Inleiding
In 1906-1907 naar ontwerp van de Winterswijkse architect J.J. POST, in opdracht van de leerfabrikant Sterenborg, gebouwd VILLACOMPLEX bestaande uit:
1. VILLA
2. BADHUIS
3. TUINHEK
In Winterswijk zijn verschillende bijzondere vooral in geometrische Art Nouveau vormen uitgevoerde gebouwen van deze architect te vinden. De gaaf bewaarde villa, die nog steeds als woonhuis gebruikt wordt, vormt een goed en rijk voorbeeld van de zogenaamde voor de laatste eeuwwisseling kenmerkende Overgangsarchitectuur. Typerend is het naast elkaar gebruiken van elementen uit de Neo-Renaissance, Chaletstijl en Art Nouveau, naast Berlagiaanse en rationalistische kenmerken. Bovenstaande uit in de vormgeving van de villa met name in de combinatie van baksteen met verschillende kleuren verblendsteen, lateien uitgevoerd in hardsteen, topgevels met sierspanten en ajourwerk, de toepassing van hoefijzerbogen. Karakteristiek is ook het gebruik van elementen uit de Nee-Renaissance als speklagen en blinde segmentboogjes met siermetselwerk. Deze worden echter niet meer in pleister uitgevoerd doch in verblendsteen. Opvallende elementen vormen met name de in Art Nouveaustijl uitgevoerde tegeltableaus in de boogtrommels boven de ramen en in het snijwerk en de vorm van de sierspanten in de overstekende kappen. Deze bijzonder fraai gesitueerde villa is gelegen aan de noordzijde van de Rentenierstraat ter hoogte van het punt waar deze aansluit op de Dijkstraat en maakt onderdeel uit van de aan het oostelijk deel van de Dijkstraat gelegen waardevolle historische bebouwing, die nog in hoge mate het hier in de late negentiende eeuw ontstane oorspronkelijke dorpsbeeld weerspiegeld en gedomineerd wordt door een voormalige school met onderwijzerswoning, enkele fabrikantenvilla's en de leerfabriek van Hulshof. In dit gebied bevonden zich oorspronkelijk meerdere leerlooierijen alsmede leer- en schoenfabrieken waarvan alleen de fabriek van Hulshof resteert. De fabriek van Sterenborg, opdrachtgever van de villa, is afgebroken. Een opmerkelijk element vormt het naast woonhuis gelegen badhuis dat naar verluidt van warm water voorzien werd door de fabriek van Sterenborg door middel van een ondergronds buizenstelsel. Achter het door een ruime tuin omgeven pand bevindt zich een laan die naar het voormalige zeventiende eeuwse Richtershuis leidt. De tuin wordt van de weg gescheiden door een fraai smeed- en gietijzeren hekwerk.
Voor zover bekend zijn de oorspronkelijke interieurs nog in aanzienlijke mate bewaard gebleven. Een opvallend element vormt een bewaard gebelven wandschildering in de vestibule.
Waardering
In 1906-1907 naar ontwerp van de Winterswijkse architect J.J. POST, in opdracht van de leerfabrikant Sterenborg, gebouwd VILLACOMPLEX bestaande uit een VILLA met BADHUIS en TUINHEK Architectuurhistorische waarden:
- Het gaaf bewaarde complex vormt een goed en bijzonder voorbeeld van een fabrikantenvilla gebouwd in de trant van de voor de jaren 1900-1910 kenmerkende Overgangsarchitectuur. Deze wordt hier gedomineerd door aan de Art Nouveau en Chaletstijl ontleende vormen. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp. Deze komen ondermeer in het exterieur tot uitdrukking in de gave verhoudingen, de rijke detaillering en het bijzondere materiaalgebruik. Kenmerkend voor de villa zijn ondermeer de asymmetrisch ingedeelde bijzonder rijk gedetailleerde gevels waarin verschillende kleuren baksteen en verblendsteen zijn toegepast, tegeltableaus in de boogtrommels zijn aangebracht en de dakoverstekken van sierspanten met een beplanking met ingekerfde florale decoraties zijn voorzien. De aanwezigheid van een afzonderlijk badhuis verleent het complex een zekere zeldzaamheidswaarde. Het complex is van belang voor het oeuvre van de Winterswijkse architect J.J. Post. De villa behoort tot de belangrijkste gebouwen met Art Nouveau invloeden van zijn hand.
Stedenbouwkundige waarden:
- Het mede door de situering op de hoek van de Rentenierstraat en de Dijkstraat sterk beeldbepalende complex heeft een ensemblewaarde in relatie met de aan het oostelijk deel van de Dijkstraat gelegen waardevolle historische bebouwing, die nog in hoge mate het oorspronkelijke dorpsbeeld weerspiegeld. De ontwikkeling van dit gebied hangt nauw samen met het tot bloei komen van de leerindustrie in late negentiende eeuw in Lichtenvoorde.
Cultuurhistorische waarden:
- Het complex is belang als voorbeeld van een fabrikantenvilla uit de vroege twintigste eeuw en geeft als zodanig een goed beeld van de huisvesting van een dankzij de industriële revolutie ontstane nieuwe maatschappelijke elite. De in opdracht van de leerfabrikant Sterenborg gebouwde villa vormt het laatste, aan de gelijknamige leerfabriek, gerelateerde bouwwerk. De leerindustrie bepaalde in hoge mate de economische ontwikkeling van Lichtenvoorde in de late 19de en vroege twintigste eeuw. De leerindustrie, die van oudsher voornamelijk in de provincie Noord-Brabant geconcentreerd was, kende ook een aantal fabrieken in Oost-Gelderland, waarvan de nog in bedrijf zijnde fabriek van de firma Hulshof in Lichtenvoorde het laatste voorbeeld vormt. Het villacomplex Sterenborg vormt het gaafst bewaarde voorbeeld van de bijbehorende huisvesting van de fabrikant.
