld van de kroonluchter uit het stadhuis van Zwolle. Het granieten doopvont met koperen deksel is van E. Brom (Utrecht). Het orgel uit 1850 is in 1918 tweedehands aangeschaft bij de firma Fransen (Roermond). De orgelkas is eveneens in 1918 geplaatst. Orgel en orgelkas zijn niet van waarde vanuit het oogpunt van monumentenzorg. Het complex is opgenomen in een 19e eeuwse parkachtige tuinaanleg in Engelse landschapsstijl; voor (Z) een plein met grint, parkbomen in een grasperk, van de weg gescheiden door een smeedijzeren hekwerk; aan de achterzijde (N) gras met paden, verschillende soorten parkbomen en een vijver. Kerk en pastorie zijn middels een tussenlid met elkaar verbonden. In 1969 werd het gepolychromeerde interieur van de kerk witgeschilderd, er werd een altaar voor het hoogaltaar geplaatst en de banken werden vervangen. Het altaar in de huidige vorm stamt uit 1980; daarbij werd gebruik gemaakt van delen van communiebanken. De polychromie van de beelden is in 1990 hersteld. Extern zijn 6 dakkapellen verwijderd. Achter de hoofdingang van de kerk is een glazen tochtportaal toegevoegd. Het interieur van de pastorie is gewijzigd, maar heeft nog enkele oorspronkelijke elementen. Het vrijstaande patronaatsgebouwtje achter de pastorie is door ingrijpende wijzigingen voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Kerk en pastorie staan in Wijhe achter een voorplein aan de Stationsweg, een belangrijke uitvalsweg. De pastorie staat direct rechts (O) van de kerk, en vormt daarmee, dankzij de samenhang van de bouwstijlen een harmonieus ensemble. Aan de Stationsweg wordt het terrein van de kerk en pastorie afgescheiden door een smeedijzeren hek.

Waardering

Het complex met pastorie en kerk is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:

- als exponent van de bouwexplosie van katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853

- vanwege de combinatie van bouwstijlen: de neo-Hollandse renaissance met neogotische elementen (pastorie) en de neogotische bouwstijl met elementen uit de neo-Moorse bouwstijl en de neo-Hollandse renaissance (kerk)

- als hoogtepunten in het oeuvre van architect G. te Riele

- vanwege het harmonieuze ensemble dat de twee bouwvolumes vormen, in relatie met de tuinaanleg

- vanwege de beeldbepalende ligging aan de Stationsweg in Wijhe

- vanwege de gaafheid van het exterieur van kerk en pastorie en de gaafheid van het interieur van de kerk

Bron: Rijksmonumentenregister

Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Kerk	Religieuze gebouwen	Kerk en kerkonderdeel	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Stationsweg	9	–	8131 DG	Wijhe	–	–	Ja

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	F	6975	–	Wijhe

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1869	1870	–	vervaardiging

Types
Hoofdcategorie	Subcategorie	Beschrijving	Notitie
Religieuze gebouwen	Kerk en kerkonderdeel	–	Kruiskerk

Bouwstijlen
Stijl	Substijl	Zuiverheid	Notitie
Neo-Gotiek	–	invloeden	–

Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Stationsweg 9

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Voeg een verhaal toe over dit monument