Complex Mariaplein, Vught

Monumenttype:: Rijksmonument
Monumentnummer:: 521316
Monumentnaam:: Complex Mariaplein
Plaats:: Vught

Bron: Kasteelbeer via Wikimedia Commons

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Voeg uw verhaal toe

Beschrijving

Inleiding

Het blok met een zevental WOONHUIZEN ligt langs de noordelijke zijde van de Deken van Ossstraat. Aan de oostelijke zijde is het blok vastgebouwd aan het bij dit complex behorend patronaatsgebouw Deken van Ossstraat 1/ Taalstraat 47 complexonderdeel 5). De woonhuizen werden gebouwd boven de kelders van het bedrijfspand van de voormalige boek- en steendrukkerij Henri Bogaers -later machinefabriek Grasso- daterend uit c. 1870. De woonhuizen werden tussen 1934 en 1939 gebouwd in opdracht van de R.K. parochie Maria Middelares aller Genaden. De in Traditionalistische stijl opgetrokken woonhuizen zijn ontworpen door architect A.J. Kropholler. Daar bij de indeling van het blok de tussenmuren van de voormalige fabriekskelder als fundament voor de muren van de woonhuizen werden gebruikt en de achtergevel van de voormalige fabriek in het blok werd geïntegreerd, hebben de woonhuizen verschillende afmetingen.

Omschrijving

De woonhuizen hebben een rechthoekige plattegrond met een eenlaags aanbouw voor de keuken aan de achterzijde. De woonhuizen tellen twee bouwlagen onder een zadeldak, gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Boven de voorgevel oorspronkelijk kleine dakvensters met ijzeren kozijnen, deels vervangen door grotere dakvensters. Boven de achtergevel kleine dakvensters.

De muren zijn opgetrokken in handvorm baksteen (kloostermoppen). De woonhuizen hebben de ingang in een ondiep portaal met rondboog en een lage hardstenen stoep. Hierin een houten paneeldeur met een vierkant venster, voorzien van glas-in-loodraam met ijzeren traliewerk. Ter hoogte van de woonkamer een hoog venster met tweedelig bovenlicht met glas-in-lood. Op de bovenverdieping drie kleinere vierruits stolpvensters met een strek: de twee vensters ter hoogte van de slaapkamer zijn gekoppeld, met tussen de strekken een natuurstenen blok. Op de hoek Deken van Ossstraat-Mariaplein is de muur ter hoogte van de begane grond voorzien van een terugspringende, licht afgeronde hoekpartij, aan boven- en onderzijde gemarkeerd door natuurstenen blokken.

De westelijke kopgevel van het blok, gelegen langs het Mariaplein, heeft op de begane grond twee grote vensters met drieruits bovenlicht voorzien van glas-in-loodramen. Op de bovenverdieping twee vierruits stolpvensters. De bovenrand van deze gevel wordt afgedekt door een natuurstenen lijst. Het woningblok wordt aan deze zijde door middel van een laag muurtje verbonden met het woningblok langs de oostzijde van het Mariaplein. Hierin een rondboogpoort, die toegang geeft tot de achtertuin van het woonhuis Deken van Ossstraat 8. Aan de achterzijde, waar een gevel van het voormalige fabriekscomplex van de boek- en steendrukkerij Henri Bogaerts is gehandhaafd, een indeling met muurnissen en lisenen. De muurnissen hiertussen worden aan de bovenzijde afgesloten door een tandlijst en rollaag.

Langs de achtertuinen loopt een bakstenen muur, met op de hoek (achter woonhuis Deken van Ossstraat 8) de eerder genoemde rondboogpoort.

In het interieur, dat bij het merendeel van de woonhuizen gewijzigd is, oorspronkelijk een voor- en achterkamer, gescheiden door houten schuifdeuren met vensters met kleine roedenverdeling. In de gangen een Granito-vloer.

