Berkelland
Gemeente Berkelland
Marktstraat 1
7271 AX Borculo
Postadres
Postbus 200
7270 HA Borculo
www.gemeenteberkelland.nl
info@gemeenteberkelland.nl
Afdeling Erfgoed
0545 - 250250
cultuurenerfgoed@gemeenteberkelland.nl
Monumenten op de kaart
De gemeente Berkelland kent rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Wilt u weten of u in een monument woont?
Beschermd dorpsgezicht
Het dorp Gelselaar en de omringende landerijen zijn in 2013 door het Rijk aangewezen als beschermd dorpsgezicht. De cultuurhistorische waarde van Gelselaar schuilt in de afleesbaarheid van de transformatie van de agrarische nederzetting tussen 1830 en 1920. De toestand van begin 20ste eeuw is nog relatief gaaf aanwezig in het bebouwingsbeeld en in de stedenbouwkundige hoofdopzet. De grote esthetische waarde komt naar voren in het bebouwingsbeeld van het dorp en de boerderijensembles aan de rand van de essen, en in het essenlandschap.
Archeologie
Naast veel moois boven de grond, ligt er ook veel erfgoed verborgen onder de grond in de gemeente Berkelland. Omdat we niet precies weten wie, wat, waar en wanneer achtergelaten heeft, heeft de gemeente een verwachtingskaart gemaakt. Om te voorkomen dat deze verborgen schatten verloren gaan, is dit vastgelegd in elk bestemmingsplan. Om goed af te wegen wanneer we bodemvondsten met rust willen laten of toch moeten opgraven zijn hierover regionale afspraken gemaakt.
Monumentenzorg Berkelland
De gemeente Berkelland zet zich in om het erfgoed van de gemeente op duurzame wijze te behouden voor de toekomst. De adviseurs stellen beleid op met betrekking tot monumenten en erfgoed in de gemeente en vormen het bevoegd gezag. De ambities van de gemeente Berkelland voor de toekomst op het gebied van muziek, kunst, cultuur en erfgoed zijn vastgelegd in de Cultuur- en Erfgoedvisie. Vragen hierover kunt u stellen via cultuurenerfgoed@gemeenteberkelland.nl of raadpleeg de Erfgoedverordening van de gemeente Berkelland.
Duurzaam monument
Berkelland wil in 2030 energieneutraal zijn. Hoe de gemeente dat samen met inwoners wil bereiken staat in het Energie Uitvoeringsprogramma 2019-2022: ‘Alle hens aan dek’. Geïnteresseerd in het Uitvoeringsprogramma? U kunt het opvragen via info@gemeenteberkelland.nl.
Een duurzaam eigen huis begint bij het goed isoleren en het terugdringen van je energieverbruik. Wilt u weten wat de mogelijkheden zijn om uw pand te verduurzamen? Het Agem Energieloket biedt informatie over alle regeling van de gemeente en de provincie. Wilt u alvast zelf de mogelijkheden voor uw monument bekijken? Doe de Zelfscan Duurzaam Monument.
Duurzaamheidsadvies
- Het Restauratiefonds biedt een vergoeding aan voor een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies voor uw monument.
- Heeft u een rijksmonument? Mogelijk kunt u dan deelnemen aan het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten.
Subsidie
- Met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) kunnen woningeigenaren subsidie aanvragen voor de aanschaf van een zonneboiler, een warmtepomp, aansluiting op een warmtenet en isolatiemaatregelen.
Financiering
- Met de Energiebespaarlening kunnen eigenaar- bewoners een voordelige lening afsluiten voor energiebesparende investeringen.
- Bent u eigenaar van een rijksmonument en gaat u verduurzamen? Dan kunt u gebruik maken van de Duurzame Monumenten-lening.
- Bent u eigenaar van een rijksmonument of gemeentelijk monument? Dan kunt u gebruik maken van het Gelders Monumentenfonds om uw monument te verduurzamen.
Monumentensubsidie
Voor het onderhoud en behoud van gemeentelijke monumenten, archeologische monumenten en historisch landgoed en buitenplaatsen is subsidie beschikbaar. De regels hiervoor staan in de Subsidieverordening Cultureel Erfgoed Berkelland 2010. Aan welke voorschriften de werkzaamheden moeten voldoen staat in het Uitvoeringskader Monumenten.
