BUITENPLAATS DEN BERG. Ten zuiden van de Vecht gelegen landgoed, waarvan de historische buitenplaats Den Berg de kern vormt. De voormalige havezathe Den Berg is te beschouwen als het model van een 18e-eeuwse Overijsselse havezathe. De kern van het landgoed wordt gevormd door het vrijwel volledig bewaard gebleven patroon van de 18e-eeuwse formele aanleg. In het midden ligt het in 1703 door Willem Jan van Dedem (1655-1738) gebouwde huis op een eiland, dat door de brug verbonden is met het voorplein. Aan weerszijden wordt het voorplein afgesloten door twee 18e-eeuwse bouwhuizen en aan de voorzijde door een muur en toegangspoort met dubbele hekken. Tegen het oostelijk bouwhuis twee 19e-eeuwse schuren. Achter de bouwhuizen liggen de voormalige moestuin en een 19e-eeuws wandelbosje, de Bongerd genaamd. Rond deze kern is een structuur aangelegd als een ontginningslandgoed, waarvan het regelmatig stramien bepaald wordt door elkaar kruisende lanen waarlangs op de meeste plaatsen twee dubbele rijen laanbomen, en door paden en waterpartijen, bospercelen (onder meer met een sterrebos), bouwland en weides. De aanleg wordt in oost-westelijke richting doorsneden door een waterpartij, thans Bergergracht, Aa en Emmertochtsloot, die eens deel uitmaakte van de formele aanleg en in later tijd langs de randen deels verlandschappelijkt is. Buiten de kern aan de zuidzijde zet de toegangslaan zich over lange afstand voort. Aan de zuidelijke rand van de formele aanleg, en deel uitmakend van het landgoed (niet van de historische parkaanleg) zijn de boerderijen Oude Vechtsteeg 2 (Erve Veldhoven), Heinoseweg 8 en Heinoseweg 7 gelegen, waarvan de laatst genoemde beschermd is ingevolge de wet. Aan de noordzijde wordt de grens van de buitenplaats heden bepaald door de Poppenallee (nu provinciale weg) met haar laanbeplanting, reeds voorkomend op de kaart van Samuel van Beinum uit 1742. De laan, noord-zuid lopend en dienend als zichtas vanuit het huis - eertijds gelegen tussen de Papenallee en Poppenallee, is thans verdwenen, maar vindt haar voortzetting weer vanaf de Poppenallee in noordelijke richting en is aan weerszijden beplant met een dubbele rij eiken. De historische buitenplaats Den Berg heeft de volgende, samenstellende onderdelen: 1. Hoofdgebouw (Huis Den Berg), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406208; 2. Aanleg van landgoed met buitenplaats, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406209; 3. Toegangsbrug, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406210; 4. Westelijk bouwhuis (Heinoseweg 6), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406211; 5. Oostelijk bouwhuis (Heinoseweg 2), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406212; 6. Twee schuren, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406213; 7. Tuinmuur, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406214; 8. Druivenkas, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406215; 9. Koude bakken, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406216; 10. IJzeren hekjes, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406217; 11. Zonnewijzer met piedestal, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406218; 12. Toegangshek, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406219; 13. Keermuur, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406220; 14. Toegangshek tot schuren, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406221; 15. Brug over de Aa, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406222; 16. Boerderij (Heinoseweg 1-3), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406223; 17. Tuinmanshuis (Heinoseweg 5), zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer: 406224.
Den Berg is een 18e-eeuws ontginningslandgoed, waarvan de kern gevormd wordt door een historische buitenplaats. De voormalige havezathe Den Berg is een in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang zijnd complex vanwege:
- de vrijwel onveranderde structuur van de 18e-eeuwse formele aanleg;
- de nog herkenbare verlandschappelijking van het Voorbos, daterend uit de tweede helft van de 18e eeuw en de latere 19e-eeuwse verlandschappelijkte delen;
- de ligging van het huis met symmetrisch geplaatste rechthoekige bouwhuizen in de met water omgeven kern van de aanleg, waarmee het model biedt voor een 18e-eeuwse Overijsselse havezathe;
- de architectuur van het huis met zijn bijgebouwen;
- de inwendige decoratie van het huis;
- de vroeg 20e-eeuwse inrichting van het voorplein; - het typerende 18e-eeuwse toegangshek;
- de bij het vroeger gebruik van de buitenplaats behorende boerderijen en deel uitmakend van de aanleg.