Waardering

De woonhuizen aan de Deken van Osstraat zijn van algemeen belang en bezitten cultuurhistorische waarde als uitdrukking van sociaal-economische en geestelijke ontwikkelingen. Zij vormen een illustratie van de wijze waarop de R.K. kerk tussen de twee wereldoorlogen in de samenleving integreerde. De woonhuizen zijn van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van woningbouw in traditionalistische stijl en vanwege de plaats die zij innemen binnen het oeuvre van de architect A.J. Kropholler. De woonhuizen bezitten ensemblewaarde als essentieel onderdeel van een groter geheel, dat architectuurhistorisch en cultuurhistorisch van nationaal belang is. Het object is van belang vanwege de architectonische gaafheid. Tot slot is het object van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

Bron: Rijksmonumentenregister

Specificaties

Monumentnummer:: 521316
Artikel ZKP:: rijksmonument
Provincie:: Noord-Brabant
Gemeente:: Vught
Plaats:: Vught

Bron: Rijksmonumentenregister

Complex eigenschappen

Complexnaam:: Complex Mariaplein
Complexnummer:: 521313
Complex beschrijving:: Inleiding

Het complex bestaande uit: De R.K. KERK Maria Middelares aller Genaden (complexonderdeel 1), het BEJAARDENTEHUIS met KLOOSTER "Marienhof" (complexonderdeel 2), de BEGRAAFPLAATS (complexonderdeel 3), een tweetal SCHOOLGEBOUWEN voor de R.K. Basisschool (complexonderdeel 7), de R.K. kleuterschool (complexonderdeel 8), een PATRONAATSGEBOUW (complexonderdeel 6), twee blokken met WOONHUIZEN langs de Deken van Ossstraat (complexonderdeel 4) en het Mariaplein (complexonderdeel 5). Het is gelegen op het voormalige fabrieksterrein van de machinefabriek Grasso, rondom het Mariaplein. Daarvoor was op dit terrein de boek- en steendrukkerij Bogaerts gevestigd. In 1930 werd dit fabriekscomplex, dat was gesitueerd tussen de Taalstraat en de Molenvenseweg, aangekocht door deken Van Oss, met het doel er een nieuw parochiecentrum te bouwen. In 1931 werd pastoor F. Houben door monseigneur A. Diepen tot bouwpastoor voor dit parochiecentrum benoemd. Het ontwerp voor de nieuwe bebouwing van het parochiecentrum werd geleverd door architect A.J. Kropholler. De bebouwing rondom het Mariaplein toont een Traditionalistische vormentaal en vormt een geloten geheel, met een sterke stilistische samenhang. De gebouwen tonen een voor het werk van Kropholler typerende vormentaal: een zware baksteenconstructie, gecombineerd met natuursteen op constructief belangrijke plaatsen. De detaillering is overeenkomstig: bijvoorbeeld massieve houten deuren met zware ijzeren gehengen.

In 1933 werd begonnen met de bouw van de kerk, de woonhuizen langs de Deken van Ossstraat en het Mariaplein en het patronaatsgebouw. Bij de woonhuizen langs de Deken van Ossstraat en het patronaatsgebouw werd een gedeelte van het fabriekscomplex 'Grasso' in de nieuwbouw geïntegreerd. In 1934 wordt F. Houben opgevolgd door pastoor H. Eras, die de bouw van het parochiecentrum voortzette. In 1939 werd begonnen met de bouw van een klooster voor de zusters Franciscanessen uit Oirschot en een tweetal schoolgebouwen; een school voor lager onderwijs 'het Molenven' (1939-40) en een kleuterschool (1939-40). Na 1940 werd het parochiecentrum uitgebreid met een pastorie (1953) en een derde schoolgebouw -voor de St. Hubertusschool- (1953), eveneens naar ontwerp van Kropholler. Deze gebouwen vallen echter wegens hun te jonge leeftijd buiten de bescherming.

