Inleiding

Pastorie gebouwd in 1868 naar ontwerp van de groninger stadsbouwmeester J.G. van Beusekom en gelegen in de nabijheid van de eveneens beschermde NH-kerk. Beiden vallen binnen het beschermd gezicht Dwingeloo. Het aangebouwde koetshuis werd, met verwijzing naar de oorspronkelijke bouwvorm, bij een restauratie uit 1975 (Architektenburo P. de Groot; Meppel) geheel opnieuw opgetrokken en valt dientengevolge buiten de bescherming.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebaseerde pastorie van twee bouwlagen en een schilddak belegd met zwarte hollandse pannen; twee nokhoekschoorstenen met platte kap. De opbouw wordt bepaald door een gepleisterde plint, gepleisterde gevels met spaarvelden voor de vensters en een eenvoudig geprofileerde goot op klossen. De symmetrische voorgevel heeft centraal een gele bakstenen stoep met hardstenen treden naar de paneeldeur; de deur is voorzien van een kalf met snijwerk waarboven een bovenlicht met ronde hoeken en een levensboom; tesamen binnen een sobere omlijsting. Aan weerskanten en op de verdieping ruimte zesruits schuiframen met hardstenen onderdorpel en ronde bovenhoeken voorzien van een sobere omlijsting. De zuidgevel is geheel blind. De oostgevel (achtergevel) is asymmetrisch. Centraal een deur (hardstenen stoep en neuten) met rechtgesloten bovenlicht met oorspronkelijke roedeverdeling (waarin gekleurd galzen medaillons). Boven de deur een tijdens de restauratie van 1975 toegevoegd balkon waarschijnlijk afkomstig uit Emmen; deur met vierruits venster en tweeruits bovenlicht. Rechts van deze as twee boven elkaar geplaatste wc-vensters. De buitenste twee assen hebben twee rechtgesloten zesruits vensters.

INTERIEUR: van belang is de oorspronkelijke hoofdindeling met een centrale gang voorzien van geglazuurde tegels (zeskant met rand en plint), de paneeldeuren met geprofileerde omlijstingen en de stucwerken plafonds. Trappenhuis met steektrappen en bordes naar de verdieping waar de gang eveneens is voorzien van paneeldeuren en geprofileerde omlijstingen. De woonkamer heeft een zwart marmeren schouw, stucwerken plafond en vensterbanken met zitjes en luiken alsmede een kastenwand met paneelschuifdeuren (binnen een zware omlijsting) naar de achterkamer.

Waardering

Pastorie van cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang vanwege de functionele ontwikkeling, de relatie met de nabij gelegen beschermde kerk, vanwege de vormgeving en het materiaalgebruik alsmede van belang vanwege de historisch-ruimtelijke ontwikkeling rondom de Brink en de betekenis binnen het beschermd dorpsgezicht.