Inleiding.

CongregatieKAPEL, ontworpen door P.J.H. Cuypers in 1890 in Neo-Gotische stijl. Thans in gebruik als moskee. De kapel ligt in het centrum van Veghel, nabij de Markt. Het gebouw is ten noordwesten van de kerk, naast het kerkhof gesitueerd.

Omschrijving.

De kapel heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit een middenschip, geflankeerd door smalle zijbeuken en heeft een driezijdig gesloten koor. Het middenschip heeft een zadeldak, gedekt met leien. Op de nok van het dak staat een achthoekige dakruiter met hoge spits. De zijbeuken zijn voorzien van een plat dak met opengewerkte bakstenen balustrade. Het geheel is opgetrokken uit machinale baksteen met speklagen in gele steen. Decoratieve elementen zijn uitgevoerd in natuursteen. Middenschip en zijschepen zijn in de voorgevel duidelijk te onderscheiden. Het middendeel met topgevel is voorzien van steunberen, boven de gevel opgemetseld met een stervormige omtrek en bekroond door natuurstenen pinakels. De aangrenzende gevels van de zijbeuken hebben een balustrade, als de zijgevels. Op de hoeken steunberen, opgemetseld als bij het middenschip. De topgevel wordt bekroond door een pinakel. In een grote spitsboog, in het midden van de voorgevel bevindt zich een openslaande dubbele houten deur. Erboven een glas-in-loodraam met driedelig natuurstenen maaswerk in neo-gotische vormgeving. De velden aan weerszijden van de spitsboog zijn opgevuld met tegels, in het mozaïek zijn keramische reliëftegels verwerkt met een voorstelling van een Franse lelie. Erboven en in de topgevel zijn hoge spitsboogramen geplaatst. In het midden van de gevel een console en baldakijn met spits. Nissen met console en baldakijn zijn ook op de voorgevel ter plekke van de zijbeuken aangebracht, alle beelden zijn verdwenen. Spitsboogblindnissen, gevuld met een mozaïek als dat naast de ingang zijn daarboven aangebracht. De zijgevels worden geleed door steunberen. Deze steken boven de balustrade uit en hebben een bekroning in de vorm van een zadeldakje. Per travee is een groot triplet op een hardstenen vensterbank geplaatst, de ramen zijn gevuld met glas-in-lood. De achtergevel, van het koor heeft spitsboogramen. In het interieur is de verdeling van middenschip en zijbeuken nog herkenbaar. In het brede schip heeft een verlaagd plafond. In de zijbeuken is de vorm van de spitsbooggewelven herkenbaar gebleven. Het koor is tot aan de aanzet van het gewelf afgetimmerd. Het interieur is in belangrijke mate uitgevoerd in schoon metselwerk, nu gedeeltelijk afgewerkt met onder meer houten platen. Als gevolg van de gewijzigde functie is veel van de inrichting weggehaald.

Waardering.

De kapel is van algemeen belang. Het gebouw is van cultuurhistorisch belang als uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling, namelijk het ontstaan van congregaties voor parochianen in de 19de en vroege 20ste eeuw. Het heeft architectuurhistorische waarde wegens de detaillering en vanwege de plaats in het late oeuvre van de architect Cuypers. De kapel heeft ensemblewaarde wegens de situering, zij maakt deel uit van een katholieke groep in het centrum van Veghel waartoe ook pastorie, klooster, kerk en kerkhof behoren. Het gebouw is van belang wegens de gaafheid van het exterieur en de ruimtelijke dispositie van het inwendige.