Omschrijving

Het complex is gelegen op het voormalige fabrieksterrein van machinefabriek Grasso, dat wordt begrensd door de Wilhelminalaan aan de noordzijde, de Taalstraat aan de oostzijde, de Frans Halsstraat aan de zuidzijde en de Molenvenseweg aan de westzijde. Het centrum van het complex wordt gevormd door het vierkante Mariaplein. Op de zuidoostelijke hoek van dit plein, waarop in het midden een plantsoen is aangelegd, vinden we de R.K. kerk Maria Middelares aller Genaden. De façade van deze kerk kijkt uit op het plein. Aan de westelijke zijde van het Mariaplein ligt het klooster en bejaardentehuis 'Marienhof', de noordelijke en oostelijke zijde van het plein wordt afgesloten door een tweetal blokken met woonhuizen. Direct rechts van het klooster/bejaardentehuis ligt rondom een rechthoekige tuin de L-vormige bebouwing van de kleuterschool. Rechts hiervan leidt vanaf de Victorialaan een smal pad naar de basisschool 'Het Molenven', die ingesloten ligt tussen de bebouwing langs de Wilhelminalaan en de Molenvenseweg. Aan de oostzijde wordt het plein ontsloten door de Deken van Ossstraat, waaraan, langs de noordzijde het patronaatsgebouw en een achttal woonhuizen is gelegen.

Waardering

Het complex is van algemeen belang en bezit cultuurhistorische waarde als uitdrukking van sociaal-economische en geestelijke ontwikkelingen. Het illustreert de wijze waarop de R.K. kerk tussen de twee wereldoorlogen in de samenleving integreerde. Het complex is van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van een samenhangend complex in een traditionalistische stijl. Voorts is het complex van groot belang door de plaats die het binnen het oeuvre van de architect A.J. Kropholler inneemt en vanwege de diversiteit van de ontwerpopgave. Het complex bezit ensemblewaarde wegens de bijzondere wijze van inrichting en de ruimtelijke en stilistische samenhang tussen de diverse onderdelen. Het complex is van belang vanwege de architectonische gaafheid. Tot slot is het complex van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

Bron: Rijksmonumentenregister

Voeg uw verhaal toe

Eigenschappen

Functies
Functie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functietype	Is hoofdfunctie
Woonhuis	Woningen en woningbouwcomplexen	Woonhuis(K)	oorspronkelijke functie	Ja

Adressen
Straat	Getal	Achtervoegsel	Postcode	Plaats	Locatie	Situatie	Is hoofdadres
Deken van Oss-straat	2	–	5261 BK	Vught	–	–	Ja
Deken van Oss-straat	3	–	5261 BK	Vught	–	–	–
Deken van Oss-straat	4	–	5261 BK	Vught	–	–	–
Deken van Oss-straat	5	–	5261 BK	Vught	–	–	–
Deken van Oss-straat	6	–	5261 BK	Vught	–	–	–
Deken van Oss-straat	7	–	5261 BK	Vught	–	–	–
Deken van Oss-straat	8	–	5261 BK	Vught	–	–	–

Percelen
Kadastraal perceel	Kadastrale sectie	Kadastraal object	Appartement	Kadastrale gemeente
–	K	726	–	Vught
–	K	721	–	Vught
–	K	725	–	Vught
–	K	722	–	Vught
–	K	724	–	Vught
–	K	723	–	Vught
–	K	720	–	Vught

Bouwperioden
Start	Eind	Notitie	Beschrijving
1933	1934	Betreft bouw woningen Mariaplein	verbouwing
1934	1939	Betreft woningen Deken van Ossstraat	vervaardiging

Bouwstijlen
Stijl	Substijl	Zuiverheid	Notitie
Traditionalisme	–	invloeden	Geldt voor beide objecten

Ambachten
Name	Beroep	Notitie
Kropholler, A.J. ; Noord-Brabant	architect / bouwkundige / constructeur	–
Koesen, H. en G. ; Noord-Brabant	architect / bouwkundige / constructeur	–

Bron: Rijksmonumentenregister

Tijdlijn Complex Mariaplein

Voeg een verhaal over dit monument toe aan de tijdlijn

Weet u meer over dit bijzondere monument of heeft u een herinnering over dit monument? Vul de tijdlijn aan. Deel uw verhaal en houd dit monument springlevend.

Voeg een verhaal toe over dit monument