Gelders Monumentenfonds
Bent u eigenaar van een rijksmonument of gemeentelijk monument in Gelderland en gaat u kosten maken voor het restaureren of herbestemmen van uw pand? Of gaat u energiebesparende maatregelen in het monument nemen? Dan kunt u mogelijk een hypotheek aanvragen uit het Gelders Monumentenfonds.
Woonhuissubsidie
Particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie, kunnen jaarlijks tussen 1 maart en 30 april een aanvraag indienen voor een instandhoudingssubsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed behandelt de subsidieaanvraag en kent deze toe. Deze subsidie is bedoeld voor kosten van reguliere onderhoudswerkzaamheden aan monumentale onderdelen van het rijksmonument, zoals gevelherstel of schilderwerk aan de buitenzijde van het pand.
Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim)
Ieder jaar kan van 1 februari tot en met 31 maart de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) aangevraagd worden voor rijksmonumenten die van oorsprong geen woonhuis zijn, zoals een kerk, molen of fabriek. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling.
Financiering
Gaat u aan de slag met uw monument?
Het Restauratiefonds kan u wellicht helpen aan een passende financiering om uw monument te onderhouden, restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen.
Omgevingsvergunning
Als u uw monument wilt verbouwen, restaureren of verduurzamen is dat altijd maatwerk. Er is nagenoeg altijd een omgevingsvergunning nodig. Als u een wijziging aanbrengt aan een monument of karakteristiek pand dan wordt getoetst of er geen historisch waardevolle elementen verloren gaan.
Wilt u een monument verbouwen of veranderen? Neem dan zo vroeg mogelijk contact met de gemeente op via 0545 - 250250. Samen met u bekijkt onze erfgoedadviseur wat de mogelijkheden zijn om uw wensen uit te voeren. En of het de waarde van het monument niet vermindert. Het is ook mogelijk om contact op te nemen met de erfgoedadviseur als u overweegt een monument te kopen en u benieuwd bent naar de mogelijkheden.
Bent u benieuwd waar de gemeente naar kijkt bij aanvragen voor vergunning een monument? Dit is vastgelegd in het Uitvoeringskader Monumenten.
Gaat u (ver)bouwen aan een pand in het beschermde dorpsgezicht Geselaar? Dan moet rekening worden gehouden met de beschermde waarden. Geadviseerd wordt daarom in een vroeg stadium advies te vragen bij de commissie Ruimtelijke Kwaliteit.
Heeft u verbouwplannen voor uw monument?
Commissie Ruimtelijke Kwaliteit
De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit adviseert het college van B&W over plannen op het gebied van welstand en monumenten. De commissie vergadert periodiek op woensdagochtend in het gemeentehuis in Borculo voor het beoordelen van bouwplannen voor monumenten en beschermde dorpsgezichten.
Voor meer informatie neemt u contact op met Erna Bulleé, secretaris van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit: 0545 250 250 of info@gemeenteberkelland.nl.
Geschiedenis Berkelland
Het landschap waarin de gemeente Berkelland nu ligt ontstond net na de ijstijd. De eerste mensen vestigden zich op de hogere delen in het landschap langs de rivierlopen. Verspreid in het landschap werden kleine boerenbedrijven gevestigd op verhogingen in het landschap. Op die verhogingen werd landbouw bedreven. Door de toenemende bevolking veranderde het landschap. De bossen en het veen verdwenen langzamerhand. Door de begrazing met schapen ontstonden heidevelden.
Borculo is de enige kern in Berkelland met stadsrechten, in 1375 verkregen. De Heerlijkheid Borculo bestond aanvankelijk uit het kasteel Borculo, maar werd in de loop der eeuwen flink uitgebreid met o.a. Eibergen, de grootste kern van de gemeente, en Neede.
Meer monumenten informatie
- Gemeente Berkelland
- Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers
- Gelderland in Beeld
- Stichting Stad en Heerlijkheid Borculo
- Informatie over dorp, stad of streek
- Boerderijmuseum “De Lebbenbrugge”
- Synagoge Borculo
- Erfgoed Gelderland
- Collectie Gelderland
- Gelders Landschap en Kasteelen
- De Monumentenwacht Gelderland helpt monumenteneigenaren met het periodieke onderhoud van hun pand. Zij voeren inspecties, geven praktische tips en adviezen en voeren klein (nood)herstel uit.
- Gelders Restauratie Centrum
- Provincie Gelderland