Inleiding

St. BonifatiusKERK, behorend bij het kerkcomplex met pastorie, gebouwd in 1889/1897 naar ontwerp van Nicolaas Molenaar in neogotische stijl. De kerk is op een min of meer noord-zuidas georiënteerd.

Omschrijving

Driebeukige basilicale kruiskerk opgetrokken in grauwe baksteen (kruisverband, knipvoeg) onder met leien gedekte zadeldaken waarop dakhuisjes.

De kerk heeft tegen de noordelijke gevel een in grondplan vierkante, circa 75 meter hoge toren met spits. De toren wordt geflankeerd door twee vijfzijdige kapellen onder schilddaken met tegen de linkerzijde een ronde traptoren onder een kegeldak en tegen de rechterzijde een vierkante traptoren onder een lessenaardak. Het vijf traveeën lange schip eindigt in een transept met een vijfzijdige gesloten absis. De transeptarmen zijn in het grondplan nauwelijks geprononceerd, maar onderscheiden zich duidelijk als bouwvolume met hun in hoogte aansluitende nok op die van het kerkschip. De viering wordt bekroond door een opengewerkte toren met zinken opbouw en luidklokje onder een met koper afgedekte spits. De kerk heeft spitsboogvormige vensters en spaarvelden met natuurstenen en gemetselde traceringen en roosvensters met een natuurstenen omlijsting. Ook verder is het gebouw gedecoreerd met natuurstenen elementen zoals de afdekking van de afzaten en delen van de archivolten. Onder de dakrand is een dwergboogfries aangebracht.

De toren heeft vier geledingen. Het onderste deel is de entreepartij met archivolten. Hierin is de rechtgesloten dubbele houten deur met beslag geplaatst onder een natuurstenen kalf waarboven een vierdelig spitsboogvormig bovenlicht geplaatst is. Boven de entreepartij een groot spitsboogvormig venster en een beeld van de Heilige Bonifatius. Daarboven drie gekoppelde spitsboogvensters en in het bovenste deel drie galmgaten. In de zijgevel van de toren zijn spitsboogvormige spaarvelden geplaatst en bovenin galmgaten. De vierde geleding wordt afgesloten met aan drie zijden een uurwerk. De met koper gedekte spits is iets ingesnoerd en heeft een windvaan. De kapellen aan weerszijden van de toren hebben spitsboogvormige vensters tussen steunberen en aan weerszijden aangekapte eenlaagse bouwdelen waarin de entree onder een spitsboogvormig bovenlicht geplaatst is.

Het schip heeft zijbeuken waarin spitsboogvormige vensters tussen steunberen geplaatst zijn. Daarboven, ter plaatse van de middenbeuk zijn in de lichtbeuk ronde vensters tussen kleine luchtbogen geplaatst.

Het transept heeft in de kopse gevels grote spitsboogvormige vensters met daarboven trapsgewijs oplopende spitsboogvormige vensters. In de lichtbeuk van de zijgevel zijn ronde vensters geplaatst.

In de absis zijn tussen steunberen spitsboogvensters geplaatst. Aan de oostzijde van de absis is de van spitsboogvensters voorziene sacristie gebouwd die aansluit op de pastorie.

Tussen de kerk en de pastorie een als tussenlid gebouwde sacristie.

Interieur Het schip is door kruisribgewelven overkluisd, die door alternerend door zuilen en bundelpijlers worden ondersteund. Boven de scheibogen bevindt zich een triforiumzone. De oorspronkelijke vloer en bankenplan zijn bewaard gebleven.

Hoofdaltaar van verschillende soorten marmer met bovenbouw uit 1907 vervaardigd door W. Mengelberg in eikenhout met beeldhouwwerk en gepolychromeerde beelden.

Kruiswegstaties van Th. Molkeboer uit 1908/1916, uitgevoerd als tegeltableau's met afbeeldingen waarbij taferelen uit het nieuwe en oude testament gecombineerd worden. Sacristie met balkenplafond, ingebouwde kasten, kluis met driepasmotief, deuren met briefpanelen, koperen lavabo.

Waardering

De St. Bonifatiuskerk is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een kerkgebouw dat na herstel van de Bisschoppelijke Hiërarchie (1848) gebouwd is.

Van architectuurhistorische waarde vanwege de voor de katholieke kerkbouw uit het eind van de 19de eeuw karakteristieke neogotische bouwstijl en als een in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering, gaaf bewaard voorbeeld van een kerkgebouw uit het oeuvre van Nicolaas Molenaar.

Van ensemblewaarde vanwege de functionele verbondenheid met de pastorie en de eenheid in bouwstijl van deze beide onderdelen.

De kerk heeft stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging in het centrum van Rijswijk en de grote beeldbepalende waarde van de kerktoren.